Doanh nghiệp Việt đã tận dụng được lợi thế từ Hiệp định UKVFTA

Dù thời gian Hiệp định có hiệu lực diễn ra vào đúng thời điểm thương mại toàn cầu gặp khó khăn do ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 nhưng UKVFTA đã giúp trao đổi thương mại hàng hoá hai chiều giữa Việt Nam và Vương quốc Anh đạt mức tăng trưởng ấn tượng, kim ngạch thương mại song phương đạt gần 6,6 tỷ USD trong năm 2021. Giá trị xuất nhập khẩu cũng luôn tăng trưởng ở mức hai chữ số. Riêng xuất khẩu của Việt Nam tới thị trường Anh đã đạt mức tăng trưởng 15,4% trong năm 2021. Đây là minh chứng rõ nhất về lợi ích mà Hiệp định UKVFTA mang lại cho sự phát triển kinh tế, thương mại giữa hai bên. 

Sang năm 2022, mặc dù chuỗi cung ứng toàn cầu bị đứt gãy do ảnh hưởng bởi xung đột địa chính trị cũng như Covid-19, song kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam – Vương Quốc Anh vẫn đạt 2,68 tỷ USD trong 5 tháng đầu năm.

Tuy nhiên, dư địa để doanh nghiệp hai nước tận dụng thành công hơn nữa những lợi thế mà Hiệp định UKVFTA mang lại vẫn còn rất lớn. Hiện tại giá trị xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang thị trường Anh mới chỉ chiếm chưa đầy 1% tổng giá trị hàng hoá nhập khẩu của thị trường này.

Để cụ thể hoá những lợi thế mà Hiệp định UKVFTA mang lại, các cơ quan quản lý và cộng đồng doanh nghiệp hai bên đã đánh giá nghiêm túc, xác định những khó khăn và vấn đề còn tồn tại để tìm ra được những giải pháp khắc phục một cách hiệu quả nhất.

Theo Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh, thương mại quốc tế gặp nhiều khó khăn do đại dịch Covid-19 nhưng kim ngạch thương mại song phương Việt Nam – Vương quốc Anh vẫn có sự tăng trưởng ấn tượng, đây là đóng góp to lớn của Hiệp định thương mại tự do UKVFTA. Thứ trưởng Trần Quốc Khánh cho biết cả hai bên đều đã tận dụng được Hiệp định này để đáp ứng nhu cầu nguyên liệu cũng như máy móc rất lớn, cho thấy doanh nghiệp cả hai bên đã tận dụng được Hiệp định này.

Ông Ngô Trung Khanh – Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công thương – cho biết, tăng trưởng xuất khẩu của Anh sang Việt Nam cao hơn so với mức tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam sang Anh. Trong bối cảnh chúng ta đang có những thặng dư thương mại với Vương quốc Anh, việc này có điểm tích cực là giúp cán cân thương mại cân bằng hơn, các doanh nghiệp Việt Nam tận dụng được nhiều hơn nguồn nguyên liệu, công nghệ, sản phẩm,… Vương quốc Anh có thế mạnh, giúp nâng cao năng lực sản xuất. 

“Khi theo dõi các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Vương quốc Anh, đa số các mặt hàng Việt Nam có thế mạnh đã đạt tăng trưởng rất tốt. Có những mặt hàng tăng trưởng xấp xỉ 100% như cà phê, hạt tiêu, cao su, rau quả, may mặc, giày dép,… là những mặt hàng Việt Nam có thế mạnh”, ông Ngô Trung Khanh nói.

Như vậy, các doanh nghiệp cũng đã hướng đến thị trường đầy tiềm năng này và làm đa dạng hoá thị trường xuất khẩu. Một điểm khá thú vị khi nhìn vào các mặt hàng xuất khẩu từ Anh sang Việt Nam, doanh nghiệp đã tận dụng khá tốt nguồn nguyên liệu từ Anh, chẳng hạn như việc nhập khẩu mặt hàng vải để đáp ứng quy tắc xuất xứ, đồng thời nâng cao giá trị sản phẩm.

Kim ngạch nhập khẩu nguyên phụ liệu cho ngành da dày và dệt may, dược phẩm, thức ăn chăn nuôi,… cũng tăng. Như vậy phần lớn mặt hàng nhập khẩu đầu vào tăng trưởng tốt. Đây là điểm cần được phát huy trong thời gian tới.

Theo ông Ngô Trung Khanh, Vương Quốc Anh luôn quan tâm đến phát triển bền vững và vấn đề lao động, nên khi hàng hoá của một quốc gia nào đó muốn có chỗ đứng tại thị trường Anh thì không chỉ đáp ứng các yêu cầu về giá, chất lượng sản phẩm mà còn phải đảm bảo các yếu tố về phát triển bền vững. 

“Có thể với một số thị trường truyền thống thì chúng ta chưa phải quan tâm nhiều đến các vấn đề này, nhưng khi xuất khẩu sang Anh và EU thì đây là điều khác biệt buộc các doanh nghiệp Việt cần chú trọng nhiều hơn”, ông Ngô Trung Khánh nói.

Cũng theo ông Khánh, các doanh nghiệp Việt xuất khẩu sang thị trường Anh có điểm thuận lợi là được hưởng chính sách thuế ưu đãi. Hơn nữa, Vương quốc Anh hậu Brexit đang tích cực thúc đẩy quan hệ thương mại để đa dạng hoá nguồn cung, và họ sẽ hướng đến những thị trường đã tham gia FTA trong đó có Việt Nam.

“Anh đang có nhu cầu rất lớn đối với mặt hàng gạo của Việt Nam so với trước khi có Hiệp định UKVFTA.”, ông Khánh nói. “Như vậy các nhà nhập khẩu Anh đã hướng đến Việt Nam vì có hiệp định này. Những số liệu về xuất khẩu các mặt hàng thế mạnh của chúng ta đều cho thấy mức tăng trưởng 2 con số, thậm chí lên đến gần 100%, cho thấy thuận lợi lớn cho doanh nghiệp Việt.”

Là một thị trường rộng lớn, sức mua cao, nên Vương quốc Anh là một thị trường tiềm năng. Thặng dư xuất nhập khẩu mà chúng ta có với Vương quốc Anh so với các thị trường khác cũng đã cho thấy được những thuận lợi to lớn.

Tuy nhiên, ông Ngô Trung Khánh cũng chỉ ra những khó khăn nhất định. Vương quốc Anh có tiêu chuẩn cao về hàng hoá nên nhiều doanh nghiệp Việt có thể nói là chưa bắt kịp, cần phải có thêm thời gian để thích ứng. Hơn nữa, Vương quốc Anh có quan hệ truyền thống với các nước từng là thuộc địa, để tham gia vào chuỗi cung ứng này cũng là một thách thức lớn. Điều này buộc các doanh nghiệp Việt phải cạnh tranh nhiều hơn với các quốc gia trên chính nước Anh. 

Tuân Nguyễn