Sự thật trật lất cả triệu gia đình đang lầm tưởng xông hơi phòng, chống Covid-19

Xông hơi trong gia đình có cả người chưa nhiễm virus, đặc biệt là không gian nhỏ còn có nguy cơ làm phát tán virus ra môi trường xung quanh, bám trên các bề mặt, tăng cơ hội lây lan virus.

Xông hơi chữa Covid-19, cả cánh tay bé 3 tuổi bị bỏng đỏ như tôm lột

Bác sĩ Trần Bảo Khánh, thành viên tổ cấp cứu bệnh nhân F0 chuyển nặng Quận Nam Từ Liêm thông tin, tối 20/2, anh cùng các thành viên của tổ đã sơ cứu, vận chuyển một bệnh nhi 3 tuổi ở địa bàn mắc Covid-19 trong hoàn cảnh rất éo le.

Do bé bị F0 nên cả người lớn trong nhà đã đun nước xông mũi họng. Trong lúc xông, sơ ý, bé đã thò tay vào nồi nước xông khiến toàn bộ từ cổ tay đến bàn tay phải bé đỏ rực như tôm lột, nhiều vùng da đã bị trợt ra.

Bé 3 tuổi với bàn tay bị bỏng tấy đỏ như tôm lột với những lớp da bị trợt loét

Nhận được thông tin, tổ cấp cứu bệnh nhân F0 chuyển nặng trên đã khẩn trương đến nhà sơ cứu vết bỏng cho bé, đồng thời khẩn trương liên hệ với bệnh viện vừa có khả năng điều trị Covid-19 cho trẻ em, vừa điều trị bỏng. Sau khi đưa bé đến viện, tình trạng của bé đã ổn định.

Đây không phải trường hợp đầu tiên bị bỏng khi xông hơi phòng Covid-19. Trước đó vào trung tuần tháng 12 năm 2021, một bé gái 14 tuổi cũng được gia đình cho xông lá thuốc để phòng ngừa Covid-19. Trong lúc xông, em đột ngột lên cơn co giật và ngã úp mặt vào nồi nước xông đang sôi, bất tỉnh.

Sau đó, bệnh nhi được đưa vào Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP HCM) cấp cứu. Thông tin từ bệnh viện cho biết, bệnh nhi (14 tuổi, ngụ Đồng Nai) bị bỏng nặng vì xông lá thuốc.

Bé được đưa đi bệnh viện cấp cứu

Theo đó, bé P. được Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai chuyển đến cấp cứu trong tình trạng bỏng nước sôi nặng vùng đầu, mặt, cổ. Ngay sau khi nhập viện, bé được bác sĩ trợ thở bằng máy, truyền dịch nuôi ăn, khống chế nhiễm trùng từ các vết bỏng bằng kháng sinh mạnh. Tuy nhiên, bác sĩ cho biết dự hậu có thể ảnh hưởng đến ngoại hình và sinh hoạt từ các sẹo dính về sau.

Những ngày gần đây, số ca mắc mới tăng đột biến, đặc biệt ở Hà Nội và những tỉnh phía Bắc, số ca mắc mới trong ngày chưa có dấu hiệu dừng lại. Trong khi đó, nhiệt độ giảm sâu kèm mưa ẩm khiến cho không khí càng giá buốt. Điều này khiến cho nhu cầu xông – vừa phòng Covid-19, vừa làm sạch nhà, ấm phòng của người dân cũng tăng lên.

Dường như nhà nhà xông hơi, người người xông hơi. Người mắc thì quan niệm xông cho thông thoáng đường thở, nhanh diệt virus; người chưa mắc thì nghĩ xông để dự phòng. Lớn, bé, già trẻ đều được các bà nội trợ lôi ra bắt dí mặt vào bát nước nóng đun lá hoặc chứa tinh dầu để xông. Tất cả đều được thực hiện theo phương thức…mách nhau, hay truyền miệng.

Lá xông bán chạy hơn cả rau, tác dụng của xông hơi và những lưu ý của chuyên gia?

Khi mỗi ngày cả nước có hơn 40 nghìn ca mắc Covid-19, F0 có ở khắp nơi thì người người, nhà nhà tranh thủ xông với hi vọng phòng, chống Covid-19

Nguy cơ làm virus lây lan nhanh hơn

Vừa mới biết anh trở thành F0 – thành viên cuối cùng trong nhà dương tính, TS TS. Bùi Lê Minh, trưởng ngành Công nghệ Sinh học - Viện Kỹ thuật Công nghệ cao NTT - ĐH Nguyễn Tất Thành kể rất nhiều bạn bè người thân lập tức khuyên xông lá, gừng, sả…

“Tôi kiên quyết không làm”, TS Lê Minh nói với phóng viên Infonet.

Lý giải việc này, TS Bùi Lê Minh cho biết việc xông lá, thực vật có hoạt chất kháng khuẩn, kháng viêm... có tác dụng làm giảm một số triệu chứng cảm, sốt do tác dụng nhiệt độ kết hợp với hoạt chất có khả năng khử trùng các vi khuẩn trên bề mặt các niêm mạc đường thở, trên da, làm tăng cường tuần hoàn... nên khi bị cảm thông thường việc xông thường có tác dụng.

Nhưng mặt trái của nó lại có nhiều nguy cơ hơn lợi ích. Nguy cơ đầu tiên, theo TS Lê Minh, đó là nguy cơ bị bỏng hoặc tai nạn khác khi xông hơi: trong các báo cáo từ các nước châu Á mà người dân hay dùng xông hơi để tự chữa bệnh ở nhà thì các trường hợp nhập viện do bỏng, ngất khi thực hiện xông hơi khá phổ biến.

Đặc biệt là khi thực hiện xông hơi một mình và thiếu kinh nghiệm dễ bị tiếp xúc với nhiệt độ quá cao và không có ai hỗ trợ khi có sự cố xảy ra.

Nguy cơ thứ hai đó là tổn thương biểu mô đường hô hấp và nhạy cảm hơn với virus: theo lý thuyết thì ở nhiệt độ cao 60-70 độ C thì thời gian tồn tại của virus ngoài môi trường giảm đi đáng kể.

“Nhưng lưu ý là khi đã nhiễm bệnh thì virus chủ yếu đang nằm trong các tế bào của cơ thể chứ không phải dạng tự do nằm bên ngoài mô, tế bào. Vì thế, muốn tiêu diệt virus thì phải tiêu diệt tế bào mang virus đó trước, và với cách làm này, bạn đang tấn công tất cả tế bào tiếp xúc với nhiệt, bất kể còn lành lặn hay đã nhiễm virus.

Các mô lành lặn bị tổn thương bởi nhiệt cũng dễ bị nhiễm virus hơn bình thường nên xông hơi trong giai đoạn sớm thậm chí có nguy cơ làm virus lây lan nhanh hơn trong cơ thể. Ngoài ra, hơi nước đọng lại trên bề mặt đường thở sau đó có thể kéo theo một số virus còn khả năng lây xuống các vị trí sâu hơn, lợi bất cập hại”, TS. Lê Minh cảnh báo.

Nguy cơ thứ ba, việc xông hơi trong gia đình có cả người chưa mắc virus, đặc biệt là không gian nhỏ TS Lê Minh cho rằng còn có nguy cơ làm phát tán virus ra môi trường xung quanh và bám trên các bề mặt và tăng cơ hội lây lan của virus.

“Với những lý do này, việc xông hơi cần được cân nhắc kỹ và phải làm đúng, nên tránh khi nhà mới có người nhiễm virus, còn khi đã âm tính cả rồi thì có thể thực hiện để cải thiện các triệu chứng kéo dài”, TS Lê Minh bày tỏ.

Sự thật trật lất mà cả triệu gia đình đang lầm tưởng xông hơi phòng, chống Covid-19

Tương tự, BS Lê Văn Thiệu, khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương cũng nhận thấy, nhiều người lạm dụng việc xông mũi, họng và thường làm theo hướng dẫn truyền tai nhau trên mạng xã hội.

Việc xông mũi, họng quá nhiều lần trong một ngày, dễ làm tổn thương niêm mạc đường thở, mất khả năng bảo vệ tự nhiên của cơ thể trước tác nhân gây nhiễm trùng từ bên ngoài.

"Về nguyên tắc, xông mũi họng với gừng, sả... có tác dụng sát khuẩn đường hô hấp trên, hỗ trợ làm giảm nhẹ triệu chứng nhưng không phải là phương pháp điều trị Covid-19", bác sĩ nói.

Do đó, qua những trường hợp bị bỏng đáng tiếc đã xảy ra, các bác sĩ khuyến cáo không nên lạm dụng xông hơi, không được xông trực tiếp vào người, đặc biệt là trẻ nhỏ dưới 30 tháng, trẻ có tiền sử động kinh, sốt co giật hay người có dị ứng với tinh dầu. Đối với trẻ có bệnh lý nền cần tuân thủ theo tư vấn, chỉ định của bác sĩ.

N. Huyền