Số ca mắc Covid-19 đang gia tăng trở lại, cần làm gì để phòng ngừa?

Số ca mắc mới đang tăng trở lại, có người tử vong 

Hiện nay Việt Nam đã ghi nhận trường hợp nhiễm biến thể phụ BA.4, BA.5, BA.74, BA.2.12.1 trong cộng đồng, số mắc có thể gia tăng trong thời gian tới.

Tại Hà Nội, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Vũ Cao Cương cho biết, trong 7 ngày qua (từ ngày 15 đến 21/9/2022) có 2.539 ca mắc, không ghi nhận trường hợp tử vong; trung bình ghi nhận 363 ca bệnh/ngày, số mắc giảm 7,5% so với tuần trước. Như vậy tính đến nay, Hà Nội ghi nhận 1.629.076 ca mắc, trong đó có 292 ca nhập cảnh.

PGĐ Sở Y tế Hà Nội cũng cho biết, địa phương này đã thực hiện giám sát 404 mẫu xét nghiệm gen, hiện Omiron vẫn đang là chủng lưu hành chính, trong đó BA.5 đang có xu hướng gia tăng so với tháng 7 (tăng từ 20,7% lên 58,1%) và ghi nhận thêm 2 trường hợp nhiễm biến thể phụ BA.4. Đến nay BA.5 và các dòng con của nó đã ghi nhận tại 18/30 quận, huyện.

Theo Ban chỉ đạo Phòng chống dịch Covid-19 Quốc gia, trong nước, dịch Covid-19 vẫn đang được kiểm soát, tuy nhiên, vẫn tiềm ẩn nguy cơ diễn biến phức tạp, khó lường.

Vì thế, Ban chỉ đạo đề nghị các địa phương khẩn trương hoàn thành việc tiêm vắc xin theo mục tiêu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Quốc gia đã đề ra. Các tỉnh, thành phố có tỷ lệ tiêm chủng thấp nghiêm túc rà soát, xem xét trách nhiệm các cấp, làm rõ nguyên nhân chưa hoàn thành việc tiêm vắc xin để khẩn trương có biện pháp khắc phục.

Trao đổi với báo chí,  PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế nhận định dịch Covid-19 đang gia tăng trở lại. Số ca mắc được công bố mỗi ngày chưa phải là con số thực tế bởi nhiều người không có triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ nên không xét nghiệm. Một số người xét nghiệm dương tính nhưng không khai báo.

Đáng ngại, tại một số bệnh viện tuyến trung ương bắt đầu có nhiều bệnh nhân nặng phải thở máy.

“Đây là dấu hiệu của sự bùng phát dịch trở lại”, PGS. TS Trần Đắc Phu nói và nhấn mạnh thời gian qua miễn dịch cộng đồng đang giảm bởi đặc thù của miễn dịch Covid-19 khác với nhiều bệnh truyền nhiễm khác.

Cần tiêm vắc xin nhắc lại 

Với Covid-19, sau lần mắc đầu tiên một thời gian, miễn dịch giảm dần nên nhiều người đã mắc bệnh lần 2. Kể cả khi tiêm đủ các liều vắc xin cơ bản thì miễn dịch của vắc xin cũng giảm trong vòng vài tháng, do đó cần tiêm các mũi nhắc lại.

Đồng tình với quan điểm này, PGS.TS Phạm Quang Thái Trưởng Văn phòng tiêm chủng mở rộng miền Bắc - Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho rằng, thời gian qua hệ thống quản lý điều trị Covid-19 của Cục Quản lý Khám, chữa bệnh Bộ Y tế ghi nhận trên 40 ngàn trường hợp tử vong do Covid-19 trong đó phần lớn là chưa tiêm vắc xin phòng Covid-19. 

Thậm chí, cũng có một phần nhỏ trong số người tử vong này đã tiêm 1 mũi hoặc 2 mũi nhưng chưa tiêm mũi thứ 3. Số liệu này một lần nữa khẳng định tính cần thiết phải thực hiện tiêm mũi nhắc lại lần 1 cho những người đã hoàn thành những mũi tiêm cơ bản.

Theo đó, có khá nhiều trường hợp nhiễm và tái nhiễm nhiều lần do kháng thể tạo ra không đủ tốt hoặc nhiễm lần đầu chỉ ở dạng thoáng qua sau đó lần nhiễm lại mới gặp tình trạng nặng.

Ngoài ra, các bằng chứng khoa học cho thấy khi đã nhiễm tự nhiên mà được tiêm vắc xin thì kháng thể bảo vệ được tạo ra sẽ cao hơn rất nhiều và góp phần hạn chế tái nhiễm cũng như hạn chế các tình trạng hậu Covid. Đây chính là lý do dù đã khỏi bệnh nhưng người bệnh vẫn được khuyên tiếp tục tiêm chủng để hoàn thành phác đồ tiêm.

Việc tiêm mũi 3, mũi 4 vắc xin Covid-19 sẽ khôi phục khả năng miễn dịch, duy trì hiệu lực bảo vệ trước nguy cơ nhiễm virus SARS-COV-2 bởi những người đã tiêm vắc xin liều cơ bản và bị mắc Covid-19, miễn dịch bắt đầu giảm ở tuần 10-19 sau tiêm tức là khoảng 3-4 tháng sau tiêm.

Kết quả nghiên cứu tại Pháp cho thấy nếu được tiêm liều nhắc, những người này được bảo vệ khỏi tái nhiễm virus lên đến 81%. Kết quả nghiên cứu tại Hoa Kỳ cho thấy: những người từng mắc Covid-19 nếu chỉ tiêm 2 liều thì hiệu quả phòng nhập viện do tái nhiễm là 34,6%, nhưng nếu được tiêm liều nhắc thì hiệu quả này lên đến 67,6%.

Bổ sung thêm, PGS. TS Trần Đắc Phu cho rằng việc tiêm vắc xin cần đặc biệt lưu ý đến đối tượng có nguy cơ cao, người già, người có bệnh nền, người suy giảm miễn dịch… Những trường hợp trước chống chỉ định mà nay không chống chỉ định nữa thì cần rà soát để tiêm. Trẻ em cũng cần tiêm vắc xin vì nếu mắc sẽ lây cho người già, người có bệnh nền, chưa kể nguy cơ mắc Hội chứng viêm đa hệ thống ở trẻ em (MIS-C).

Chuẩn bị tiêm vắc xin Covid-19 cho trẻ dưới 5 tuổi 

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương vừa ký văn bản yêu cầu UBND các tỉnh, thành rà soát, thống kê số lượng trẻ em trên địa bàn để chuẩn bị kế hoạch mở rộng đối tượng tiêm vắc xin Covid-19 cho trẻ từ 6 tháng đến dưới 5 tuổi khi có đủ điều kiện, cơ sở khoa học.

Theo đó, Bộ Y tế đề nghị UBND các tỉnh, thành chỉ đạo sở y tế và các đơn vị liên quan tổ chức rà soát, thống kê số lượng trẻ em trên địa bàn thuộc nhóm tuổi từ 6 tháng tuổi đến dưới 5 tuổi và đề xuất nhu cầu sử dụng vắc xin cho những nhóm tuổi này.

Các địa phương gửi kết quả tổng hợp về các Viện Vệ sinh dịch tễ hoặc Viện Pasteur khu vực trước ngày 30/9.

Các Viện Vệ sinh dịch tễ, Viện Pasteur tổng hợp gửi về Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương trước ngày 10/10 để tổng hợp. Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương tổng hợp số liệu gửi Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) trước ngày 15/10.

"Đây là nhiệm vụ quan trọng và cấp bách nên đề nghị UBND các tỉnh, thành phố quan tâm, chỉ đạo thực hiện", Bộ Y tế nhấn mạnh.

N. Huyền