Hiệu quả từ HTX kiểu mới ở Nghệ An: Đưa nông nghiệp phát triển lên tầm cao, giúp nông dân làm giàu trên quê hương mình

Hiệu ứng mới trên ruộng đồng

Trở thành thành viên HTX kiểu mới, ông Nguyễn Hùng Cường (trú xóm 3, xã Diễn Liên, huyện Diễn Châu, Nghệ An) cũng như nhiều bà con nơi đây đã cảm nhận được nhiều sự thay đổi mới từ khâu cung ứng dịch vụ, đặc biệt điều mà ông thấy được trước mắt đó là thu nhập bà con được tăng lên nhờ có thay đổi phương thức sản xuất mới.

Doanh nghiệp đến tận nơi thu mua lúa cho xã viên HTX Diễn Liên.

Từ khi bắt đầu hoạt động HTX kiểu mới, hơn 1 mẫu ruộng của gia đình ông Cường được tham gia vào cánh đồng mẫu chỉ sản xuất với 1 giống lúa, liên kết với 4 nhà trên thửa ruộng. Qua 5 vụ sản xuất được cung ứng đầu vào, được bao tiêu đầu ra nên thu nhập tăng hơn 15 triệu đồng/vụ so với trước.
 
Ông Cường chia sẻ, "từ khi HTX chuyển đổi, HTX ký kết với công ty đỡ đầu thu mua sản phẩm nên chúng tôi được rất nhiều cái lợi. Cái lợi thứ nhất là bà con không bị tư thương ép giá, từ đó khuyến khích bà con tích cực trong khâu sản xuất hơn, năng suất nâng lên và thu nhập của gia đình cũng cao hơn".

Cánh đồng liên kết 4 nhà của HTX Diễn Liên đã tạo nên một hiệu ứng mới trên đồng ruộng ở huyện Diễn Châu. Ruộng của gần 100 hộ dân đã gom lại thành 1 thửa lớn tới 50 ha giúp cho việc cơ giới hóa được thuận lợi, lúa được trồng 1 giống, nên giảm chi phí chăm sóc, làm tăng sản lượng và chất lượng. Với một quy trình sản xuất khép kín, có sự liên kết chặt chẽ giữa nông dân, khoa học kỹ thuật với doanh nghiệp và HTX, toàn bộ diện tích lúa 1 giống của xã trong vụ Đông Xuân và Hè Thu đã đạt năng suất kỷ lục tới 78 tạ/ha. Được bao tiêu toàn bộ sản phẩm với giá cao hơn các giống lúa khác tới 20% đã làm gia tăng giá trị sản xuất nhiều so với trước. 

Ông Võ Văn Giáp, Giám đốc HTX Diễn Liên cho biết: Trước đây, bà con nông dân chỉ canh tác và sản xuất nhỏ lẻ nhưng bây giờ đã có sự liên kết chặt chẽ rồi nên bà con nông dân ủng hộ và theo cách chỉ đạo của HTX, hiện tại bà con đi theo một quy trình sản xuất khép kín, đảm bảo được cái đó thì lợi nhuận cao hơn và bà con nông dân rất phấn khởi.

Cũng với cách làm như ở Diễn Liên, đến nay toàn huyện Diễn Châu đã có 13 HTX xây dựng được cánh đồng mẫu liên kết từ đầu vào, đầu ra cho nông dân. Bên cạnh đó, một số HTX bước đầu đã tạo dựng thương hiệu, làm cầu nối bao tiêu trong lĩnh vực chăn nuôi.

Tại HTX chăn nuôi Diễn Trung, với mục tiêu tạo ra thị trường trứng và thịt gà ổn định cho nông dân. Thời gian qua, HTX đã tổ chức lại sản xuất theo hướng an toàn, phối hợp với Sở KH&CN trong việc kiểm định chất lượng trứng, thu hút được dự án chăn nuôi Vietgap, đầu tư hơn 1 tỷ đồng cho xây dựng kho bảo quản, nên đã thu hút được doanh nghiệp và một số siêu thị nhận bao tiêu sản phẩm cho bà con nông dân.

Mô hình nuôi gà mang lại hiệu quả, thu nhập cao cho người dân Diễn Trung.

Mỗi ngày bà con Diễn Trung thu về hơn 40.000 quả trứng, hầu hết đều được HTX bao tiêu với giá cả ổn định nên hiện nay nuôi gà đã trở thành nghề làm giàu của bà con vùng ven biển này.

Ông Cao Văn Hòa, Chủ tịch HĐQT- Giám đốc HTX chăn nuôi Diễn Trung cho biết, "chúng tôi đã liên kết các công ty, cam kết bao tiêu sản phẩm cho bà con nông dân một cách hiệu quả nhất. HTX đã phát huy hết trách nhiệm của mình bằng tâm, sự nhạy bén tạo điều kiện cho các xã viên yên tâm sản xuất, phát triển kinh tế gia đình".

Xu thế tất yếu cho sản xuất hàng hóa

Đến nay, huyện Diễn châu đã hoàn thành chuyển đổi 63 HTX, giải thể 5 HTX và thành lập mới 2 HTX. Các HTX đã chủ động đổi mới bộ máy quản lý, tìm kiếm nguồn vốn, nâng cao năng lực và cả kiến thức thị trường, tạo ra chuỗi giá trị sản xuất hàng hóa và đa dạng hơn trong cung ứng các dịch vụ. Các HTX đã năng động tạo ra nhiều cách làm mới mang lại hiệu quả cho nông dân. Luật HTX năm 2012 ra đời với kỳ vọng “thay áo mới” để HTX thật sự trở thành “ngôi nhà ấm” của nông dân, đem đến cơ hội đổi mới trong sản xuất, tiêu thụ, các dịch vụ công ích ở khu vực nông thôn.

Sau chuyển đổi, tất cả các HTX ở Diễn Châu đều tự xây dựng được nguồn quỹ nội bộ từ 500 triệu đến 5 tỷ đồng. Từ nguồn vốn này, các HTX đầu tư vào kinh doanh các dịch vụ nông nghiệp đồng thời cho xã viên vay để phát triển sản xuất chăn nuôi.

Nhiều mô hình nông nghiệp nhà lưới, nhà màng ở Diễn Châu mang lại kinh tế cao cho người dân.

Điển hình như tại HTX Phú Hậu ở xã Diễn Tân đã thành lập được quỹ tín dụng nội bộ với số vốn huy động được gần 1,5 tỷ đồng, cho gần 100 lượt xã viên vay để mở rộng quy mô chăn nuôi và tạo điều kiện để thanh niên đi xuất khẩu lao động.

Ông Nguyễn Đình Nhân, Chủ tịch HĐQT HTX Phú Hậu chia sẻ: "Khi tiếp cận nguồn vốn quỹ tín dụng nội bộ HTX thì các xã viên được vay vốn sản xuất chăn nuôi cũng như đi xuất khẩu lao động. Nguồn vốn này đem lại hiệu quả cho các hộ vay vốn và các hộ xã viên rất phấn khởi bởi thủ tục đơn giản, gọn nhẹ và nhanh chóng".

Việc chuyển đổi HTX hoạt động theo luật HTX năm 2012, hay nói cách khác là hình thành các HTX kiểu mới đóng vai trò hết sức quan trọng. Là xu thế tất yếu cho sản xuất hàng hóa. Ở đó HTX luôn đồng hành với người nông dân, Người nông dân trở thành  thành viên HTX, tất cả đều trở thành mắt xích trong chuỗi sản xuất và lợi nhuận. Từ đó đã kích thích người nông dân phải có trách nhiệm nâng cao chất lượng sản phẩm mình làm ra.

Để hướng người dân đến mô hình HTX kiểu mới bền vững, huyện Diễn Châu đã đi trước đón đầu triển khai nhiều hoạt động nhằm nâng cao năng lực của Ban quản trị HTX. Qua đó tổ chức đào tạo cán bộ, nâng cao nghiệp vụ quản lý thị trường, hoàn thiện các chính sách hỗ trợ cho HTX.

HTX mùi tàu Diễn Thái (huyện Diễn Châu) đã có sản phẩm xuất khẩu sang thị trường Hàn Quốc.

Với sự năng động sáng tạo, dịch vụ đa dạng của hội đồng quản trị, nên hầu hết các HTX ở Diễn Châu hoạt động ngày càng có lãi và có khả năng tự chủ về vốn. Với các dịch vụ giá rẻ, ổn định đầu ra nên lợi nhuận trong các vụ sản xuất đã tăng từ 15 - 20% so với trước.

Bình quân mỗi vụ, các HTX đã cung ứng cho nông dân hơn 150.000 tấn phân và 270 tấn giống, không những giá rẻ hơn 3% so với trước mà chất lượng lại luôn đảm bảo. Đã có 26 xã hình thành được vùng chuyên canh, luân canh, xây dựng được cánh đồng mẫu lớn có diện tích từ 150 đến 200 ha/xã, và được liên kết bao tiêu sản phẩm.

Ngoài ra, có 15 mô hình con mới được HTX thử nghiệm thành công như: Chăn nuôi đà điểu, vịt trời, lợn rừng, rau an toàn, nấm giống, dưa lưới nhà màng…15 HTX liên kết với Công ty sữa TH tiêu thụ 1500 ha ngô cây cho bà con xã viên với giá cao hơn thị trường từ 10- 15%...

Ông Phan Xuân Vinh, Phó chủ tịch UBND huyện Diễn Châu cho biết: Đảm bảo trách nhiệm cũng như tinh thần hoạt động của mình trong HTX và bản thân các thành viên trong HĐQT cũng chủ động trong việc tìm kiếm các cơ hội việc làm, cũng như sản xuất các mặt hàng và hoạt động sản xuất kinh doanh mà luật pháp không cấm để mở rộng đa ngành, đa nghề trên tất cả các lĩnh vực.

“Những HTX kiểu mới ở Diễn Châu bước đầu đã mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt cho người nông dân, thực sự là nơi đỡ đầu, tạo ‘đòn bẩy’ thúc đẩy phát triển nền nông nghiệp hàng hóa an toàn, bền vững”, ông Vinh nói.

Bảo Trâm