Thí sinh 'bối rối' trước ma trận mời chào luyện thi đánh giá năng lực

Với xu hướng nhiều kỳ thi đánh giá năng lực được tổ chức, thời gian gần đây, trên mạng xuất hiện nhiều thông tin về các khóa ôn luyện với lời giới thiệu giúp thí sinh có thể đạt điểm cao.

Đây cũng là điều dễ hiểu, bởi thông thường phụ huynh và học sinh đều có tâm lý phải đi ôn luyện thi mới đạt kết quả cao, dẫn đến các lò luyện tìm cách đánh vào tâm lý đó.

Thử tìm kiếm với từ khóa “luyện thi đánh giá năng lực”, hàng loạt trang web thông tin quảng cáo về các khóa luyện thi, học ôn từ từng phần cho đến toàn bộ kỳ thi đánh giá năng lực.

Website của Hệ thống giáo dục Hocmai giới thiệu các khóa tổng ôn toàn diện với lời giới thiệu trang bị cho thí sinh các kỹ năng chuyên biệt bám sát nội dung đề thi đánh giá năng lực của ĐH Quốc gia Hà Nội hay ĐH Quốc gia TP.HCM và đánh giá tư duy của ĐH Bách khoa Hà Nội. Học phí trọn gói các khóa học này là 2,9 triệu đồng

Các gói chỉ luyện giải đề có mức phí “mềm” hơn 1,9 triệu đồng.

Trang web tuyensinh247.com cũng đưa ra các khóa luyện thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy với giới thiệu “chắc suất điểm cao”.

Cùng đó, tổ chức này cũng quảng cáo thêm: “Có 15.000 câu hỏi, hơn 70 đề tự luyện quét toàn bộ dạng bài. Học live tương tác cùng đội ngũ giáo viên giỏi, giàu kinh nghiệm, hỗ trợ 24/7 trong group kín. Cam kết đầu ra rõ ràng”.

Trang web onthidanhgianangluc.vn chào các khóa học ôn các môn phục vụ kỳ thi đánh giá năng lực với mức phí thấp nhất 149.000 đồng/môn. Giáo viên ôn thi là thầy Bùi Văn Công được giới thiệu “đã nghiên cứu kỳ thi đánh giá năng lực từ năm đầu tiên 2018, đến năm 2019 thầy lập các nhóm Facebook trao đổi về kỳ thi. Đồng thời cũng mở các khoá học để hỗ trợ thí sinh ôn tập.

Đến năm 2022, các khoá học của thầy đã đầy đủ tài liệu, bộ đề và bộ video bài giảng. Thầy đã nhận dạy hàng nghìn học sinh trong 4 năm qua cũng như hướng dẫn cho hàng nghìn học sinh khác ôn tập chuẩn bị cho kỳ thi”. 

Nếu học sinh muốn tham gia live luyện đề đánh giá năng lực của ĐH Quốc gia 2023 sẽ phải bỏ ra 1.499.000 đồng. Cao hơn, nếu tham gia gói khóa học tổng ôn lý thuyết và live luyện đề (với trọn bộ 10 khóa học), học phí là 2.199.000 đồng.

Cân nhắc khi luyện thi đánh giá năng lực, tư duy

Trao đổi với VietNamNet, GS.TS Nguyễn Tiến Thảo, Giám đốc Trung tâm khảo thí ĐH Quốc gia Hà Nội cho hay, hiện, các tổ chức, cá nhân mở ra các hoạt động ôn luyện thi đánh giá năng lực rất nhiều, đủ các chiêu trò câu kéo thí sinh.

“ĐH Quốc gia Hà Nội là đơn vị tổ chức kỳ thi - không tổ chức ôn luyện hay xuất bản các ấn phẩm phục vụ việc ôn luyện thi”, ông Thảo nói và khuyến cáo thí sinh không cần đi luyện thi.

Ông Thảo cho hay, bài thi đánh giá năng lực hoàn toàn khác với bài thi kiểm tra kiến thức thông thường, tức được thiết kế theo hướng đánh giá năng lực, khả năng hiểu biết, vận dụng của học sinh. “Do đó, đề thi không chỉ bó hẹp trong sách giáo khoa. Đề thi hướng tới đánh giá khả năng phát triển tư duy, vận dụng của học sinh sau khi tốt nghiệp chương trình THPT. Vì vậy, học sinh khó có thể học tủ, ôn theo dạng đề nào đó”.

Ông Thảo cho rằng, tác giả của các đề luyện thi có thể dựa vào các bài thi tham khảo mà các đơn vị tổ chức công bố rồi "biến tấu",... nên không có tính hệ thống.

“Các trung tâm luyện thi thường dựa vào đề tham khảo, cóp nhặt trường này trường kia, rồi làm ra một số đề na ná định dạng khiến thí sinh tưởng đề luyện giống đề thi thật. Trong khi ngân hàng câu hỏi đề thi đánh giá năng lực của ĐH Quốc gia Hà Nội rất lớn và không dễ lặp lại. Năm nay lên đến 12.000 câu hỏi và mỗi năm bổ sung thêm 25%. Mỗi thí sinh sẽ có một đề thi riêng và khó hy vọng trúng câu tủ. Do đó việc các em ôn luyện ở các trung tâm hay các nhóm luyện thi trên mạng sẽ không nhiều ý nghĩa, hiệu quả hơn tự học ở nhà”.

GS Nguyễn Văn Minh, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Hà Nội cũng khẳng định, học sinh không cần học thêm, đến các lò luyện để có thể làm tốt bài thi Đánh giá năng lực do trường tổ chức.  

Theo ông Minh, với cách xây dựng đề, những người ra đề không thể liên kết với các trung tâm để tổ chức luyện thi. Bởi xác suất "trúng tủ" rất nhỏ.

“Các thầy cô tham gia ra đề thi được tập trung độc lập, đấy là phần nguồn. Sau đó, đội ngũ khác tiến hành thẩm định để có một ma trận đề. Các câu hỏi thi đều được chuẩn hóa trước khi cho vào ngân hàng đề thi. Khi được cho vào ngân hàng, các đề thi sẽ là các tổ hợp ngẫu nhiên các câu hỏi, chứ không theo đề xuất của một ai”, GS Minh nói.

Với quy trình ra đề như trên, theo ông Minh, không thể có một thầy cô nào chi phối, bao trùm được việc ra đề hay nắm giữ bí quyết đề thi. “Nếu có ai quảng cáo như vậy để chào mời ôn luyện thi, mong các thí sinh và các phụ huynh không tin”.

Bà Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học (Bộ GD-ĐT) cho hay, để đảm bảo lựa chọn được thí sinh có chất lượng và phù hợp với đặc thù của các ngành đào tạo, hoặc xét tuyển vào các ngành có mức độ cạnh tranh cao,… các trường đã mở rộng các phương thức xét tuyển bên cạnh các phương thức xét tuyển bằng kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT, trong đó có kết quả thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy. 

Theo bà Thủy, việc thí sinh đăng ký tham dự các kỳ thi độc lập sẽ làm tăng cơ hội xét tuyển theo các phương thức khác. Tuy nhiên, do mục đích và yêu cầu của các kỳ thi là khác nhau nên cấu trúc, định dạng đề thi và cách thức tổ chức, thời gian, địa điểm tổ chức cũng khác nhau.

Vì vậy, thí sinh cần xem xét đề án tuyển sinh của các trường (xét tuyển theo phương thức gì) để có kế hoạch và cân nhắc lựa chọn các kỳ thi phù hợp với sức khỏe và khả năng; tránh việc chọn tham gia quá nhiều kỳ thi gây lãng phí thời gian, công sức, áp lực rồi khó có thể đạt được kết quả như mong muốn.

Bà Thủy cũng lưu ý thí sinh, các kỳ thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy có định hướng vào các lĩnh vực khác nhau (2 ĐH Quốc gia có các kỳ thi với phạm vi lĩnh vực rộng; ĐH Bách khoa Hà Nội có kỳ thi chủ yếu dành cho lĩnh vực kỹ thuật, công nghệ; Trường ĐH Sư phạm Hà Nội tập trung cho lĩnh vực đào tạo giáo viên; Bộ Công an tổ chức kỳ thi riêng cho các trường khối công an…). Vì vậy, thí sinh không cần lựa chọn tham gia nhiều kỳ thi.

“Các em cũng lưu ý cần tập trung ôn tập để hoàn thành tốt Kỳ thi tốt nghiệp THPT, vì chỉ khi tốt nghiệp THPT mới đủ điều kiện xét tuyển vào ĐH, CĐ”, bà Thủy nói.

Thanh Hùng

Nhà báo