Cụ ông nguy kịch sau 1h nhập viện chỉ vì chân trái sưng đau do căn bệnh thường gặp

Cụ ông đã qua cơn nguy kịch

Bệnh nhân Nguyễn V. N (86 tuổi, trú tại TP Hạ Long, Quảng Ninh) có tiền sử tăng huyết áp, hỏng mắt phải do glôcôm. Bệnh nhân nhập viện Bãi Cháy do xuất hiện sưng đau chân trái.

Sau một giờ nhập viện, bệnh nhân có biểu hiện khó thở, suy hô hấp (độ bão hòa oxy mao mạch SPO2: 70% (thường 99-100%)), rối loạn huyết động (mạch chậm 40 lần/phút, huyết áp tụt sâu 40/20mmHg) đe dọa tính mạng.

Các bác sĩ đã triển khai khám lâm sàng, cận lâm sàng và hội chẩn liên khoa hồi sức tích cực – tim mạch – ngoại. Bệnh nhân được chẩn đoán  các bác sĩ chẩn đoán: Theo dõi thuyên tắc động mạch phổi/huyết khối tĩnh mạch chi dưới,tăng huyết áp.

Ngay lập tức bệnh nhân được xử trí cấp cứu đặt ống nội khí quản kiểm soát đường thở, thông khí nhân tạo, sử dụng thuốc vận mạch nâng huyết áp, siêu âm tim cấp cứu tại giường và chụp cắt lớp vi tính động mạch phổi.

Trên hình ảnh cắt lớp vi tính động mạch phổi cho thấy huyết khối hoàn toàn nhánh dưới của động mạch phổi phải, huyết khối kéo dài lên đoạn chia của động mạch phổi phải. Trước diễn biến nặng nề của người bệnh, các bác sĩ đã quyết định sử dụng thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch cho người bệnh.

Sau can thiệp tiêu sợi huyết một ngày bệnh nhân tỉnh táo, tình trạng huyết động của bệnh nhân ổn định, được cắt thuốc vận mạch. Sau hai ngày điều trị bệnh nhân được rút ống nội khí quản, tự thở.

BS CKI. Nguyễn Ngọc Tuyền – Bệnh viện Bãi Cháy cho biết, tắc động mạch phổi cấp là bệnh lý thường gặp trên nền người bệnh có yếu tố nguy cơ như ung thư, sau phẫu thuật, nằm bất động lâu ngày, liệt hoặc có tiền căn huyết khối tĩnh mạch chi dưới. Bệnh mang tính chất cấp tính, khởi phát đột ngột, diễn biến phức tạp khó đoán bởi tình trạng rối loạn huyết động dẫn đến nguy cơ tử vong cao.

“Đây là một cấp cứu nội khoa nặng với tỷ lệ tử vong khoảng 30% nên đòi hỏi bác sĩ lâm sàng phải có kinh nghiệm chẩn đoán, điều trị kịp thời, nhanh chóng.

Với tắc động mạch phổi cấp có rối loạn huyết động như trường hợp bệnh nhân này thì sử dụng phác đồ điều trị tiêu sợi huyết đúng thời điểm sẽ có tác dụng làm tan cục máu đông, tái thông động mạch phổi nhanh chóng, giúp bệnh nhân thoát tử vong. Đây cũng là phương pháp điều trị tối ưu được ứng dụng phổ biến và thành công trong điều trị tắc động mạch phổi cấp trên thế giới và một số bệnh viện tuyến trung ương Việt Nam”, bác sĩ Nguyễn Ngọc Tuyền cho biết. 

Triệu chứng kinh điển của tắc động mạch phổi là đau ngực kiểu màng phổi đột ngột (đau tăng khí ho hắt hơi, ăn uống, hít sâu, vặn mình, không giảm khi nghỉ ngơi), khó thở. Tuy nhiên ở một số bệnh nhân triệu chứng lại không rõ ràng. Thay vào đó, có thể xuất hiện những thay đổi huyết động nặng nề, tụt huyết áp, sốc, hôn mê. Ho ra máu cũng là một triệu chứng của tắc động mạch phổi.

Để dự phòng và phát hiện tắc động mạch phổi tránh hậu quả đáng tiếc xảy ra, các chuyên gia khuyến cáo, người dân cần nhận thức về căn bệnh nguy hiểm chết người này. Với các bệnh nhân có yếu tố nguy cơ, khi có các triệu chứng về hô hấp, nên đến bệnh viện ngay tránh chậm trễ.

Thực hiện lối sống lành mạnh, không sử dụng chất kích thích thích và hút thuốc lá, ăn nhiều rau quá, uống nhiều nước, hạn chế dầu mỡ phủ tạng động vật, chất béo.

Tập thể dục thường xuyên nhất là đi bộ, không ngồi hay đứng lâu mà không vận động, ví dụ đi du lịch đường dài khi ngồi ô tô khoảng 30-45 phút ta nên đứng dậy vặn mình khởi động chân tay chút rồi mới tiếp tục ngồi xuống. Đã có trường hợp bệnh nhân ngồi ô tô đi lên tuyến trung ương khám bệnh và lên đến nơi thì xảy ra tắc động mạch phổi dù không có yếu tổ nguy cơ.

Với bệnh nhân có yếu tố nguy cơ cần dùng thuốc chống đông dự phòng bằng heparin trọng lượng phân tử thấp hoặc kháng vitamin K. Hậu phẫu nên cho bệnh nhân vận động sớm. Phát hiện và điều trị tốt các bệnh lý tim mạch, bệnh lý viêm tắc hay suy van tĩnh mạch chi dưới.

Bác sĩ Nguyễn Ngọc Tuyền Phương cũng thông tin thêm, pháp tiêu sợi huyết là một kỹ thuật điều trị triệt để và tối ưu được ứng dụng phổ biến và thành công trên thế giới và một số bệnh viện tuyến trung ương Việt Nam trong điều trị đột quỵ nhồi máu não cấp, tắc động mạch phổi cấp.

Phương pháp này làm tan cục máu đông gây tắc mạch mà không cần phẫu thuật hay can thiệp, người bệnh sau điều trị hồi phục nhanh, giảm nguy tử vong. Tuy nhiên để có thể thực hiện phương pháp này người bệnh cần được chẩn đoán sớm bằng trang thiết bị máy móc hiện đại với đội ngũ bác sĩ có kinh nghiệm lâm sàng tốt và sử dụng thuốc kịp thời trong khoảng “thời gian vàng”.

N. Huyền