Cần tạo cơ hội việc làm cho người cao tuổi đã về hưu

Theo Tổng Cục dân số Kế hoạch hóa gia đình, Bộ Y tế có tới 70% người già phải tự lao động kiếm sống, với sự hỗ trợ của con cháu, chỉ 25,5% sống bằng lương hưu và trợ cấp xã hội. Việt Nam chớm đi vào giai đoạn già hóa dân số. Theo khảo sát có tới 67% người già mong muốn có một tuổi già an toàn trong đó đầu tiên họ quan tâm là vấn đề sức khỏe và tài chính. 

Nhu cầu làm việc của người cao tuổi, lao động sau nghỉ hưu tăng lên. Kỹ năng lao động của người đã về hưu cần được tận dụng để họ có thể lao động sản xuất tạo ra của cải cho xã hội.

Tại Công ty May 10, Hà Nội nhiều người về hưu đã được Ban lãnh đạo Công ty tạo điều kiện cho ở lại làm việc.

Bà Lê Kim Nguyệt – Tổng Công ty May 10, Hà Nội cho biết bà đã về hưu được hơn 5 năm nhưng ban lãnh đạo công ty vẫn tạo điều kiện cho bà ở lại làm việc. Bà Nguyệt làm ở tổ sấy là áo sơ mi. Dù tuổi nhiều nhưng năng suất làm việc của bà vẫn rất tốt. Nhờ đi làm, bà Nguyệt thấy tuổi già vui vẻ, có thêm thu nhập, sức khỏe tốt hơn nếu chỉ ở nhà nội trợ.

Khi đi làm, ban lãnh đạo luôn tạo điều kiện cho những người hết tuổi lao động. Nếu trước đây môi trường làm việc, thời gian làm việc vất vả nên nghỉ hưu là nghỉ nhưng môi trường làm việc nay đã khác nên họ vẫn quay trở lại làm việc được. Nhiều công nhân về hưu được công ty thuyết phục làm việc tiếp.

Theo thống kê, cứ 10 người cao tuổi về hưu ở thành phố thì có 7 người vẫn làm việc ở các khu vực phi chính thức. Tuy nhiên, theo các chuyên gia thị trường lao động dành cho người cao tuổi chưa được hình thành, các quy định về lao động cho người cao tuổi chưa có nên người cao tuổi đi làm thường thiệt thòi hơn người trẻ.

Ông Nguyễn Ngọc Toản – Phó Cục trưởng Cục bảo trợ xã hội, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cho biết cần có hệ thống pháp luật bảo vệ người cao tuổi để họ tiếp tục làm việc, cần có chính sách hỗ trợ người cao tuổi tiếp tục đi làm ở các môi trường có quan hệ lao động. Ngoài ra, ông Tuân cho rằng cần có mảng công việc để dành cho người cao tuổi.

Theo ông Phan Văn Hùng – Phó Chủ tịch Hội người cao tuổi Việt Nam, trong luật Việc Làm và các nghị định của chính phủ chưa cụ thể hóa các luật việc làm cho người cao tuổi. Ngoài ra, cũng cần có chính sách học tập suốt đời để người cao tuổi tiếp cận công nghệ mới và thích ứng với thị trường lao động. Cần có chính sách mở rộng độ tuổi để người lao động có thể tự làm cho tới khi họ muốn nghỉ làm.

Vấn đề an sinh xã hội cho người trẻ cũng rất quan trọng trong giai đoạn hiện nay. Người trẻ đi làm, đóng bảo hiểm xã hội cũng là cách dự phòng cho tuổi già trong tương lai. Nếu dân số già không có sự chuẩn bị từ bây giờ thì nhiều người già sẽ phải lao động tới khi qua đời. Việc làm cho người cao tuổi chính là giảm gánh nặng cho xã hội khi họ có tài chính, có công việc.

Theo quy định tại Điều 148 Bộ Luật Lao động năm 2019, những người lao động tiếp tục đi làm sau độ tuổi nghỉ hưu sẽ được xếp vào nhóm người lao động cao tuổi.

Về việc ký hợp đồng lao động với người lao động cao tuổi, khoản 1 Điều 149 Bộ Luật Lao động năm 2019 quy định như sau: Khi sử dụng người lao động cao tuổi, hai bên có thể thỏa thuận giao kết nhiều lần hợp đồng lao động xác định thời hạn. Như vậy, kể cả khi đã nghỉ hưu, người lao động đi làm vẫn sẽ được ký hợp đồng lao động bình thường.

Vì được xếp vào nhóm người lao động cao tuổi nên người già đi làm cũng được ưu tiên như không phải làm công việc có yếu tố nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm có ảnh hưởng xấu tới sức khỏe người lao động cao tuổi, trừ trường hợp bảo đảm các điều kiện làm việc an toàn. Người lao động cao tuổi được thỏa thuận về việc rút ngắn giờ làm việc hàng ngày hoặc áp dụng chế độ làm việc không trọn thời gian.

Khánh Chi