Những mối nguy hại trên không gian mạng mà trẻ em phải đối mặt

Cha mẹ có thể nhận diện một số mối nguy hại trên không gian mạng đối với trẻ em: nguy cơ bị đánh cắp danh tính, bắt nạt trực tuyến, quấy rối tình dục trực tuyến, buôn bán người, nghiện game, lừa đảo và tiếp cận nội dung cấm, trái phép.

Một thực tế không thể phủ nhận là thực tế, trẻ em khi lên mạng thường rất tò mò khám phá vì có nhiều điều thú vị, nhưng không biết phân biệt nội dung tốt hay xấu. Phụ huynh cũng không thể cấm cản con cái sử dụng mạng xã hội, dù lo ngại các em sẽ trở thành nạn nhân của tội ác trên không gian mạng.

Nhận thức được những nguy hại của môi trường mạng đối với trẻ em, thời gian qua, đã có không ít văn bản luật liên quan đến việc bảo vệ trẻ em trên không gian mạng. Cụ thể, Điều 54 Luật Trẻ em quy định về trách nhiệm bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, nêu rõ: các cơ quan, tổ chức liên quan có trách nhiệm tuyên truyền, giáo dục và bảo vệ trẻ em khi tham gia môi trường mạng dưới mọi hình thức; cha, mẹ, giáo viên và người chăm sóc trẻ em có trách nhiệm giáo dục kiến thức, hướng dẫn kỹ năng để trẻ em biết tự bảo vệ mình khi tham gia môi trường mạng...

Ảnh minh họa

Điều 35 Nghị định 56/2017 của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Trẻ em quy định về trách nhiệm của các doanh nghiệp kinh doanh, cung cấp dịch vụ trên môi trường mạng phải có biện pháp sử dụng dịch vụ bảo vệ người sử dụng là trẻ em; phải cảnh báo hoặc gỡ bỏ thông tin, dịch vụ gây hại cho trẻ em, thông tin, dịch vụ giả mạo, xuyên tạc xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em.

Hành lang pháp lý đã có, thậm chí quy định xử phạt về việc sử dụng, cung cấp, chia sẻ thông tin xấu, độc trên môi trường không gian mạng cũng được ban hành tương đối nghiêm khắc. Cụ thể, theo Điều 101 Nghị định 15/2020 của Chính phủ quy định những hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin cổ xúy các hủ tục, mê tín dị đoan, dâm ô, đồi trụy, không phù hợp với thuần phong, mỹ tục của dân tộc; thông tin miêu tả tỉ mỉ hành động chém, giết, tai nạn, kinh dị, rùng rợn... sẽ bị phạt tiền từ 10 - 20 triệu đồng.

Ngoài phạt tiền, nghị định cũng quy định biện pháp khắc phục hậu quả là buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn hoặc thông tin vi phạm pháp luật do thực hiện hành vi vi phạm nêu trên.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng vừa triển khai Chương trình quốc gia bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021-2025 Chương trình có mục tiêu bảo vệ thông tin bí mật đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em khi trẻ em tiếp cận thông tin, tham gia các hoạt động trên môi trường mạng và ngăn chặn, xử lý các hành vi lợi dụng môi trường mạng thực hiện các hành vi bị nghiêm cấm đối với trẻ em dưới mọi hình thức theo quy định của pháp luật.

Đồng thời, trang bị kiến thức, kỹ năng số cho trẻ em theo từng độ tuổi để biết tự bảo vệ mình và biết cách tương tác an toàn trên môi trường mạng, trong đó gồm: Sử dụng mạng lành mạnh, an toàn; tự bảo vệ mình khi tham gia tương tác trên môi trường mạng và cách thức nhận diện, thông báo, tố giác hành vi, vụ việc xâm hại trẻ em trên môi trường mạng.

Tuy nhiên, thực tế vẫn còn tồn tại rất nhiều video ảnh hưởng đến trẻ em; nhiều hoạt động lừa đảo, dụ dỗ trẻ em qua mạng vẫn còn xảy ra. Thiết nghĩ, để bảo vệ trẻ em trên không gian mạng cần có sự chung tay của gia đình, nhà trường và xã hội.

Toàn xã hội cần lên tiếng tố giác, tẩy chay những nội dung, thông tin xấu độc. Các cơ quan chức năng cần kiểm tra, giám sát và triệt xóa những nội dung thông tin xấu độc; xử phạt nghiêm các đối tượng vi phạm.

Các cấp, các ngành, địa phương trong tỉnh cần đẩy mạnh tuyên truyền Luật Trẻ em và các văn bản pháp luật liên quan để nâng cao ý thức, trách nhiệm của cộng đồng thực hiện các biện pháp phòng ngừa. Ngành giáo dục và đào tạo chỉ đạo các trường học tăng cường tuyên truyền về tác hại của việc sử dụng internet không lành mạnh; cách sử dụng thông tin trên mạng hiệu quả; cách nhận biết dấu hiệu bị xâm hại, lạm dụng trên mạng xã hội cho học sinh.

Cha mẹ cần quan tâm, quản lý, giám sát và hướng dẫn trẻ sử dụng internet, mạng xã hội; tăng cương trò chuyện, chia sẻ, tâm sự với trẻ, giúp trẻ tự hiểu được những tác hại trên không gian mạng, từ đó tạo lá chắn phòng, chống hữu hiệu.

Hoàng Thanh