Cảnh sát hình sự vạch trần thủ đoạn của nhóm đối tượng buôn bán người

Theo thông tin từ Cục CSHS – Bộ Công an, trong 4 năm (2016 - 2019), toàn quốc phát hiện xảy ra hơn 1.000 vụ, với hơn 1.500 đối tượng, lừa bán hơn 2.800 nạn nhân. So với cùng thời gian trước, giảm cả về số vụ, đối tượng và nạn nhân.

Tuy nhiên, tình hình tội phạm vẫn diễn biến phức tạp, các đối tượng hình thành nhiều đường dây, băng nhóm liên tỉnh, xuyên quốc gia với tính chất, thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt để lừa bán ép hoạt động mại dâm, bán làm vợ bất hợp pháp...

6 tháng đầu năm 2020, trên cả nước phát hiện 60 vụ mua bán người, liên quan đến 85 đối tượng, lừa bán 90 nạn nhân (giảm 31,5% số vụ, tăng 40% số đối tượng và giảm 39,7% số nạn nhân so với cùng kỳ 2019), nạn nhân đa số là phụ nữ và trẻ em.

Công an tỉnh Lào Cai dẫn giải đối tượng do Công an Trung Quốc trao trả theo quyết định truy nã của Công an Việt Nam về tội mua bán người.

Nói về thủ đoạn của tội phạm mua bán người, Trung tá Phạm Mạnh Hùng – Phó trưởng phòng Phòng, chống buôn bán người (05) – Cục CSHS – Bộ Công an cho biết: “Các đối tượng lợi dụng khó khăn về kinh tế, sự nhẹ dạ cả tin, mất cảnh giác hoặc tục lệ cưới hỏi của đồng bào dân tộc ít người để lừa phụ nữ tại các tỉnh miền núi phía Bắc.

Không chỉ có vậy, chúng còn lợi dụng quy định về hiến ghép tạng, các đối tượng tìm gặp những nạn nhân thương lượng mua với giá rẻ, làm giả giấy tờ, con dấu, sau đó, bán cho những người bệnh với giá cao.

Tình trạng mua bán trẻ em, nhất là học sinh các trường dân tộc nội trú diễn biến phức tạp. Các đối tượng lợi dụng sự quản lý lỏng lẻo của gia đình, nhà trường; thông qua các mạng xã hội (Zalo, Facebook...) tiếp cận, rủ rê, lôi kéo đi du lịch, mua tặng quà, làm thuế thu nhập cao, lừa nhiều em gái ở các tỉnh đưa về thành phố bán cho nhà hàng, quán karaoke hoặc massage ở các khu du lịch, khu công nghiệp hoặc ven tuyến quốc lộ để tổ chức hoạt động mại dâm, cưỡng bức lao động...

Các đối tượng nước ngoài vào Việt Nam cấu kết với đối tượng cò mồi, môi giới tổ chức nhiều vụ đưa người trái phép ra nước ngoài lao động, khi đến nước sở tại, chúng thu giữ giấy tờ tùy thân, bán để cưỡng bức lao động, quyt tiền lương hay báo cơ quan chức năng kiểm tra, bắt giữ và trục xuất về nước hoặc dùng bạo lực khống chế đòi tiền chuộc.

Ngoài ra còn có một số đường dây lừa đưa phụ nữ từ Campuchia, Lào qua Việt Nam để bán sang Trung Quốc; hoặc một số đối tượng người Trung Quốc lợi dụng mối quan hệ dân tộc, thân tộc cấu kết với các đối tượng người Việt Nam để lừa gạt, đưa phụ nữ đã có con qua biên giới, sau đó, không chê, dụ dỗ con của nạn nhân với lý do “sang Trung Quốc thăm mẹ” để lừa bán; phát hiện một số đường dây môi giới, đưa phụ nữ Việt Nam sang Quảng Đông (Trung Quốc) “đẻ thuê”, lo “trọn gói” các thủ tục từ việc đưa người sang Trung Quốc, chăm sóc, thăm khám, sinh con tại các cơ sở y tế cũng như hợp thức hóa hồ sơ cho những đứa trẻ được sinh ra.

Tình trạng mua bán, chiếm đoạt mô, bộ phận cơ thể người diễn biến phức tạp. Bộ Công an đã chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương triệt phá đường dây mua bán nội tạng xuyên quốc gia liên quan đến 05 đối tượng, khi bị lực lượng chức năng bắt giữ, các đối tượng thực hiện bản thân của hàng trăm nạn nhân, thu lợi bất chính hàng chục tỷ đồng.

Các đối tượng thông qua mạng xã hội, giả danh là cán bộ Công an, Bộ đội Biên phòng gọi điện tán tỉnh, làm quen nạn nhân (chủ yếu là phụ nữ người dân tộc Mông, trong độ tuổi từ 16- 23), giả vờ yêu đương, hứa hẹn tổ chức đám cưới, hẹn hò, rủ đi chơi hoặc khống chế, đe dọa nạn nhân, sau đó, bán họ ra nước ngoài”.

Theo Trung tá Hùng, thời gian gần đây, tình hình đưa người Việt Nam xuất cảnh trái phép sang các nước châu  Âu qua Trung Quốc có dấu hiệu tội phạm mua bán người diễn biến phức tạp, có tổ chức, xuyên quốc gia.

Các đường dây tiếp nhận, đưa người từ Việt Nam sang Trung Quốc bằng hộ chiếu phổ thông (hoặc xin giấy thông hành) với mục đích du lịch, sau đó, sử dụng hộ chiếu giả của Trung Quốc xin cấp thị thực Schengen nhập cảnh vào châu Âu.

Bên cạnh đó, tình trạng đưa người Việt Nam sang Đài Loan lao động bất hợp pháp cũng để lại nhiều hậu quả đau lòng.

Những người Việt Nam có nhu cầu sang Đài Loan được bọn tội phạm chia thành nhóm nhỏ đưa sang Trung Quốc bằng đường bộ hoặc đường hàng không, sau đó, được đưa ra vùng biển quốc tế bằng thuyền nhỏ và chuyển sang tàu cá để nhập cảnh trái phép vào Đài Loan.

Trung tá Hùng cho biết thêm, tội phạm mua bán người chủ yếu là số đối tượng lưu manh chuyên nghiệp, có tiền án, tiền sự về tội mua bán người, các đối tượng cầu kết hình thành những đường dây kép kín để lôi kéo, móc nối, lừa gạt, cưỡng ép những người nhẹ dạ, mất cảnh giác rồi đưa ra nước ngoài bán.

Đối tượng người nước ngoài thông qua công ty môi giới vào Việt Nam dưới dạng thăm quan, du lịch, hoạt động kinh doanh rồi móc nối, cấu kết với cò mồi, môi giới người Việt Nam, dẫn dắt hình thành những đường dây mua bán người sang Trung Quốc và xuyên quốc gia.

Các đối tượng tạo dựng nhiều vụ xem mặt chọn vợ hoặc tổ chức kết hôn giả để lừa bán ra nước ngoài. Một số người từng là nạn nhân hoặc lấy chồng người Trung Quốc khi về thăm quê lại trở thành thủ phạm dụ dỗ, lừa bán những phụ nữ, trẻ em khác, kể cả người thân trong gia đình.

Một số chủ khách sạn, nhà nghỉ, phòng trọ, cửa hàng kinh doanh... do hám tiền đã nhận tiếp tay cho đối tượng người nước ngoài tổ chức các buổi xem mặt, chọn vợ hoặc kết hôn giả.

Các nạn nhân của nhóm đối tượng này thường tập trung ở những vùng nông thôn, nhất là vùng sâu, vùng xa, địa bàn biên giới, đa phần trong số họ có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, không có việc làm, thiếu hiểu biết xã hội và kỹ năng sống, nhẹ dạ cả tin; hoặc một số cô gái trẻ thích hưởng thụ, ăn chơi, đua đòi, nên dễ tin theo lời hứa hẹn của đối tượng về việc làm ổn định, thu nhập cao hoặc lấy chồng người nước ngoài khá giả, dẫn đến bị lừa bán”.

Cũng theo Trung tá Hùng, nguyên nhân cơ bản là do tình hình mua bán người trên thế giới, khu vực tác động, do siêu lợi nhuận, do mất cân bằng về giới; tình trạng thiếu việc làm, cùng với sự thiếu hiểu biết, chủ quan, nhẹ dạ cả tin, thiếu cảnh giác của người dân nên bị lừa bán, nhất là phụ nữ, trẻ em.

Ngoài ra, quan hệ hợp tác đấu tranh giữa các lực lượng chức năng hai nước chưa đủ mạnh; công tác truyền thông nâng cao nhận thức cho đồng bào biên giới hai nước chưa thường xuyên liên tục; chính sách pháp luật, ngoại ngữ cũng là rào cản cho các lực lượng thực thi công tác này.

Tiến Anh