'Vùng kín' bé trai lúc to, lúc nhỏ là sao?

Khoa Nam học y học và giới tính, Bệnh viện ĐH Y Hà Nội mới tiếp nhận một bé trai 2 tuổi được mẹ đưa đến khám vì phát hiện vùng bìu phải to hơn so với bên đối diện.

Đáng ngại là suốt 6 tháng trời người mẹ ấy liên tục theo dõi vùng kín của con thì thấy “khối lúc to, lúc nhỏ, đặc biệt mỗi lần trẻ ốm sốt thì khối to rõ hơn”.

Người mẹ này băn khoăn không biết con có làm sao, dù kiểm tra cả hai bên đều đủ hai tinh hoàn.

Các bác sĩ đã tiến hành khám lâm sàng và quan sát hình ảnh trên siêu âm phát hiện bệnh nhi bị tràn dịch màng tinh hoàn bên phải.

Bệnh lý tràn dịch màng tinh hoàn hay còn gọi là thủy tinh mạc là một thuật ngữ đề cập đến tình trạng tích tụ dịch tại màng bao quanh tinh hoàn, có thể xảy ra ở một hoặc cả hai bên tinh hoàn.

Tràn dịch màng tinh hoàn là một bệnh lý bẩm sinh do ống phúc tinh mạc ở trẻ trai không xơ hóa hoặc xơ hóa không hoàn toàn để lại một lỗ thông giữa ổ bụng và khoang màng tinh hoàn, dẫn tới dịch từ ổ bụng đi qua lỗ thông tích tụ tại khoang màng tinh hoàn.

Tràn dịch màng tinh hoàn là một bệnh lý khá phổ biến ở trẻ trai chiếm tỷ lệ 3 - 5% trẻ đủ tháng, tăng lên gấp 3 lần ở trẻ sinh non. Đặc biệt trẻ sinh non dưới 30 tuần, thiếu cân < 1500g thì tỷ lệ mắc bệnh cao gấp 20 lần so với trẻ đủ tháng.

Tuy nhiên, cha mẹ cũng không nên chủ quan mà cần đưa trẻ đến khám sớm nếu có những dấu hiệu bất thường, đề phòng biến chứng và những bệnh lý mắc kèm.

Theo TS. BS Nguyễn Hoài Bắc, trưởng khoa Nam học y học và giới tính, ở trẻ có tràn dịch màng tinh hoàn, bố mẹ, ông bà, bảo mẫu có thể quan sát thấy vùng bìu của trẻ một bên hoặc cả hai bên to hơn bình thường, bìu căng tròn, không có các nếp nhăn như bên còn lại, khối có thể xuất hiện từ khi trẻ sinh ra, kích thước tăng dần theo thời gian.

Quan sát bìu thường to hơn vào buổi chiều hoặc sau khi trẻ chơi, chạy nhảy nhiều, buổi sáng bìu có thể xẹp, giảm kích thước trở về bình thường. Khối dịch kích thước nhỏ thường không gây đau, khó chịu, trẻ vẫn chơi, nhảy, ăn uống được bình thường.

Các bác sĩ cũng lưu ý, với số lượng nhỏ thường không gây biến chứng gì, trẻ vẫn chơi, nhảy, ăn uống được bình thường. Tuy nhiên, khi khối dịch tụ số lượng lớn có thể gây đau tức, trẻ khó chịu, quấy khóc.

“Khối dịch tụ lớn có thể khiến lưu lượng máu xuống tinh hoàn bị giảm đi và dẫn đến teo tinh hoàn, gây ảnh hưởng lớn đến chức năng sinh lý cũng như khả năng sinh sản của trẻ trong tương lai”, TS. BS Hoài Bắc cảnh báo.

Ngoài ra, triệu chứng này có nguy cơ tiến triển thành bệnh lý thoát vị bẹn, nếu không được xử trí sớm sẽ gây chèn ép làm tắc nghẽn dòng máu đi xuống tinh hoàn và gây suy giảm chức năng tinh hoàn.

Đặc biệt trên thực tế đã ghi nhận bệnh lý tràn dịch màng tinh hoàn có thể kèm theo tinh hoàn di động, làm tăng nguy cơ xoắn tinh hoàn. Dù bệnh khá phổ biến nhưng các chuyên gia lưu ý cha mẹ không nên chủ quan mà cần đưa trẻ đến khám sớm nếu có những dấu hiệu bất thường vùng bìu, bẹn đề phòng biến chứng và những bệnh lý mắc kèm.

Theo đó, các bậc phụ huynh thấy khối phồng một hoặc cả hai bên bìu, làm mất cân đối vùng bẹn; bìu một bên căng to mất nếp nhăn so với bên đối diện; khi trẻ khóc, cười, ho, chạy nhảy tại chỗ thấy khối phồng ở bìu thay đổi kích thước to hơn thì nên đưa trẻ đi khám.

Bệnh lý tràn dịch màng tinh hoàn có thể tự mất đi sau 12 tháng sau sinh mà không cần điều trị gì, nên có thể theo dõi trẻ đến 12 tháng tuổi.

Những trường hợp tràn dịch màng tinh hoàn không tự mất đi sau 12 tháng, khối vùng bẹn tăng kích thước, gây đau tức cho trẻ hoặc xuất hiện thêm thoát vị bẹn thì phẫu thuật là phương pháp điều trị duy nhất.

N. Huyền