Kiểm toán khoáng sản: Loạt địa phương, doanh nghiệp phải kiểm điểm

Nhiều tập thể, cá nhân bị đề nghị kiểm điểm

Kiểm toán chuyên đề quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản giai đoạn 2017-2021 của Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) và các tỉnh: Yên Bái, Thừa Thiên Huế, Tuyên Quang, Thái Nguyên, Bắc Kạn, Hà Giang, Phú Thọ, Thái Bình, Bình Định, Cao Bằng, Bình Phước, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) yêu cầu kiểm điểm trách nhiệm đối với nhiều tập thể, cá nhân có liên quan.

Cụ thể, với Bộ Tài nguyên và Môi trường, cơ quan này xác định tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, rà soát ra thông báo hàng năm giai đoạn 2018-2022 đối với hai mỏ (Đồng Sin Quyền và Đồng Vi Kẽm) chưa theo quy định khoản 1 Điều 4, Điều 5 Thông tư số 38/2017/TT-BTNMT ngày 16/10/2017 của Bộ Tài nguyên và Môi trường khi xác định lần đầu và các lần tiếp theo quy định Nghị định số 67/2019/NĐ-CP ngày 31/7/2019 của Chính phủ.

Đối với các địa phương, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị UBND tỉnh Hà Giang chỉ đạo Cục Thuế kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân trong việc Chi cục Thuế huyện Vị Xuyên không phát hiện ra sai sót của Hợp tác xã Sơn Hải khai thác khi chưa được cấp phép từ năm 2017 với sản lượng kê khai theo quyết toán phí bảo vệ môi trường là 5.722m3 cát.

UBND tỉnh Phú Thọ chỉ đạo Sở TN-MT kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân trong việc xác định trữ lượng tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản không phù hợp với quy định.

UBND tỉnh Bình Định chỉ đạo Sở Xây dựng kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân trong việc ban hành kế hoạch kiểm tra và thực hiện kế hoạch kiểm tra số 08/KH-SXD ngày 19/6/2018 không phù hợp với chức năng nhiệm vụ được giao; chưa kịp thời báo cáo UBND tỉnh để chỉ đạo đơn vị có thẩm quyền xử lý kịp thời các sai sót, tồn tại của các doanh nghiệp khai thác khoáng sản được phát hiện qua kiểm tra tại Kết luận số 04/KL-SXD.

UBND tỉnh Thái Bình chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân trong việc để xảy ra nhiều sai sót khi cấp phép gia hạn và chuyển nhượng mỏ cát Hà Lão giữa Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng Hà Thành - UDIC và Công ty TNHH Đông A; Giám sát việc ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường để xảy ra nhiều sai sót; Không thực hiện hết trách nhiệm trong công tác thanh tra, kiểm tra để xảy ra rất nhiều sai sót trong thực thi nhiệm vụ được giao.

KTNN cũng đề nghị UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế chỉ đạo Cục Thuế tỉnh kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân trong việc chưa kiểm tra, phát hiện kịp thời dẫn đến các doanh nghiệp khi tính phí bảo vệ môi trường không nhân hệ số K=1,1 đối với các mỏ khai thác lộ thiên theo quy định, do đó đã tính và nộp phí thiếu theo quy định.

Nhiều vấn đề tại Tập đoàn Than khoáng sản

Báo cáo kiểm toán chuyên đề quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản giai đoạn 2017-2021 của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV), KTNN đã chỉ ra nhiều hạn chế và đề nghị tổ chức kiểm điểm xác định rõ trách nhiệm theo quy định đối với tập thể, cá nhân liên quan.

Trong đó, có việc TKV và các đơn vị được kiểm toán khai thác, sử dụng đất đá lẫn than, bã xít, bã sàng nhưng không báo cáo cơ quan có thẩm quyền theo quy định tại khoản 6 Điều 20 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP.

Việc sử dụng 20.861m2 đất từ năm 2010-2021 phục vụ hoạt động khai thác đá vôi nhưng chưa báo cáo cơ quan có thẩm quyền để được cho phép sử dụng tại Công ty CP Xi măng La Hiên (TCT Công nghiệp mỏ Việt Bắc TKV-CTCP).

Việc đổ thải không đúng phương án được phê duyệt; không ghi chép các thời điểm lấy mẫu trong từng ca để có đủ cơ sở so sánh thời điểm xe vào và thời điểm lấy mẫu để xác nhận thành phần trên ô tô có đảm bảo không lẫn than (độ Ak > 78%); kiểm kê phát hiện thừa 21.725 tấn than so với sổ sách kế toán trong quý III/2021.

Việc khai thác vượt công suất tại Công ty Than Hòn Gai - TKV, Công ty CP Than Mông Dương - Vinacomin, Công ty Than Quang Hanh - TKV, Công ty CP Than Cao Sơn - TKV. Việc khai thác khi Giấy phép khai thác khoáng sản hết hạn, chưa được gia hạn tại Công ty Than Uông Bí - TKV. Việc thực hiện thăm dò khoáng sản vượt giấy phép thăm dò được cấp tại Công ty Than Quang Hanh - TKV.

Đối với Bộ Tài nguyên và Môi trường, KTNN đề nghị xác định rõ nguyên nhân khách quan, chù quan; tổ chức kiểm điểm xác định trách nhiệm tập thể, cá nhân và xử lý đối với tập thể, cá nhân liên quan đến việc không điều chỉnh, thông báo kịp thời tiền cấp quyền khai thác khoáng sản năm 2020 đến các đơn vị khi UBND tỉnh Quảng Ninh thay đổi giá tính thuế tài nguyên năm 2020 tại Quyết định số 04/2020/QĐ-UBND ngày 9/3/2020 v/v ban hành Bảng giá tính thuế tài nguyên đối với các loại tài nguyên trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh năm 2020.

Cũng thực hiện chuyên đề quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản giai đoạn 2017-2021 tại Tổng công ty Xi măng Việt Nam (VICEM), KTNN đề nghị H VICEM chỉ đạo người đại diện phần vốn tại các đơn vị được kiểm toán tổ chức đánh giá nguyên nhân khách quan, chủ quan, kiểm điểm, xác định trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân liên quan.

Trong đó, KTNN lưu ý VICEM về việc tổ chức thăm dò khi chưa được Bộ TN-MT cấp phép (VICEM Hoàng Mai); sử dụng đất khi chưa được ký hợp đồng thuê đất hoặc chưa được gia hạn hợp đồng thuê đất tại mỏ sét Cổ Đam (VICEM Bỉm Sơn); khai thác khoáng sản vượt công suất giấy phép (VICEM Bỉm Sơn, VICEM Hoàng Mai, VICEM Hải Phòng, VICEM Tam Điệp, VICEM Bút Sơn).

Lương Bằng