HTX mong muốn được hỗ trợ như doanh nghiệp trong chuyển đổi số

Diễn đàn có chủ đề “Chuyển đổi số- Động lực phát triển kinh tế hợp tác, hợp tác xã trong kỷ nguyên mới gắn với thực hiện Nghị quyết số 20- NQ/TW” diễn ra vào sáng 23/9.

Xác định vai trò quan trọng của Kinh tế tư nhân (KTTN), Hợp tác xã (HTX) những năm qua, Đảng Nhà nước ban hành nhiều văn bản quan trọng mang tính chiến lược hỗ trợ KTTN, HTX trong đó đáng chú ý là Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022 về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT trong giai đoạn mới.

Theo đó, hoà cùng chủ trương phát triển nền kinh tế số, chuyển đổi số thì HTX cũng không nằm ngoài guồng quay đó. Tuy nhiên, trên thực tế nhiều HTX cho rằng chủ trương này mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho họ, tuy nhiên để thực hiện thì còn nhiều rào cản.

Từ thực tiễn tại HTX mình, ông Phạm Ngọc Thạch, Chủ tịch hội đồng quản trị Hợp tác xã Sunfood Đà Lạt cho rằng, quá trình chuyển đổi số của HTX vẫn đang gặp không ít khó khăn do khả năng vốn hạn hẹp.

Bởi theo ông Thạch, HTX chỉ có thể làm mô hình mẫu trên khu vực sản xuất tập trung, từ đó dẫn đến quá trình chuyển đổi số không đồng bộ, hạn chế hiệu quả đầu tư.

Hơn thế nữa, nhân lực về công nghệ tin học của HTX rất hạn chế và hệ thống kho bãi, dịch vụ giao hàng của HTX chưa tương thích, chưa đáp ứng với môi trường thương mại điện tử.

Trong khi đó, theo Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, thì doanh nghiệp được hỗ trợ tối đa 50% chi phí thuê các giải pháp chuyển đổi số, hỗ trợ tối đa 50% chi phí giá trị hợp đồng tư vấn giải pháp chuyển đổi số... nhưng HTX thì không có nội dung hỗ trợ này.

Trước bất cập này, ông Phạm Ngọc Thạch bày tỏ mong muốn HTX “ít nhất cũng phải được hỗ trợ như doanh nghiệp”. Trong đó có các chính sách hỗ trợ HTX trang bị công cụ, phương tiện phục vụ chuyển đổi số; xây dựng các phần mềm cơ bản để cho tất cả các HTX có nhu cầu được sử dụng miễn phí như kế toán, quản lý sản xuất, giám sát chất lượng, bán hàng…

Hiện hiện cả nước có 28.237 HTX, trong đó, 18.785 HTX nông nghiệp, 9.452 HTX phi nông nghiệp. Hầu hết các HTX, liên hiệp HTX đều xây dựng phương án sản xuất kinh doanh cụ thể. Nhiều HTX đổi mới cơ sở vật chất nhằm nâng cao hiệu quả, chất lượng sản xuất, tiếp cận chuyển đổi theo mô hình HTX kiểu mới, linh hoạt, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, thích ứng với nhu cầu thị trường.

Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo cho biết bên cạnh những kết quả đạt được, trong năm 2020 và 2021, các HTX hiện nay còn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức mới như: Cạnh tranh thị trường gay gắt, thiếu hụt lao động có trình độ cao và nhất là nguy cơ tụt hậu ngày càng xa về công nghệ.

Mặc dù Nghị quyết số 20-NQ/TW khẳng định KTTT được hỗ trợ để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, nâng cao trình độ khoa học-công nghệ và đổi mới sáng tạo, được vay vốn từ Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ.

Tuy nhiên, theo ông Bảo vẫn còn nhiều thách thức trong chuyển đổi số do tỉ lệ và hiệu quả chuyển đổi số chưa cao, chưa bền vững trong nhiều loại hình ngành nghề hoạt động và địa bàn hoạt động của HTX.

Cụ thể, trong 1.718 HTX ứng dụng công nghệ cao, chỉ có 240 HTX sử dụng phần mềm quản lý và sản xuất thông minh, chiếm 1,5%. Trong đó, các HTX này chỉ tập trung vào ứng dụng công nghệ tưới tiêu, hệ thống nhà lưới, dán tem truy xuất nguồn gốc.

Còn ứng dụng chuyển đổi số vào khâu chế biến, quản lý HTX, kinh doanh sản phẩm chưa được quan tâm. Điều này khiến các HTX gặp khó khăn trong quản lý hiệu quả các nguồn lực và hạn chế sự tương tác giữa các tác nhân liên quan trong hệ sinh thái.

Do đó, ông Nguyễn Ngọc Bảo kiến nghị Nhà nước có thể đầu tư, xây dựng một nền tảng hệ sinh thái số dùng chung cho các HTX để hỗ trợ chi phí đầu tư ban đầu, giúp HTX tận dụng, tiếp cận đúng hướng, nhanh và hiệu quả hơn với quá trình chuyển đổi số. Các bộ, ngành nghiên cứu, ban hành hướng dẫn về chuyển đổi số cho HTX theo chuyên ngành, lĩnh vực mà các bộ, ngành đang quản lý, điều hành.

N. Huyền