Gầy như 'xác ve' vẫn mỡ máu cao

Bà Nguyễn Thị Thành (Đống Đa, Hà Nội) cho biết, bà bị mỡ máu hơn 10 năm nay. Khi bà nói mình bị rối loạn mỡ máu không ai tin vì người bà rất gầy, cao 1,56 mét, nặng 44 kg. Tuy nhiên, bà có thâm niên uống thuốc hạ mỡ máu ngót ngét 10 năm.

Cũng giống bà Thành, chị Bùi Thị Hoa (41 tuổi, Mỹ Đình, Nam Từ Liêm, Hà Nội) cho biết vừa qua công ty cho đi kiểm tra sức khoẻ định kỳ. Chị Hoa được bác sĩ cho biết bị mỡ máu cao đặc biệt là cholesterol xấu và triglyceride cao. Bản thân chị Hoa người lúc nào cũng gầy như 'xác ve' nên nói đến rối loạn mỡ máu ban đầu chị còn không tin.

PGS Nguyễn Hoài Nam – nguyên Giảng viên trường ĐH Y Dược TP.HCM, cho biết máu nhiễm mỡ, (mỡ máu cao) thực chất là tình trạng rối loạn chuyển hóa lipid máu. Đó là tình trạng tăng nồng độ các chất mỡ trong máu bao gồm cholesterol và triglyceride.

Theo PGS Nam, người bị mỡ máu cao không có triệu chứng rõ rệt, bị bệnh mỡ máu cao không chỉ người béo mà còn có thể ở cả người gầy. Tuy nhiên, người béo phì, thừa cân thì nguy cơ cao hơn.

Việc phát hiện bệnh chủ yếu là do khám sức khỏe, do nhập viện vì những bệnh khác xét nghiệm thấy rối loạn mỡ trong máu, hoặc khi có biến chứng tim mạch, bệnh tiểu đường, viêm tụy cấp, xét nghiệm máu mới phát hiện ra bệnh.

PGS Nam cho biết rối loạn mỡ máu thường diễn biến âm thầm. Nhiều bệnh nhân khi có nhồi máu cơ tim, viêm tuỵ cấp, đột quỵ vào viện khám mới biết bị mỡ máu cao mà không được điều trị kịp thời. Không ít người khi bác sĩ đưa kết quả xét nghiệm mỡ máu cao không tin vì họ nghĩ rằng mình gầy gò thì làm sao có mỡ máu.

Đặc biệt, khi cả cholesterol và triglyceride cùng gia tăng thì nguy cơ xơ vữa động mạch cao hơn gấp nhiều lần và thúc đẩy nhanh hơn quá trình xơ vữa động mạch, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng gây thiếu máu cơ tim, nguy hiểm hơn là nhồi máu cơ tim. Có đến 90% trường hợp nhồi máu cơ tim là do biến chứng của mảng xơ vữa.

Chỉ số xét nghiệm mỡ máu cao.

Cholesterol trong máu cao sẽ lắng đọng ở bề mặt nội mô và lớp cơ trơn, tạo nên những mảng xơ vữa, làm hẹp và tắc mạch máu. Ngoài ra, thành mạch cũng trở nên xơ cứng, nội mô thô nhám, dễ hình thành cục máu đông.

Các nghiên cứu nhận thấy, người có lượng cholesterol trong máu cao có tỷ lệ mắc bệnh mạch vành (mạch máu nuôi tim) cao gấp 2-3 lần so với người bình thường. LDL trong máu cao tăng nguy cơ bị xơ vữa động mạch và dễ gây biến chứng.

Ngược lại, HDL trong máu cao thì tỷ lệ xơ vữa động mạch thấp. Nếu làm giảm 1mg/dL LDL thì giảm được 2% tỷ lệ tử vong. Nếu mức HDL tăng 1%, thì sự nguy hiểm của bệnh tim mạch giảm 2-3%.

Các dấu hiệu cảnh báo bệnh tim mạch do xơ vữa động mạch:

- Đau thắt ngực hoặc cảm giác khó chịu vùng ngực: Cảm giác như bị đè nặng, bóp nghẹt, đầy tức hoặc đau... kéo dài từ vài phút đến vài chục phút. Cơn đau thường xuất hiện khi gắng sức và giảm khi nghỉ.

Mỡ bám vào thành mạch máu gây xơ vữa mạch máu.

- Cảm giác khó chịu ở những vị trí khác: có thể đau hoặc tức lan ra 1 hay 2 bên cánh tay, hướng ra sau lưng, lên cổ, hàm, thậm chí ở vùng dạ dày.

- Khó thở: có thể kèm hoặc không kèm với tức ngực.

- Các dấu hiệu khác: vã mồ hôi, buồn nôn hay đau đầu...

- Một số trường hợp đau không điển hình hoặc không đau: có thể gặp như mệt lả, khó thở, buồn nôn, nôn, đau lan ra sau lưng hay lên hàm...

Có đến 90% trường hợp nhồi máu cơ tim là do biến chứng của mảng xơ vữa động mạch – PGS Nam cho biết.

Những người bị mỡ trong máu cao cần biết kiểm soát ăn uống một cách nghiêm túc. Nên ăn những loại thực phẩm có chứa hàm lượng cholesterol thấp như rau xanh, các sản phẩm dược làm từ đậu, thịt nạc thăn…

Ðặc biệt là nên ãn những loại rau xanh có chứa nhiều chất xơ. Điều đó bệnh nhân mới giảm được sự hấp thụ của đường ruột đối với cholesterol.

Người mỡ máu cao không nên ăn tối quá muộn với thức ăn nhiều đạm vì rất khó tiêu hoá và sẽ làm cho cholesterol đọng trên thành động mạch dẫn đến xơ vữa động mạch. Nên ăn nhạt vì thức ăn này có lợi cho sức khoẻ và bệnh tim.

Kiêng thức ăn có nồng độ chất béo cao, nên ãn những thức ăn ít chất béo như cá, đậu phụ, đỗ tương. Nên ăn các thực phẩm có nhiều tác dụng giảm mỡ trong máu như: Gừng, chế phẩm đậu sữa, nấm hương, mộc nhĩ, hành tây, trà, dầu ngô.

Khánh Chi