Thí điểm kinh doanh thuốc lá điện tử, Bộ Y tế 'dứt khoát' không đồng ý

Đây là quan điểm của Bộ Y tế trước đề xuất của Bộ Công thương về việc thí điểm kinh doanh thuốc lá thế hệ mới trong đó có thuốc lá điện tử trong 2 năm.

Bộ Y tế đề nghị cấm hoàn toàn vì lo ngại những hậu quả sau thí điểm rất nặng nề. Chia sẻ tại hội thảo chuyên đề về chính sách với các sản phẩm thuốc lá mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng…), bà Trần Thị Trang, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế Bộ Y tế cho biết sau 10 năm triển khai luật Phòng chống tác hại thuốc lá, tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở nam giới giảm 5% nhưng vẫn còn cao, vẫn nằm trong nhóm 15 nước có tỷ lệ sử dụng thuốc lá cao nhất thế giới.

Thí điểm kinh doanh thuốc lá điện tử, Bộ Y tế “dứt khoát” không đồng ý

Mặc dù tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở nước ta theo bà Trang chưa cao nhưng bắt đầu có sự gia tăng ở giới trẻ trong khi Việt Nam chưa cho phép kinh doanh sản phẩm.

“Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang được kinh doanh bất hợp pháp nhưng tỷ lệ sử dụng đã có xu hướng gia tăng.

Nếu cho phép kinh doanh thì sẽ có nguy cơ tăng mạnh, thu hút giới trẻ nhiều hơn và tạo ra một thế hệ nghiện nicotin mới”, bà Trang nhìn nhận.

Bà Trang cho rằng ngành y tế đang còng lưng phòng chống các bệnh không lây nhiễm. Nếu cho phép thí điểm sẽ dẫn đến hậu quả nặng nề cũng như nhiều vướng mắc pháp lý.

Cụ thể, chưa có đủ dữ liệu đánh giá tác động chính sách, đặc biệt là tác hại đến sức khỏe, xã hội, gánh nặng bệnh tật, hệ luỵ cho giới trẻ và chi phí, tác động xã hội.

Việc đề xuất thí điểm chỉ tiếp cận từ góc độ kinh doanh, chưa nghiên cứu thấu đáo từ góc độ bảo vệ sức khỏe người dân và xã hội là chưa toàn diện.

Thí điểm một sản phẩm gây nghiện nhưng không có giải pháp cho việc giải quyết các hệ luỵ sức khỏe, xã hội và những hệ quả sau khi thí kết thúc thí điểm.

“Từ năm 2020-2021, Bộ Y tế đã nhiều lần gửi công văn đề nghị Thủ tướng Chính phủ cấm hoàn toàn đối với thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. “Bộ Y tế nhất quán quan điểm bảo vệ sức khỏe người dân trên các lợi ích kinh tế, dựa trên các căn cứ khoa học, điều kiện thực tế của Việt Nam.

Vì thế, không thí điểm các sản phẩm có hại cho sức khỏe, chưa đủ thông tin, các nguy cơ, tác hại lâu dài còn chưa được nhận biết. Bộ Y tế đề nghị cấm hoàn toàn thuốc lá mới”, bà Trang nói.

Theo bà cho phép thí điểm thuốc lá mới dẫn đến khó có thể kiểm soát được các sản phẩm tương tự. Đồng thời dẫn đến tốn thêm ngân sách để phê duyệt văn bản, thêm trách nhiệm quản lý cho cơ quan quản lý nhà nước, giải quyết các hậu quả và bệnh tật. Trong khi đó lại không gia tăng thuế và nguồn thu từ các sản phẩm này.

Đặc biệt Việt Nam chưa có khả năng về khoa học và máy móc để kiểm nghiệm các sản phẩm này. Nếu thí điểm thì hậu quả rất nặng nề.

Theo BS Nguyễn Tuấn Lâm, chuyên gia của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam thuốc lá thế hệ mới chứa nhiều chất độc giống như thuốc lá truyền thống, gây hại cho cả người hút và người xung quanh.

Cụ thể, nguy cơ gây nghiện nicotine, gây ra các bệnh như ung thư, nhất là ung thư phổi (thông qua tăng sinh tế bào, mất cân bằng oxy, gây chết tế bào và đột biến DNA), vòm họng, phổi tắc nghẽn, tăng nguy cơ huyết khối…

Nghiêm trọng hơn thuốc lá thông thường, thuốc lá điện tử còn gây nhồi máu cơ tim, liên quan đến hội chứng tổn thương phổi cấp…

Người không hút thuốc khi phơi nhiễm thụ động với hơi thuốc lá điện tử hấp thu lượng nicotine tương đương với khi phơi nhiễm với khói thuốc thông thường.

Khi phân tích thành phần không khí trong nhà có người hút thuốc lá điện tử cho thấy, việc gia tăng đáng kể lượng nicotine trên tất cả các bề mặt, có nồng độ cao của các hạt siêu mịn, nồng độ các chất gây ung thư hydro cacbua vòng thơm tăng 20%, nồng độ nhôm tăng gấp 2,4 lần sau khi hút thuốc lá điện tử…

N. Huyền