Nâng cao sinh kế cho nông dân Tây Bắc

Các dự án này hướng tới giải quyết các vấn đề an toàn thực phẩm; sản xuất nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu, sử dụng tài nguyên bền vững, liên kết với thị trường, nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm nông nghiệp. Sau hơn 10 năm thực hiện, nhiều mô hình canh tác nông nghiệp thân thiện, nhiều ứng dụng nghiên cứu, các chuỗi sản xuất, cung ứng… nhằm gia tăng hiệu quả kinh tế, góp phần ứng phó với biến đổi khí hậu như canh tác trên đất dốc bảo tồn độ phì nhiêu của đất, cải tạo đất… đã được thực hiện và mang lại hiệu quả thiết thực. Một số chuỗi giá trị nông sản được hình thành và đang tiếp tục được mở rộng như chuỗi rau an toàn Mộc Châu, chuỗi giá trị mận Mộc Châu, Bắc Hà, thịt bò Điện Biên.

Thu nhập của người dân tăng nhờ áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật

Tây Bắc với diện tích 5,64 triệu ha là vùng có xuất phát điểm thấp của Việt Nam. Các tỉnh thuộc vùng này gồm Lào Cai, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu, Yên Bái và Hòa Bình. Phần lớn các tỉnh có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số chiến tỷ lệ cao. Tại đây, đời sống của người dân còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao so với các vùng khác trong cả nước (31,2%). Theo thống kê, tại Tây Bắc có đến 80% người dân sống dựa vào nông nghiệp, nông thôn, do đó, nhiều ý kiến cho rằng, rất cần có cơ chế chính sách để hỗ trợ người nông dân, tạo động lực sản xuất hàng hóa, để người dân có cơ hội tiếp cận thị trường, có cơ hội tiếp cận khoa học kỹ thuật, nâng cao giá trị sản xuất, đặc biệt là sản xuất theo chuỗi, giúp nâng cao sinh kế cho người dân nơi đây một cách bền vững.

Nhằm tăng cường năng lực nghiên cứu, mang lại các tiến bộ về khoa học kỹ thuật, góp phần giảm nghèo và cải thiện thu nhập của nông dân Mộc Châu và Vân Hồ (tỉnh Sơn La), năm 2012 Chính phủ Úc thông qua ACIAR đã hợp tác với Bộ NN&PTNT triển khai dự án đánh giá nhu cầu thị trường rau tại Hà Nội. Trong đó tập trung vào các yêu cầu về chất lượng, số lượng, chứng nhận, truy xuất nguồn gốc và đóng gói. Dựa vào những kết quả nghiên cứu thị trường, các cán bộ kỹ thuật của dự án đã hỗ trợ các nhóm nông dân xây dựng kế hoạch sản xuất và dự báo khối lượng tiêu thụ, tham gia các khóa tập huấn, thí điểm kỹ thuật sản xuất mới…

Với sự hỗ trợ của dự án, một chuỗi rau bền vững với sự lồng ghép và truyền thông chặt chẽ giữa các hợp phần của chuỗi đã được xây dựng. Kết quả, lượng rau sản xuất ra bán cho các cửa hàng tại Hà Nội, bao gồm Metro và Fivimart gia tăng nhanh chóng… Đặc biệt, ngày càng nhiều nông dân quan tâm đến việc tham gia các nhóm rau an toàn, với số lượng tăng lên từ 32 nông hộ năm 2012 lên 170 nông hộ năm 2017. Thu nhập ròng từ trồng rau trên héc-ta của các nông hộ cao hơn gấp 5 – 10 lần so với thu nhập từ trồng lúa và ngô.

Chia sẻ tại Hội thảo “Nghiên cứu và phát triển nông nghiệp vùng Tây Bắc”, tổ chức mwosi đây tại Hà Nội, ông Prof Andrew Cambell - Giám đốc Điều hành ACIAR cho hay, “Ở khu vực vùng núi Tây Bắc, chúng tôi đã kết hợp với rất nhiều người Mông nhằm nâng cao chất lượng sản xuất rau bản địa, nâng cao giá trị để người nông dân có thể bán được ở các thị trường cao cấp hơn. Bên cạnh đó, trong hơn 10 năm qua, ACIAR đã có nhiều dự án lâm nghiệp với diện tích lớn khoảng 1 triệu héc-ta rừng, những cây được trồng trong khu rừng mới này rất hiệu quả và mang lại hiệu quả cao gấp 10 lần so với việc người dân khai thác gỗ tràn lan trước đây”.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Quốc Doanh đánh giá, các dự án của ACIAR hướng tới giải quyết các vấn đề an toàn thực phẩm, sử dụng tài nguyên bền vững, liên kết với thị trường, nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm nông nghiệp. Sau 15 năm thực hiện, nhiều mô hình canh tác nông nghiệp thân thiện, nhiều ứng dụng nghiên cứu, các chuỗi sản xuất, cung ứng… đã được thực hiện và mang lại hiệu quả thiết thực.