Trang bị kỹ năng phòng, chống xâm hại trên môi trường mạng

Nguy cơ trẻ hay gặp trên mạng

Mất thông tin cá nhân (tài khoản mạng, hình ảnh, địa chỉ…); bị lừa đảo trên mạng (mua hàng giả, lừa tiền thông qua việc chuyển tiền mua hàng/ nhận việc làm thêm…; bị lừa về tình cảm; tham gia các hoạt động/nhóm/ tổ chức không phù hợp thậm chí phạm pháp…); Tiếp cận thông tin/ chia sẻ/ tin vào các thông tin giả, sai lệch; Xem các chương trình, ấn phẩm không phù hợp với lứa tuổi, độc hại; tham gia những thử thách độc hại ảnh hưởng đến tâm lý, tính mạng của trẻ như “cá voi xanh” “momo”; Bị bắt nạt trên mạng, đây là hình thức phổ biến, để lại hậu quả nghiêm trọng về tinh thần cho trẻ và gia đình; Xâm hại tình dục trên mạng.

Xâm hại tình dục trên mạng

Những hành vi phổ biến của xâm hại tình dục trên môi trường mạng: Bị gửi cho xem hoặc bắt xem những hình ảnh, nội dung về tình dục qua mạng (qua zalo, facebook, mail…); Nhắn tin, nói chuyện trên mạng về những nội dung tình dục; Có hành vi tình dục, trình diễn khiêu dâm hoặc bắt trẻ em trình diễn khiêu dâm qua webcam hoặc điện thoại thông minh; Bắt trẻ gửi ảnh, tin nhắn hoặc quay phim trẻ em có hành vi hoặc tư thế tình dục qua internet; Từ những hành động, tương tác trực tuyến dẫn tới việc gặp gỡ, dụ dỗ/ ép buộc trẻ quan hệ tình dục ngoài đời thực.

Thủ đoạn của đối tượng xâm hại, rất đa dạng, tinh vi, phổ biến nhất là: Sử dụng những tài khoản mạo danh như một bé gái có cùng lứa tuổi với trẻ/ một nam sinh có vẻ ngoài ưa nhìn, ngoan ngoãn/ một người lớn thành đạt, đáng tin cậy…. để tiếp cận, làm quen, trò chuyện thân mật với trẻ; Dụ dỗ trẻ gửi những hình ảnh riêng tư/ cùng xem những hình ảnh, video có nội dung tình dục. Ép buộc, dọa nạt trẻ phải làm theo mọi ý muốn chúng nếu không sẽ phát tán những hình ảnh của trẻ, ảnh chụp các cuộc trò chuyện có nội dung nhạy cảm đến gia đình, thầy cô, bạn bè…; Từ mối quan hệ đã tạo được trên mạng, chúng lợi dụng sự non nớt, thiếu hiểu biết của trẻ để dụ dỗ gặp gỡ, yêu đương và quan hệ tình dục ngoài đời thực.

Trang bị kỹ năng phòng, chống xâm hại trên môi trường mạng

Bắt nạt trên mạng

Bắt nạt trên mạng là hành vi cố tình xúc phạm, đe dọa, làm hại, quấy rối, tấn công hay loại trừ một người khác bằng việc sử dụng phương tiện truyền thông kỹ thuật số. Trẻ bị bắt nạt qua mạng thường cũng bị bắt nạt “ngoài thực tế”.

Hành vi phổ biến: Bị ghi lại và phát tán trên mạng hình ảnh riêng tư, clip bị bạo hành… mọi người xem và bình luận, phê phán, chê cười, đánh giá nhân cách trẻ và gia đình; Hình ảnh cá nhân bị mọi người nhận xét, bình phẩm với thái độ giễu cợt; bị chế thành các hình ảnh trong các câu chuyện khác nhau trên xã hội để làm trò vui; Từ bình luận ác ý trên mạng dẫn đến hành động cô lập, xa lánh, chửi rủa thậm chí đánh đập ngoài đời thật.

Trẻ cần làm gì để phòng, chống bị xâm hại trên môi trường mạng

Chia sẻ, thống nhất với bố, mẹ và nghiêm chỉnh chấp hành những nguyên tắc sử dụng internet, các thiết bị điện tử.

Cài đặt quyền riêng tư, hạn chế người xem với các tài khoản mạng xã hội của mình. Không cho người khác biết mật khẩu tài khoản mạng xã hội của mình (trừ bố, mẹ); Không đăng tải bất kỳ thông tin riêng tư, hình ảnh tự sướng hở hang hoặc những bài viết không phù hợp lên mạng xã hội; Không có trách nhiệm cung cấp thông tin, hình ảnh hoặc cho người khác nhìn mình qua webcam; Không đi chơi với bạn quen trên mạng mà không có sự đồng ý của bố, mẹ; Hãy bỏ qua, chặn và báo cáo những tài khoản có những bình luận, gửi tin nhắn bắt nạt, bôi nhọ mình hoặc đề cập đến những vấn đề nhạy cảm; Hỏi ý kiến của bố, mẹ trước khi tải, cài đặt một phần mềm về máy tính, điện thoại.

Gặp những vấn đề làm bản thân thấy khó chịu, lo sợ khi sử dụng mạng, hãy nhờ sự trợ giúp, tư vấn từ: Bố, mẹ hoặc bất kỳ ai tin tưởng và có khả năng giải quyết vấn đề; Gọi điện tới Tổng đài Quốc gia bảo vệ trẻ em 111.

K.C