Có nên miễn trừ trách nhiệm pháp lý với nạn nhân bị mua bán vượt biên trái phép?

Nên miễn trừ trách nhiệm hình sự, xử phạt hành chính đối với nạn nhân bị mua bán trong các trường hợp cụ thể như xuất cảnh trái phép, bán dâm...

Nhiều người vượt biên trái phép để tìm kiếm việc làm mà không thực hiện thủ tục theo quy định. Trong khi đó, một công dân Việt Nam muốn ra khỏi lãnh thổ Việt Nam để đến quốc gia khác phải qua các cửa khẩu, và làm thủ tục xuất cảnh.

Đây là nghĩa vụ của công dân Việt Nam theo Điều 5 Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam 2019. 

Theo đó, Luật quy định, công dân Việt Nam được phép xuất cảnh khi giấy tờ xuất nhập cảnh còn nguyên vẹn, còn thời hạn sử dụng; đối với hộ chiếu phải còn hạn sử dụng từ đủ 6 tháng trở lên; Có thị thực hoặc giấy tờ xác nhận, chứng minh được nước đến cho nhập cảnh, trừ trường hợp được miễn thị thực; Không thuộc trường hợp bị cấm xuất cảnh, không được xuất cảnh, bị tạm hoãn xuất cảnh theo quy định của pháp luật. 

Nhiều phụ nữ nhẹ dạ nghe lời rủ rê vượt biên trái phép trở thành nạn nhân buôn người mà không hay (Ảnh minh hoạ) 

Như vậy, người không tuân thủ các quy định về xuất cảnh theo quy định nêu trên sẽ bị xem là vượt biên trái phép.

Tại Điều 18 Nghị định 144/2021/NĐ-CP cũng quy định những người có hành vi vượt biên trái phép sẽ bị xử phạt hành chính với các mức độ vi phạm khác nhau thì sẽ bị phạt tiền từ 3.000.000 – 40.000.000 đồng. 

Không những thế, với người vượt biên trái phép còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu đủ các dấu hiệu cấu thành tội phạm theo quy định của Điều 347 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017) về Tội vi phạm quy định về xuất cảnh, nhập cảnh.

Trước những quy định này, bà Hoàng Bích Ngọc, điều phối viên dự án Em vui, dự án Tăng cường nhận thức của thanh thiếu niên dân tộc thiểu số về việc mua bán người và tảo hôn thông qua công nghệ số” kiến nghị nên miễn cứu trách nhiệm hình sự và ra các quyết định xử phạt hành chính với những người bị hại trong các vụ mua bán người như các tội mua bán dâm, xuất nhập cảnh trái phép hay sử dụng giấy tờ giả để xuất nhập cảnh. 

Bà Ngọc lấy ví dụ, một người nghe theo môi giới, xuất cảnh trái phép sang nước ngoài làm việc tự do thì họ có thể bị truy cứu về tội xuất cảnh trái phép. Rồi họ lại bị ép bán dâm, không phụ thuộc vào ý chí của họ thì những trường hợp này nên miễn truy cứu trách nhiệm pháp lý đối với họ. 

Theo bà Ngọc, việc quy định trách nhiệm pháp lý đối với nạn nhân mua bán người đã phần nào tạo ra một rào cản lớn, cụ thể người bị hại không muốn trình báo với cơ quan chức năng về hành vi mua bán người, không muốn tham gia vào quá trình tố tụng, làm cho quá trình phát triển và khởi tố các vụ án về mua bán người giảm đáng kể vì những lý do mặc cảm, e sợ sự kỳ thị từ cộng đồng xã hội đối với nạn nhân. 

“Trong các vụ mua bán người, không xét đến sự đồng thuận hay không đồng thuận của nạn nhân trong cấu thành tội phạm. 

Bởi nạn nhân mua bán người thường phải trải qua tình trạng bị cưỡng bức, bóc lột, tra tấn, nợ nần, bị giam cầm bất hợp pháp, bị bạo lực về thể chất, tình dục, tâm lý, ngay cả người thân trong gia đình cũng bị đe doạ.

Hậu quả là nạn nhân phải hứng chịu những tổn thương sức khoẻ và tâm lý nặng nề, có nhiều trường hợp dẫn đến cái chết. 

Ngay cả đối với những nạn nhân may mắn được trở về địa phương thì việc tái hoà nhập của họ cũng gặp muôn vàn khó khăn. Việc xử phạt đối với những trường hợp nhay này đã hạn chế việc tái hoà nhập cộng đồng của nạn nhân cũng như đối với gia đình họ”, bà Ngọc nhấn mạnh. 

Bà Hoàng Bích Ngọc (áo xanh) trong buổi tập huấn về phòng chống tảo hôn và buôn bán người cho cán bộ địa phương 

Từ những phân tích trên, bà Ngọc kiến nghị nên miễn trừ trách nhiệm hình sự, xử phạt hành chính đối với nạn nhân của mua bán người trong các trường hợp cụ thể. Ví dụ tội xuất cảnh trái phép, tội bán dâm... thông qua xét yếu tố “lỗi” của người phạm tội. 

Song song với đó, bà Ngọc cũng kiến nghị cần siết chặt quản lý dọc các tuyến biên giới Việt – Trung, Việt- Lào bằng cách bổ sung thêm lực lượng Bộ đội Biên phòng cùng những hỗ trợ vật chất cần thiết, để tạo điều kiện thuận lợi cho bộ đội công tác tại các chốt tuyến biên giới.

Đồng thời, tại các cửa khẩu nơi diễn ra hoạt động xuất nhập cảnh cần tăg cường lực lượng và trang thiết bị hơn nhằm phát hiện kịp thời những trường hợp xuất cảnh trái phép, làm giả giấy tờ hồ sơ, môi giới đưa người ra nước ngoài trái phép. 

“Bên cạnh đó, cần tăng cường hợp tác quốc tế về phòng chống tội phạm mua bán người, ký kết hiệp định tương trợ tư pháp, dẫn độ tội phạm, song phương với các nước láng giềng”, bà Ngọc nêu.

N. Huyền 

Quảng Ninh nỗ lực hỗ trợ nạn nhân mua bán

Những hỗ trợ sát sườn, thiết thực không chỉ là liều thuốc tinh thần giúp các nạn nhân thêm vững tin khi biết mình không bị bỏ lại phía sau.

Đường biên kéo dài, địa hình hiểm trở… tội phạm mua bán người lợi dụng

Nước ta với đường biên kéo dài, nhiều đường mòn, lối tắt, kênh rạch chằng chịt ...là những cơ hội để đối tượng mua bán người lợi dụng đưa người vượt biên trái phép.

Nghe theo lời hứa "việc nhàn, thu nhập cao", người phụ nữ bị đồng hương lừa bán

Lợi dụng lòng tin của người phụ nữ trú cùng địa phương, Lương Thị Năm (SN 1983, trú huyện Tương Dương, Nghệ An) đã lừa bán nạn nhân sang xứ người với giá 4 vạn nhân dân tệ (tương đương 120 triệu đồng).

Thủ đoạn tội phạm buôn người ngày càng tinh vi, xảo quyệt

Tội phạm mua bán người có chiều hướng gia tăng ở tất cả các tỉnh, thành trong cả nước. Trọng điểm là tuyến biên giới Việt Nam-Trung Quốc, Việt Nam-Campuchia.

Giúp học sinh, sinh viên tránh xa cạm bẫy của kẻ buôn người

Bộ Công an cho biết, trước hết bản thân cần nêu cao tinh thần cảnh giác, tự bảo vệ mình và người thân. Đây là yếu tố cần thiết trong công tác phòng ngừa, tránh tạo môi trường thuận lợi để bọn tội phạm hoạt động.

Hà Giang: Phụ nữ và trẻ em dễ sa vào cạm bẫy buôn người

Đa số các vụ án mua bán người trên địa bàn tỉnh Hà Giang nạn nhân là phụ nữ dân tộc thiểu số, nhận thức, học vấn còn hạn chế, một số trường hợp không nói được tiếng phổ thông nên rất khó khăn cho việc khai thác thông tin.

Quyết liệt phòng chống tội phạm mua bán người ở Sơn La

Sơn La là tỉnh vùng cao biên giới với nhiều đồng bào dân tộc sinh sống, các đối tượng tội phạm mua bán người thường lợi dụng địa bàn này để hoạt động.

Công an Đồng Tháp tăng cường phòng, chống buôn bán phụ nữ, trẻ em

Công an tỉnh Đồng Tháp đã làm tốt công tác phòng ngừa, phối hợp với các ngành đoàn thể tuyên truyền về phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm mua bán người.

Sơn La tăng cường truyền thông phòng, chống mua bán người

Hoạt động của tội phạm buôn người có một số chiêu trò không mới nhưng số nạn nhân vẫn tiếp tục bị sập bẫy.

Báo động nạn buôn người gia tăng trên toàn cầu

Liên Hợp Quốc (LHQ) vừa công bố Báo cáo Toàn cầu lần thứ 7 về nạn buôn người, trong đó ghi nhận việc liên quan đến biến đổi khí hậu và xung đột tiếp diễn tại Ukraine khiến vấn nạn buôn người thêm trầm trọng.

Đang cập nhật dữ liệu !