Vì sao chỉ 1 tháng dịch tả lợn Châu Phi đã lan nhanh 19 tỉnh thành?

Tại buổi tọa đàm “Phòng, chống dịch tả lợn Châu Phi và vấn đề tiêu thụ thịt lợn, đảm bảo an toàn thực phẩm” diễn ra ngày 19/3, cập nhật một số thông tin mới nhất về dịch tả lợn Châu Phi, ông Nguyễn Văn Long - Trưởng phòng Dịch tễ, Cục Thú y cho biết: Tại Việt Nam, tính đến 19 giờ ngày 18/3, dịch tả lợn Châu Phi đã xuất hiện ở 294 xã, 62 huyện thuộc 19 tỉnh thành phố gồm: Hưng Yên, Thái Bình, Hải Phòng, Hà Nam, Hải Dương, Hà Nội, Nam Định, Thanh Hóa, Thái Nguyên, Hòa Bình, Ninh Bình, Điện Biên, Sơn La, Quảng Ninh, Bắc Kạn, Nghệ An, Lạng Sơn và Bắc Ninh và gần đây nhất là tỉnh Thừa Thiên Huế. Các ban ngành chức năng đã phải tiêu hủy 34.774 con lợn.

Gần 35.000 con lợn mắc bệnh đã bị tiêu hủy

Như vậy, từ 2 ổ dịch đầu tiên ở Hưng Yên, Thái Bình được phát hiện đến nay sau 1 tháng dịch đã lan đến 19 tỉnh thành và chưa có dấu hiệu dừng lại.

Ông Nguyễn Văn Long cho biết, Bộ NN&PTNT đã chỉ đạo thành lập nhiều đoàn công tác đến tất cả các địa phương đã và đang có dịch tả lợn Châu Phi điều tra, bước đầu có một số nguyên nhân chính như sau:

Phổ biến nhất là một số người chăn nuôi, thương lái chưa nhận thức được đầy đủ tính chất nguy hiểm của dịch, vì lợi ích trước mắt nên đã có hiện tượng bán chạy lợn ốm, lợn chết, vận chuyển, giết mổ tiêu thụ lợn bệnh, lợn nghi mắc bệnh, dẫn tới dịch bệnh lây lan nhanh và ở diện rộng.

Hai là virus dịch tả lợn Châu Phi có khả năng tồn tại lâu trong lợn bệnh, các sản phẩm lợn bệnh, trong môi trường và dụng cụ chăn nuôi; trong khi đó, phần lớn hiện nay vẫn là chăn nuôi nhỏ lẻ, mật độ chăn nuôi cao, các hộ chăn nuôi lợn đan xen trong các khu dân cư và các hộ chăn nuôi này khó hoặc không thường xuyên thực hiện đầy đủ các biện pháp vệ sinh phòng bệnh. 

Ba là qua các kết quả điều tra tại ổ dịch tại Hà Nội, Thái Bình, Hưng Yên, nhận thấy các chủ hộ chăn nuôi đã xin thức ăn thừa từ bếp ăn công nghiệp, nhà hàng, quán ăn và đem về cho lợn ăn ngay mà không qua xử lí nhiệt, dẫn tới mầm bệnh phát tán ra diện rộng. 

Bốn là do yếu tố con người trong quá trình tham gia trực tiếp vào việc xử lí ổ dịch. Một số cán bộ trong quá trình tham gia xử lí tiêu hủy lợn bệnh không thực hiện vệ sinh triệt để nên lại mang mầm bệnh trong người. Bên cạnh đó, các dụng cụ sử dụng trong chăn nuôi chưa được vệ sinh, phun thuốc sát trùng triệt để cũng là một trong những nguyên nhân gây bệnh.

“Việc chỉ ra cụ thể nguyên nhân nào rất khó, chính vì thế Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường trong cuộc họp mới dây đã yêu cầu nghiên cứu, chỉ rõ những nguyên nhân chính để phòng chống dịch bệnh phát huy hiệu quả”, ông Long cho hay.

Còn ông Nguyễn Xuân Dương – Quyền Cục trưởng Cục chăn nuôi cho rằng, phần lớn hiện nay vẫn là chăn nuôi nhỏ lẻ, mật độ cao. Cụ thể, cả nước có gần 3 triệu nông hộ chăn nuôi nhỏ lẻ nhưng tổng đàn lợn chỉ chiến hơn 40%. Đặc thù của của hộ này chăn nuôi rất nhỏ lẻ, nhất là ở các tỉnh đồng bằng sông Hồng.

Các hộ chăn nuôi đan xen trong các khu dân cư và các hộ chăn nuôi này khó hoặc không thường xuyên thực hiện đầy đủ các biện pháp vệ sinh phòng. Đây là một trong những lý do khiến chỉ trong hơn 1 tháng tốc độ dịch tả Châu Phi lan ra 19 tỉnh, thành.

Ông Nguyễn Văn Long cũng cho biết, hiện nay tất cả các ổ dịch đều xảy ra tại các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, chưa có trang trại nào quy mô trên 500 con lợn bị bệnh.

Trưởng phòng Dịch tễ đề nghị, khi thấy lợn có hiện tượng sốt cao, chết thì người dân lập tức báo cho chính quyền xã, cán bộ thú y, khuyến nông, đồng thời không giấu dịch, không vứt lợn chết ra môi trường.

Do chưa có vắc xin phòng chống bệnh dịch tả lợn Châu Phi nên để bảo vệ đàn lợn, bà con phải thực hiện nghiêm phương pháp chăn nuôi an toàn sinh học, tiêu độc khử trùng cho đàn lợn. Hiện nay phương pháp rắc vôi bột để tiêu diệt mầm bệnh, tiêu độc khử trùng là biện pháp hiệu quả đã được kiểm chứng, khuyến khích sử dụng.