EVN không muốn là người mua duy nhất trên thị trường điện

Tập đoàn Điện lực Việt Nam vừa có văn bản gửi Bộ Công Thương đề xuất khách hàng đấu nối cấp điện áp 110kV trở lên (thường là các nhà máy sản xuất, các khu công nghiệp - PV) phải trực tiếp mua điện trên thị trường điện.

Theo EVN, thời gian qua tập đoàn này đã chủ động xây dựng các điều kiện cần để cho phép khách hàng tiêu thụ cuối cùng tham gia thị trường bán lẻ điện cạnh tranh (VREM) gửi Cục Điều tiết điện lực, Bộ Công Thương. 

Tuy nhiên, cho đến nay Bộ Công Thương chưa có kế hoạch cụ thể để triển khai VREM theo đúng kế hoạch được quy định trong Quyết định số 2093/QĐ-BCT ngày 7/8/2020 của Bộ trưởng Bộ Công Thương (QĐ2093) về việc phê duyệt đề án thiết kế mô hình VREM.

Tại đề án này, EVN đề xuất kế hoạch cho phép khách hàng tiêu thụ cuối cùng được tham gia VREM thay vì phải mua điện theo biểu giá bán lẻ do Chính phủ quy định từ tháng 7/2021.

Việc trì hoãn thực hiện VREM có nguy cơ làm chậm lộ trình thực hiện thị trường bán lẻ điện cạnh tranh được quy định tại Quyết định số 63/2013/QĐ-TTg ngày 30/12/2013 của Thủ tướng Chính phủ.

Theo đó thị trường bán lẻ điện cạnh tranh (cấp độ 3) phải thực hiện thí điểm từ năm 2021-2023 và sau năm 2023 phải thực hiện thị trường bán  lẻ điện cạnh tranh hoàn chỉnh. Hiện cũng chưa rõ khi nào Bộ Công Thương ban hành chương trình cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA). 

Chính vì vậy, EVN kiến nghị Bộ Công Thương/Cục Điều tiết Điện lực xem xét các đề xuất và báo cáo của EVN để sớm triển khai thị trường bán lẻ điện cạnh tranh theo đúng lộ trình quy định tại Quyết định số 63.

Trước mắt EVN đề nghị Bộ Công Thương/Cục Điều tiết điện lực xem xét, yêu cầu các khách hàng đấu nối lưới cấp điện áp 110kV trở lên phải trực tiếp mua điện trên thị trường điện. Điều này nhằm từng bước triển khai thị trường bán lẻ điện cạnh tranh theo đúng lộ trình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. 

Bởi lẽ việc tính toán và công bố chi phí phân phối đến cấp điện áp 110kV trở lên đơn giản hơn, số lượng khách hàng ít hơn so với khách hàng đấu nối các cấp điện áp khác, đồng thời các khách hàng này đều được trang bị công tơ điện tử.

Chi phí mua điện của các khách hàng đấu nối lưới cấp điện áp 110kV trở lên phải theo hướng cộng tới, bao gồm đầy đủ các thành phần chi phí. Cụ thể: chi phí năng lượng được xác định qua thị trường giao ngay quy về nút nhận của khách hàng; Chi phí truyền tải điện (hiện đã được Bộ Công Thương phê duyệt hàng năm); Chi phí phân phối điện; Chi phí điều độ vận hành hệ thống điện và điều hành giao dịch thị trường điện; Chi phí dịch vụ phụ trợ; Chi phí phân bổ PPA, liên quan đến chi phí mua điện từ các PPA với các nhà máy điện IPP, BOT, năng lượng tái tạo và nhập khẩu.

Một chuyên gia năng lượng cho rằng: Hiện nay, EVN là người mua duy nhất trên thị trường điện. Với kiến nghị này, EVN muốn các khách hàng lớn cũng được mua điện trên thị trường điện. Số lượng khách hàng đấu nối lưới cấp điện áp 110kV trở lên không nhiều nhưng lại chiếm sản lượng lớn, khoảng 40-45% nhu cầu điện quốc gia.

"Nếu cơ chế này được chấp thuận, các khách hàng lớn này sẽ không cần phải mua lại điện từ EVN như hiện nay. Họ có thể mua điện với nhiều mức giá khác nhau trong ngày, ví dụ buổi tối giá rẻ họ có thể mua nhiều, còn buổi trưa giá cao họ có thể mua ít lại", chuyên gia này lý giải.

Lương Bằng