Sinh viên giỏi của Trung Quốc phải lao động chân tay

Thừa cử nhân, tỷ lệ thất nghiệp tăng

Tình trạng dư thừa cử nhân và thiếu lao động nhà máy do già hóa dân số được dự báo sẽ làm trầm trọng thêm sự mất cân bằng thị trường việc làm của Trung Quốc.

Dẫn theo số liệu thống kê tờ South China Morning Post ngày 16/12/2022 tỷ lệ thất nghiệp tại thành thị ở Trung Quốc tăng 5,7% trong tháng 11. Bên cạnh đó, tỷ lệ thất nghiệp ở thanh thiếu niên từ 16-24 tuổi ở mức 17,1%. 

Bộ Giáo dục Trung Quốc cũng dự báo số lượng sinh viên mới tốt nghiệp ĐH bước vào thị trường lao động trong năm 2023 sẽ ở mức cao nhất từ trước đến nay. Cụ thể, đất nước này sẽ có 11,58 triệu sinh viên tốt nghiệp ĐH vào tháng 6/2023, tăng 820.000 so với năm 2022, theo Reuters.

Sinh viên giỏi tìm việc chân tay 

Lương Hoa Hiếu là cử nhân ngành Toán ứng dụng. Sau khi tốt nghiệp, cô mất 2 năm để xin việc vào một công ty công nghệ của Trung Quốc nhưng không được.

Người này lại tìm kiếm cơ hội trong lĩnh vực dịch vụ và bán hàng. Không thành công, cô nộp đơn xin làm trợ lý trong tiệm bánh và thẩm mỹ viện. Mặc dù có trình độ học vấn cao, nhưng Lương Hoa Hiếu vẫn phải hạ thấp kỳ vọng để tìm được việc làm. 

Một cô gái khác 25 tuổi ở Thái Nguyên, Trung Quốc cũng rơi vào tình trạng tương tự. "Tìm việc hiện giờ rất khó khăn, nên tôi đã nói với gia đình sẵn sàng lao động chân tay. Nghe xong, mẹ đã khóc vì cảm thấy rất tiếc cho tôi”, cô gái nói.

Sở hữu bằng thạc sĩ Ngôn ngữ học ứng dụng tại ĐH Queensland (Australia), sau tốt nghiệp Tạ Cách Anh cũng từng làm việc trong một cửa hàng tạp hóa. Tháng 2/2023, cô quyết định trở về TP Côn Minh, tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) để thi tuyển giáo viên tiếng Anh. 

Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên Trung Quốc theo thống kê đến tháng 4/2023 khoảng 20,4%. Tạ Cách Anh 26 tuổi, cũng không tìm được việc ở Trung Quốc từ sau khi tốt nghiệp ĐH. Nữ thạc sĩ nói: "Tôi thực sự thất vọng". 

Hàn Triệu Tuyết, 26 tuổi, tốt nghiệp thạc sĩ Hành chính công, đang điều hành một homestay ở nông thôn sau khi từ chối những lời đề nghị trả lương thấp. “Giới trẻ không còn tin rằng giá trị của người khác đến từ việc học hành chăm chỉ hay thành công trong sự nghiệp”, cô nói. 

Anh Vương, 23 tuổi, là sinh viên tốt nghiệp ngành lập trình kiếm được 3.000 NDT/tháng (khoảng 10 triệu đồng/tháng) từ việc giao đồ ăn bán thời gian ở TP Tế Ninh, miền đông Trung Quốc.

"Ngưỡng để gia nhập ngành công nghiệp lập trình liên tục tăng. Tôi không thể tìm được việc làm tại các công ty công nghệ lớn. Tôi cũng không thích phải làm thực tập sinh tại công ty nhỏ không lương. Tôi thực sự mệt mỏi nên đã chuyển về quê để tập trung ôn thi công chức", anh Vương nói thêm.

Vấn đề thanh niên thất nghiệp có trình độ học vấn cao trở nên nghiêm trọng hơn khi nhiều người bắt đầu so sánh bản thân với vĩ nhân văn học Khổng Dịch Kỷ (trong truyện của tác giả Lỗ Tấn) phải đi ăn xin nên bị người đời chế giễu. 

Tham vọng không phù hợp với thực tại

Công nghệ, giáo dục, bất động sản và tài chính là những ngành sinh viên mới tốt nghiệp thường làm. Thế những ngành này đều đang đối mặt với các cuộc siết theo quy định. Dù một số biện pháp đã được dỡ bỏ, nhưng tình hình kinh doanh phục hồi còn chậm.

Do đó, truyền thông Trung Quốc đã kêu gọi cử nhân thất nghiệp tạm dừng tham vọng hãy bắt tay vào các công việc chân tay. Thậm chí, truyền thông cả nước còn đưa tin về việc nhiều cử nhân ĐH kiếm được tiền nhờ bán thức ăn đường phố hoặc trồng trái cây...

Tháng 3/2023, câu chuyện về một số sinh viên vừa tốt nghiệp cho rằng, thà thất nghiệp còn hơn xoáy đinh vít trong các nhà máy đã gây xôn xao dư luận. Trước sự việc trên, Đoàn Thanh niên Trung Quốc khuyến khích thế hệ hiện tại hãy "cởi áo vest, xắn tay áo và đi làm ruộng".

Do đó, thời gian qua truyền thông Trung Quốc đã khuyến khích những sinh viên trẻ mới tốt nghiệp "xắn tay áo lên" và làm việc.

Câu chuyện này nhận được nhiều phản hồi khác nhau trên mạng xã hội. Những người trẻ thất nghiệp cho rằng chính quyền cần nỗ lực hơn nữa tạo việc làm cho thanh niên có học thức. 

Trong khi đó, Bắc Kinh đã kêu gọi các doanh nghiệp nhà nước tuyển dụng nhiều sinh viên vừa tốt nghiệp. Chính phủ Trung Quốc cũng bắt đầu mở rộng các trường đào tạo nghề để lấp đầy sự thiếu hụt trong lĩnh vực sản xuất công nghệ cao.

Một số địa phương bao gồm cả Thượng Hải đang cung cấp việc làm cho các công ty tuyển dụng sinh viên tốt nghiệp năm 2023.

Thắm Nguyễn (Theo Reuters, SMCP)