Đẩy mạnh phát triển các viện dưỡng lão, trung tâm bảo trợ chăm sóc người già

Nói về vấn đề trại dưỡng lão cho người già, theo ông Phan Văn Hùng – Phó Chủ tịch Hội người Cao tuổi Việt Nam đây là vấn đề lớn. Vừa qua Thủ tướng Chính phủ đã họp ban hành quy hoạch về các trung tâm trợ giúp xã hội trong cả nước. Qua đó, người ta thấy con số Việt Nam người cao tuổi cô đơn, không nơi nương tựa vào các trung tâm bảo trợ xã hội chỉ chiếm 0,5% đây là con số vô cùng thấp. Trong khi đó, các nước trên thế giới người ta đạt tỷ lệ này là trên 40%.

Ở Việt Nam rất thiếu các trung tâm bảo trợ xã hội. Mỗi tỉnh có một trung tâm bảo trợ xã hội trong đó không chỉ có người già mà còn cả trẻ em mồ côi, người tàn tật cần chăm sóc… Sắp tới, ông Hùng cho biết theo quy hoạch thì các tỉnh sẽ xây thêm các trung tâm bảo trợ xã hội để người già có thể tiếp cận được với các trung tâm này.
 
Ngoài ra, theo ông Hùng không chỉ nhà nước mà khối tư nhân cũng có thể tham gia cùng. Chúng ta cần xây dựng các trung tâm ở các mức khác nhau đáp ứng nhu cầu của người già. Hiện giá tại các viện dưỡng lão ở Việt Nam còn cao nên người già khó tiếp cận hơn. Nếu chúng ta mở rộng mô hình này với các mức chi phí phù hợp hơn sẽ giúp người già tiếp cận được.

Ông Hùng cũng cho rằng không chỉ có trung tâm bảo trợ xã hội, viện dưỡng lão mà cần xây dựng mô hình chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi ban ngày như các khu dân cư, chung cư. Ví dụ tại Singapore người ta quy hoạch khu dân cư cho người già, các mô hình làng xã, các khu vui chơi cho người già ngay từ cộng đồng.

Đối với y tế chúng ta cần chăm sóc ngay từ cộng đồng. Nếu chúng ta không chăm sóc sức khoẻ tại cộng đồng mà cứ đổ xô vào viện sẽ quá tải. Bài học này từ Singapore, trước đây quốc gia này cứ đổ xô xây các bệnh viện lớn nhưng vẫn quá tải và giờ họ đã rút ra kinh nghiệm cần chăm sóc sức khoẻ cho người già từ cộng đồng chứ không phải chăm sóc trong cơ sở y tế. Việc chăm sóc trước khi vào viện, sau khi vào viện cần chăm sóc chuyên nghiệp. Có thể tận dụng cộng đồng từ bác sĩ về hưu làm tình nguyện viên, đào tạo nhân lực chăm sóc cho người già ở cả nông thôn và thành thị. Quy hoạch đó đang được thực hiện trong tương lai và hiện tại Việt Nam chỉ còn hơn 10 năm nữa để chuẩn bị cho dân số già.

TS Nguyễn Trung Anh – Giám đốc Bệnh viện Lão khoa Trung ương cũng cho biết hiện chúng ta đã có môi trường chính sách cho người cao tuổi như Luật Người cao tuổi, Uỷ ban quốc gia Người cao tuổi, các chính sách người cao tuổi nhưng thực thi chính sách còn nhiều khó khăn vì thiếu nhiều nhân lực thực hiện.

TS Trung Anh cho rằng chúng ta cần nâng cao các giải pháp nâng cao sức khoẻ người cao tuổi trong giai đoạn hiện nay. Đặc biệt là việc nâng cao nhân lực y tế chăm sóc cho người cao tuổi, tăng cường quy mô lão khoa, thiết kế phòng ốc cho điều trị lão khoa, các bệnh lão khoa điển hình. Tổ chức đội lão khoa di động. Nâng cao nhân lực của hệ thống y tế chăm sóc người cao tuổi. Tăng cường các hoạt động nghiên cứu, trao đổi quốc tế về người cao tuổi. Hệ thống nhà dưỡng lão có chăm sóc y tế cần phát triển hơn nữa nhất là bệnh nhân bị Alzheimer.
 
TS Trung Anh cũng đưa ra mô hình xây dựng các khu chung cư cho người già, cung cấp các dịch vụ cho người cao tuổi, cải thiện vấn đề chi trả, cùng chi trả BHYT cho người cao tuổi.

Trong tương lai, cần hướng tới chăm sóc sức khoẻ tại gia đình, cộng đồng, đa dạng hoá dịch vụ hỗ trợ người cao tuổi từ điều dưỡng tới nhà chăm sóc, lao dộng trị liệu, dịch vụ chăm sóc người già theo giờ, giúp việc cho người già theo giờ, nhân viên xã hội chăm sóc người già. Chính phủ cần có chính sách ưu đãi nhân viên y tế chăm sóc người già.

Theo báo cáo rà soát năm 2021 của Tổng cục Thống kê, cả nước có 11,99 triệu người cao tuổi, chiếm khoảng 12% dân số và dự báo, trong vòng 16 - 18 năm nữa Việt Nam sẽ bước vào giai đoạn dân số già vì vậy cần có giải pháp thiết thực, phù hợp để khuyến khích, hỗ trợ người cao tuổi tham gia hoạt động.
 
Khánh Chi