Đã đến lúc nâng tầm các phiên chợ hàng Việt

Hiệu quả bước đầu

3 năm qua, có 8 phiên chợ hàng Việt về nông thôn được tổ chức tại các huyện, thị xã trên địa bàn tỉnh. Từ các phiên chợ được tổ chức tại nội đô, thị xã, huyện (do Trung tâm Nghiên cứu kinh doanh và Hỗ trợ doanh nghiệp - BSA phối hợp với Sở Công Thương tổ chức năm 2009 và 2010), hàng Việt đã tiếp cận bà con ở các cụm xã xa trung tâm của địa bàn nông thôn thông qua các phiên chợ do Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại tổ chức năm 2011 và 2012. Số DN của tỉnh tham gia cũng tăng dần qua các năm: Nếu như 2 năm đầu tiên, hầu hết đơn vị tham gia các phiên chợ hàng Việt là DN ở TP. Hồ Chí Minh, chỉ có 5 DN của tỉnh, thì đến năm 2011, đã có 12 DN của tỉnh tham gia và con số này tăng lên 18 DN năm 2012. Một số công ty, siêu thị... còn chủ động tổ chức các đợt bán hàng bình ổn giá phục vụ bà con miền núi, hải đảo.

Theo đánh giá của Sở Công Thương, các phiên chợ hàng Việt về nông thôn đã góp phần tạo điều kiện cho người dân nông thôn được mua sắm hàng nội có chất lượng, mẫu mã đẹp, chủng loại phong phú. Từ đó, uy tín hàng Việt Nam được nâng cao, tâm lý ưa chuộng hàng ngoại giảm dần. Đặc biệt, qua những chương trình này, DN có cơ hội tiếp xúc, nắm bắt nhu cầu, thị hiếu của người dân nông thôn. “Người dân nông thôn chuộng những mặt hàng bền, rẻ, phù hợp với điều kiện lao động nông thôn. Ngoài ra, có một bộ phận dân cư tại đây có thu nhập và khả năng, thị hiếu tiêu dùng như dân cư thành thị. Nắm bắt được khả năng tiêu dùng của từng vùng miền, DN sẽ có phương thức phát triển mạng lưới phân phối phù hợp”, ông Cao Đình Phần - Phó Giám đốc Sở Công Thương nhận định.

Nhận thức được tiềm năng quan trọng của thị trường nông thôn, một số DN trong tỉnh đã nghiên cứu, mở rộng mạng lưới bán hàng tại thị trường này. So với năm 2009, hiện nay, số cửa hàng, đại lý của Công ty Cổ phần Nước khoáng Khánh Hòa đã tăng từ 70 lên 95 đại lý; Công ty Cổ phần Sản xuất - Thương mại Violet từ chỗ không có đại lý, cửa hàng nào ở thị trường nông thôn, nay đã đạt con số 14; Công ty Cổ phần Cà phê Mê Trang cũng tăng thêm 5 cửa hàng, đại lý; Công ty TNHH Thương mại Khatoco và Công ty Cổ phần Thủy sản 584 Nha Trang đều tăng thêm 7 đại lý.

Cần nâng cao

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tổ chức các phiên chợ hàng Việt về nông thôn còn không ít bất cập. Nhìn vào số lượng DN tham gia các phiên chợ, có thể thấy DN chưa thật mặn mà với chương trình. Ông Phạm Trọng Thái - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại cho biết: “Một số DN xem phiên chợ là hoạt động bán hàng thuần túy, chú trọng doanh thu, lỗ lãi từng phiên chợ, chứ chưa xem đây là cơ hội quảng bá, tiếp thị sản phẩm, thương hiệu và là trách nhiệm với xã hội. Vì vậy, DN chưa quan tâm nắm bắt yêu cầu, đặc điểm của thị trường này để có kế hoạch phát triển mạng lưới bán hàng”.

Theo các DN, số lượng phiên chợ hàng Việt về nông thôn được tổ chức hàng năm còn rất khiêm tốn so với yêu cầu (một số tỉnh lân cận có khoảng 10 phiên chợ mỗi năm). Các hoạt động ngoài lề như ca múa nhạc, trò chơi... nhằm thu hút sự chú ý của người dân chưa thực sự sôi nổi. Địa điểm tổ chức cũng chưa mở rộng tới các xã miền núi, hải đảo. Ông Nguyễn Hồng Kiên - Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Sản xuất - Thương mại Violet cho rằng: “Con số 2 phiên chợ hàng Việt mỗi năm là rất ít, không đủ sức lan tỏa tới đông đảo bà con và hiệu quả không như mong đợi. Vừa qua, chúng tôi đã tự tổ chức gần 400 đợt bán hàng lưu động tại các vùng nông thôn. Kết quả là đã mở rộng thêm nhà phân phối, nâng cao uy tín với người tiêu dùng. Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là một đợt bán hàng chỉ diễn ra 1 - 2 ngày nhưng thời gian làm thủ tục, đi lại đã mất khoảng 1 tuần. Thiết nghĩ, các cơ quan chức năng cần tạo điều kiện để giảm bớt thủ tục, chi phí không cần thiết, từ đó giúp DN có thêm khí thế, động lực đưa hàng về nông thôn. Đồng thời, cần có chính sách hỗ trợ DN về địa điểm, vốn, thuế... để tổ chức nhiều hơn các phiên chợ hàng Việt”.

Bên cạnh đó, không phải người dân nào cũng nhận thức đúng ý nghĩa của chương trình. Tại phiên chợ hàng Việt tổ chức tại xã Cam An Nam (huyện Cam Lâm) và phường Ninh Hải (thị xã Ninh Hòa) gần đây, một số người dân đã nhầm lẫn phiên chợ hàng Việt với các hoạt động bán dạo của những thương nhân bán hàng tồn kho, hàng thanh lý thường xuyên có mặt trên các địa bàn này. Có người còn e ngại, phiên chợ ảnh hưởng đến doanh thu bán hàng của tiểu thương ở chợ lẻ.

Do đó, bên cạnh việc nghiên cứu, phối hợp với các DN mở rộng, nâng cao quy mô của chương trình hàng Việt về nông thôn, các ngành chức năng cần đẩy mạnh, đổi mới phương thức tuyên truyền để nâng cao nhận thức của DN và người dân về ý nghĩa thiết thực của chương trình và của Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam.