5 nguyên tắc dinh dưỡng ngày Tết
Tết là thời điểm có quá nhiều đồ ăn từ thực phẩm dinh dưỡng tới bánh kẹo, rượu bia, nước ngọt. Nếu ăn không đúng cách sẽ khiến hệ tiêu hóa “quá tải”.
PGS TS BS. Lâm Vĩnh Niên - Trưởng Khoa Dinh dưỡng - Tiết chế Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, cho rằng ngày Tết dinh dưỡng vô cùng quan trọng vì vậy ăn như thế nào cho Tết vừa vui vừa khoẻ. Theo PGS Niên có những cách sau:
Thứ nhất, PGS Niên lưu ý các bữa ăn đều phải bổ sung rau xanh và trái cây
Nếu các món ăn giàu đạm được sử dụng rất nhiều thì các loại rau xanh, trái cây tươi lại thường dễ bỏ qua trong những ngày Tết. Một trong số các lý do là những ngày Tết thường không họp chợ và rau xanh lại khó lưu trữ lâu. Rau xanh và trái cây cung cấp nhiều loại vitamin và chứa nhiều chất xơ.
Chất xơ giúp làm mềm phân và phòng ngừa táo bón khi sử dụng thực đơn chứa nhiều đạm, chất béo. Ở ruột, chất xơ cũng làm hạn chế quá trình hấp thu acid mật và làm chậm sự hấp thu glucose, từ đó giúp làm giảm cholesterol và đường trong máu.
Nhu cầu chất xơ và vitamin mỗi ngày tương đương với 300g rau xanh và 2 – 3 suất trái cây. Riêng người sống với bệnh đái tháo đường cần chọn trái cây có nhiều chất xơ, không quá ngọt và số lượng sử dụng tùy theo nhu cầu năng lượng của mình.
Thứ hai, ăn đúng cách. PGS Niên cho rằng cách ăn cũng quan trọng không kém so với thành phần thức ăn. Nhai, nuốt chầm chậm sẽ giúp dạ dày của bạn cảm nhận và ra tín hiệu là bạn đã no chính xác hơn so với việc ăn nhanh.
Vẫn ăn, vẫn chung vui cùng mọi người nhưng ăn với lượng thức ăn ít nhất có thể được. Hãy tạo nên thời khóa biểu đầy đủ cho những cuộc hẹn sum vầy trên điện thoại và thường xuyên xem lại lịch cá nhân, bạn sẽ hình dung được mình sẽ có nhiều bữa ăn so với những ngày thường ra sao, việc này sẽ nhắc nhở bạn ăn ít lại trong các bữa khác.
5 nguyên tắc dinh dưỡng ngày Tết các gia đình cần lưu ý. |
Thứ ba, rượu bia và các thức uống có cồn khác gần như là thành phần không thể thiếu trong những ngày Tết, từ trên mâm cỗ cúng ông bà đến bàn tiệc gia đình, bạn bè. Ở nam giới, uống rượu vừa mức được quy ước là không quá 30g ethanol/ngày, tương đương với 60 ml rượu mạnh (rượu vodka, whisky), hoặc 300 ml rượu vang hay 720 ml bia. Ở nữ giới, giới hạn vừa mức là bằng 50% hàm lượng của nam giới.
Nếu rượu bia được xem là dành cho nam giới thì nước ngọt là thức uống được nữ giới và trẻ em ưa chuộng trong dịp Tết. Ngoài việc dẫn đến béo phì do hàm lượng đường, các loại nước ngọt còn chứa chất bảo quản có thể gây rối loạn tiêu hóa. Trẻ em uống nhiều nước ngọt sẽ gây cảm giác no dẫn đến bỏ bữa ăn chính, hậu quả là không ít trẻ bị sụt cân sau Tết.
Thứ tư, bánh mứt, các loại hạt. Là những món không thể thiếu trong ngày Tết, bánh quy, chocolate cũng có thể ăn được nhưng không quá 100g/ ngày (1 bánh quy 10g khoảng 40 kcal). Nên thay bằng các loại trái cây ít ngọt.
Nên thay thế các loại mứt nhiều năng lượng (100g mứt dừa tương đương năng lượng 100g lạp xưởng, khoảng 500 kcal) bằng loại mứt ít năng lượng hơn như mứt gừng, khoai lang…, nhưng cũng nên ăn có kiểm soát.
Các loại hạt: thường được nhâm nhi cho vui miệng. Nên ăn khoảng 30 - 50g để giúp kiểm soát cân nặng hiệu quả vì các loại hạt chứa nhiều đạm, chất béo làm cơ thể no và không thèm ăn các loại thực phẩm khác.
Thứ năm, vệ sinh an toàn thực phẩm. Thức ăn ngày Tết thường được lưu trữ qua nhiều ngày nên vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm cần được quan tâm. Thực phẩm tươi sống sau khi mua về cần được làm sạch và bảo quản đúng cách. Thịt cá tươi sống cần được sơ chế, rửa sạch rồi bảo quản ở ngăn đá. Rau cần loại bỏ lá sâu, dập, bỏ rễ, rửa sạch đặt trong bao xốp cột kín rồi bảo quản ở ngăn mát tủ lạnh. Trái cây rửa sạch, để ráo, cho vào bao xốp giữ trong ngăn mát tủ lạnh.
Đối với thức ăn đã nấu chín, cần để nguội hẳn, đậy kín và cất vào tủ lạnh. Thức ăn sống và chín cần được giữ trong những hộp riêng biệt, đậy kín để tránh nhiễm khuẩn chéo từ thức ăn sống sang thức ăn chín.
Nên dự trù lượng thực phẩm vừa đủ cho những ngày Tết, đồng thời cân nhắc khả năng lưu trữ, bảo quản thực phẩm tại nhà. Thức ăn nên nấu ở lượng vừa đủ ăn, tránh hâm đi hâm lại nhiều lần. Không vì tiếc rẻ mà sử dụng thực phẩm đã ôi thiu, mốc hỏng, trái cây hư chua.
K.Chi