Chuyên gia bác tin đồn 'đũa, thớt gỗ mốc gây ung thư gan' và chỉ cách vệ sinh tuyệt đối an toàn

Ảnh minh hoạ

Chưa có bằng chứng khoa học  

Nhiều người lo ngại trước thông tin lan truyền "dùng đũa, thớt mốc gây ung thư gan", tuy nhiên, các chuyên gia khẳng định “không có bằng chứng khoa học”.

PGS.TS Trần Hồng Côn (khoa Hóa, Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN) cho rằng không thể kết luận nấm mốc xuất hiện trên đũa gỗ, thớt gỗ chứa độc tố Aflatoxin, nếu chẳng may ăn vào cơ thể sẽ bị ung thư gan.

PGS. TS Trần Hồng Côn nhấn mạnh, từ trước đến nay, Aflatoxin cũng được phát hiện qua những loại thực phẩm bị nấm mốc như ngô, gạo... mà thôi.

“Thời gian qua, rất nhiều trang thông tin nước ngoài chia sẻ trường hợp này trường hợp kia thường xuyên dùng thớt gỗ, đũa gỗ bị mốc nên bị ung thư gan. Chủ nhân những bài báo đó cho rằng nấm mốc từ đũa gỗ, thớt gỗ chứa độc tố Aflatoxin dẫn đến căn bệnh nguy hiểm này. Tuy nhiên, xin được khẳng định những thông tin như này cho đến giờ vẫn chưa có bằng chứng khoa học nên người dân không nên hoang mang”, PGS. TS Trần Hồng Côn nhấn mạnh.

Theo PGS. TS Côn, dùng đũa gỗ, thớt gỗ bị mốc nói chung không tốt cho sức khỏe. Đũa gỗ, thớt gỗ bị mốc chứng tỏ khâu vệ sinh chưa được đảm bảo. Trong điều kiện ẩm ướt khiến vi khuẩn nấm mốc càng dễ sinh sôi, nảy nở. Nếu nấm mốc đi vào cơ thể có thể gây ra những phản ứng cấp tính như đau bụng, buồn nôn, nôn ói… Nói chung triệu chứng tương tự như bị ngộ độc thực phẩm.

Đồng tình với quan điểm này,  PGS.TS Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm Ung bướu, Y học Hạt nhân (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, những nghiên cứu khoa học đến hiện tại đã chứng minh ăn các loại ngũ cốc có mốc như: gạo, lạc, đỗ, ngô, các loại hạt... có chứa độc tố aflatoxin là chất gây ung thư gan.

Còn đối với các sản phẩm đũa mốc, thớt mốc không sạch nếu dùng sẽ dễ mắc bệnh lý cấp tính và ngộ độc khác. Hiện chưa có nghiên cứu nào cho thấy trong đũa mốc, thớt mốc có chứa độc tố Aflatoxin.

Aflatoxin là một loại độc tố vi nấm được sản sinh một cách tự nhiên do một số loài Aspergillus (một loại nấm mốc). Hiện nay, các nhà nghiên cứu đã phát hiện khoảng 16 loại Aflatoxin khác nhau, trong đó Aflatoxin B1 là loại mạnh nhất.

Sau khi vào cơ thể người hoặc động vật, Aflatoxin B1 chủ yếu được gan chuyển hóa thành một loại dẫn xuất khác, có khả năng gắn chèn với ADN nên gây ra đột biến gen. Nếu đột biến gen khiến tế bào phân chia không ngừng nghỉ thì sẽ khởi phát ung thư.

Vì Aflatoxin B1 chủ yếu được chuyển hóa bởi gan, nên nó cũng là chất gây ung thư gan mạnh nhất mà con người từng biết.

Theo tài liệu nghiên cứu của Cục Dược phẩm và Thực phẩm (FDA) Hoa Kỳ, nấm mốc Aflatoxin hoạt động rất bền bỉ với nhiệt. Hoá chất này dạng tinh thể trắng, không bị phân huỷ khi đun nấu thông thường nên rất khó xử lý.

Bản thân đũa, đặc biệt là đũa tre, gỗ không phát triển Aflatoxin. Theo một nghiên cứu của Ủy ban Bảo vệ Người tiêu dùng Thượng Hải, bản thân đũa, thớt gỗ, không phát triển aflatoxin mà khi sử dụng lâu ngày các vết nứt và rãnh khác nhau sẽ xuất hiện trên bề mặt vật liệu bị lão hóa, và một số cặn thức ăn nhỏ có thể bị lắng đọng trong các "vết nứt" này. Nếu không được vệ sinh, khử trùng hiệu quả, cộng thêm để những vật dụng này trong môi trường ẩm ướt, chỉ cần dùng khoảng 6 tháng là đã nhiễm độc tố aflatoxin.

Cách sử dụng đũa, thớt gỗ an toàn 

Ths. Liên Hương, Viện Y học ứng dụng Việt Nam khuyến cáo, để sử dụng thớt gỗ, đũa gỗ hiệu quả, an toàn, bạn cần thường xuyên làm sạch đúng cách để tránh thớt bị lây nhiễm vi khuẩn, ví dụ như E.coli, có thể gây ra các bệnh ngộ độc thực phẩm.

Cụ thể, theo PGS. TS Trần Hồng Côn cách đơn giản nhất đó là rửa sạch thớt gỗ, đũa gỗ sau khi sử dụng, sau đó đem lau khô hoặc sấy khô, phơi khô rồi cất ở nơi khô ráo. Mặc dù khí hậu nước ta nóng ẩm nhưng rửa đũa, thớt đúng cách như vậy bạn sẽ không phải lo bị nấm mốc tấn công.

Chuyên gia cũng nhấn mạnh,việc sấy khô, phơi nắng đũa, thớt gỗ cũng không phải vấn đề quan trọng cần phải làm thường xuyên miễn là bạn rửa sạch kỹ đồ dùng, đảm bảo lau khô. Khi cất đồ dùng vào vị trí ở trạng thái chúng đã khô rồi thì không lo nấm mốc tấn công nữa.

H. Anh