Xử lý pháp nhân thương mại phạm tội và điều còn để ngỏ

Ví dụ như trong trường hợp pháp nhân bị đình chỉ hoạt động có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động vĩnh viễn thì quyền lợi của người lao động, của chủ nợ, các đối tác đang có hợp đồng hợp tác, kinh doanh với pháp nhân này sẽ được giải quyết như thế nào?

Ở Việt Nam, từ lâu trách nhiệm pháp lý của pháp nhân đã được quy định trong lĩnh vực pháp luật dân sự, kinh tế và hành chính. Tuy nhiên trong lĩnh vực hình sự, BLHS các năm 1985 và 1999 đều chưa quy định TNHS của pháp nhân.

Hình ảnh cá chết ở vùng biển miền Trung

Từ ngày 01/01/2018, Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 (BLHS 2015) mới sẽ chính thức có hiệu lực. Đây là lần đầu tiên các quy định về “Pháp nhân thương mại phạm tội” được áp dụng.

Theo quy định này, rất nhiều hành vi vi phạm phổ biến trước đây như việc trốn thuế, vi phạm môi trường, sa thải lao động trái pháp luật, không đóng bảo hiểm xã hội, kinh doanh đa cấp… doanh nghiệp (DN) sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự.

Bên cạnh đó, các nhà điều hành có thể phải liên đới chịu trách nhiệm về những sai phạm từ DN của mình gây ra. Về điều này, luật sư Trần Quốc Toản - Phó VPLS Trương Anh Tú – Đoàn LS TP Hà Nội nhận định: “Việc quy định TNHS của pháp nhân trong BLHS 2015 là cần thiết trong nền kinh tế thị trường của nước ta hiện nay. Hiện nay, có không ít các tổ chức kinh tế - pháp nhân thương mại, vì chạy theo lợi nhuận cục bộ đã có sự thông đồng thực hiện nhiều hành vi trái pháp luật mang tính chất tội phạm.

Đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế như trốn thuế, kinh doanh trái phép, đầu cơ, buôn lậu hoặc vì lợi ích cục bộ đã không thực hiện các biện pháp mà pháp luật đòi hỏi để bảo vệ môi trường, gây hậu quả nghiêm trọng. Việc núp bóng dưới danh nghĩa pháp nhân để phạm tội ngày càng tăng, tính chất nguy hiểm ngày càng cao.

Các hành vi vi phạm pháp luật mang tính chất tội phạm do pháp nhân thương mại thực hiện trong thời gian qua diễn ra ngày càng tăng, gây thiệt hại nghiêm trọng cho nền kinh tế - xã hội và đời sống của người dân, đòi hỏi cần phải có giải pháp mạnh để phòng ngừa và đấu tranh.

Ví dụ điển hình có thể nhắc đến là vụ việc Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh-FHS xả thải khiến hải sản chết hàng loạt gây bất bình dư luận".

Ngoài ra, luật sư Trần Quốc Toản cũng nhận định: “Theo quy định tại Điều 76 BLHS 2015 (sửa đổi 2017), pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm hình sự đối với 33 tội danh chủ yếu liên quan đến quản lý kinh tế, thị trường tài chính, bảo hiểm và môi trường.

Quy định mới của BLHS không hề gây ra những khó khăn cho các DN như nhiều cá nhân, tổ chức e ngại. Ngược lại, khi TNHS của pháp nhân được đặt ra sẽ tạo ra những cơ hội và thách thức cho các DN: các pháp nhân thương mại sẽ buộc phải tuân thủ đúng quy định của pháp luật nếu không muốn bị truy tố, tố cáo dẫn đến bị xử lý hình sự.

Những pháp nhân thương mại có hành vi cố tình vi phạm BLHS sẽ “tự mình đào thải mình”. Điều này cũng khắc phục được thực tiễn áp dụng pháp luật thời gian qua bởi cơ chế xử phạt VPHC và BTTH áp dụng đối với pháp nhân thương mại trước đây tỏ ra bất cập, không đủ sức răn đe; nhiều pháp nhân sẵn sàng chịu phạt để tiếp tục vi phạm, làm giảm hiệu lực của công tác quản lý Nhà nước.

Bên cạnh những quy định có tính răn đe, để đảm bảo quyền lợi cho pháp nhân thương mại BLHS 2015 đã quy định nguyên tắc xử lý đối với pháp nhân thương mại có hành vi vi phạm là “Khoan hồng đối với pháp nhân thương mại tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong việc phát hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án, tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại gây ra, chủ động ngăn chặn hoặc khắc phục hậu quả xảy ra” (Điểm d, Khoản 2, Điều 3 BLHS 2015 sửa đổi 2017).

Tuy nhiên, quy định TNHS của pháp nhân là chế định hoàn toàn mới, chưa có tiền lệ nên chắc chắn trong quy định của pháp luật, cũng như việc thực thi trên thực tế sẽ không thể tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế và vướng mắc nhất định.

Ví dụ như trong trường hợp pháp nhân bị đình chỉ hoạt động có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động vĩnh viễn thì quyền lợi của người lao động, của chủ nợ, các đối tác đang có hợp đồng hợp tác, kinh doanh với pháp nhân này sẽ được giải quyết như thế nào?

Những vấn đề này BLHS 2015 chưa dự trù đến. Điều này cần tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện để có những văn bản hướng dẫn thi hành BLHS mới, có những bước tiến hành thận trọng, phù hợp.

Sông Mã

SHB và dấu ấn tiên phong thành công trong triển khai nhận sáp nhập

SHB đã có những bước tiến trong quá trình nhận sáp nhập Habubank và tái cấu trúc, cùng với tầm nhìn dài hạn và chiến lược phát triển mạnh mẽ.

Tạo điều kiện để đưa kinh tế đêm ‘thăng hoa’

Với thế mạnh ẩm thực, văn hóa, Việt Nam cần chiến lược cụ thể cho kinh tế đêm, quy hoạch chi tiết sản phẩm, dịch vụ, trải nghiệm để sớm đưa kinh tế đêm thành một ngành kinh tế mũi nhọn.

Ra mắt dự án Thành phố Vịnh trung tâm Xanh Island tại Cát Bà

Sun Group vừa giới thiệu dự án “Thành phố Vịnh trung tâm Xanh Island”, tọa lạc tại “trái tim” Cát Bà - nơi thu trọn khung cảnh biển trời vịnh Lan Hạ. Dự án được phát triển dựa trên triết lý xanh, hài hòa với thiên nhiên.

SHB mở gói vay ưu đãi 16.000 tỷ hỗ trợ người trẻ mua nhà, lãi suất chỉ từ 3,99%

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về các giải pháp tín dụng hỗ trợ người trẻ (dưới 35 tuổi) mua nhà, Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB) triển khai gói cho vay ưu đãi với mức lãi suất được cho là hấp dẫn trên thị trường hiện nay.

Sun Group giới thiệu dự án Thành phố Vịnh trung tâm Xanh Island Cát Bà

Vị trí đắc địa cùng triết lý phát triển bền vững của dự án BĐS đầu tiên Sun Group giới thiệu ở Cát Bà kích hoạt khí thế của gần 2.000 chuyên viên kinh doanh, trong sự kiện “Kích hoạt kỷ nguyên Xanh” sáng 21/2 tại TP Hải Phòng.

Sun Property được vinh danh Top 10 nhà phát triển BĐS hàng đầu Việt Nam

Sun Property (thành viên tập đoàn Sun Group) và 2 dự án Sun Urban City, Sun Symphony Residence đồng loạt được gọi tên tại những hạng mục quan trọng nhất của Lễ Vinh danh thương hiệu Bất động sản dẫn đầu năm 2024 - 2025.

Nữ thạc sỹ 8X về quê khởi nghiệp: Hãy bắt đầu với quy mô nhỏ, vốn ít

Hãy bắt đầu với số vốn và quy mô nhỏ, tới khi có khách hàng rồi mở rộng cũng không muộn. Điểm quan trọng nữa là phải có nguồn lực tài chính của mình hay có chỗ để vay.

Căn hộ Sun Group ở Hà Nam ‘chạm’ tới giấc mơ mua nhà của người trẻ

Dự án đô thị Sun Urban City Phủ Lý, Hà Nam đã chọn “đi ngược dòng” để người trẻ có thể “chạm” đến giấc mơ mua nhà riêng.

Khu đô thị Sun Group đón đầu làn sóng an cư mới ở Hà Nam

Sun Urban City Phủ Lý (Hà Nam) là một trong những dự án đô thị tiên phong kiến tạo không gian sống trong lành, thân thiện với môi trường nhưng vẫn đảm bảo sự kết nối thuận tiện.

SHB thuê máy bay đưa cổ động viên sang Thái Lan tiếp lửa đội tuyển Việt Nam

Nhằm tiếp lửa đội tuyển bóng đá quốc gia Việt Nam tại trận chung kết lượt về ASEAN Cup 2024, ngân hàng SHB quyết định thuê một số chuyến bay đưa cổ động viên và gia đình các cầu thủ sang Thái Lan sát cánh cùng đội tuyển.