Vì sao buôn lậu thuốc lá gia tăng?

Lực lượng biên phòng bắt giữ một vụ vận chuyển thuốc lá lậu (Ảnh minh hoạ)

Theo Tổng Cục Hải Quan, thực hiện Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 30/09/2014 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá, lực lượng Kiểm soát Hải quan đã thực hiện nhiều Kế hoạch, chuyên án đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá đạt kết quả cao, bước đầu kiềm chế hoạt động buôn lậu thuốc lá trong địa bàn hoạt động Hải quan.

Tuy nhiên, diễn biến tình hình buôn lậu thuốc lá tại các tuyến địa bàn vẫn diễn biến phức tạp.

Đặc biệt, tại các tỉnh phía Nam, đặc biệt là tuyến biên giới Tây Nam số vụ việc bắt giữ giảm đi, tuy nhiên hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép thuốc lá qua biên giới vẫn tiềm ẩn nhiều diễn biến phức tạp.

Nhiều năm qua, địa bàn này vẫn luôn là địa bàn nóng, nổi cộm của cả nước về tình trạng nhập lậu thuốc lá ngoại  với các sản phẩm chủ yếu: Jet,  Hero, 555, Esse, Scott, Nelson, Ram, Bayon, Cowboy Original…

Trong đó các tỉnh, thành phố trọng điểm về nạn buôn lậu thuốc lá có thể kể đến là: Bình Phước, Đồng Tháp, Long An, Tây Ninh, Kiên Giang, An Giang, Gia Lai – Kon Tum và thành phố Hồ Chí Minh.

Theo đó phải kể đến vụ việc mới đây nhất, chỉ trong hai ngày 30- 31/7, Hải quan Đồng Tháp đã bắt giữ hơn 3.600 bao thuốc lá điếu ngoại. Cụ thể, rạng sáng ngày 31/7, nhận được tin báo của quần chúng nhân dân về hoạt động vận chuyển hàng hóa nhập lậu qua địa bàn huyện Hồng Ngự và thị xã Hồng Ngự, Đội Kiểm soát Hải quan thuộc Cục Hải quan Đồng Tháp phối hợp với lực lượng Công an xã Thường Lạc, huyện Hồng Ngự và Công an xã An Bình A, thị xã Hồng Ngự bắt giữ 2.270 bao thuốc lá điếu ngoại các loại.

Trước đó, ngày 30/7/2020 Đội Kiểm soát Hải quan cũng phối hợp với Công an xã An Bình A, thị xã Hồng Ngự đã bắt giữ 1.400 bao thuốc lá điếu ngoại tại khu vực ấp An Thịnh, xã An Bình A, thị xã Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp.

Số hàng hóa trên được các đối tượng buôn lậu ngụy trang bằng thùng giấy, bao PP vận chuyển bằng xe gắn máy từ biên giới về tập kết tại các địa điểm ven đường để chuẩn bị vận chuyển sâu vào nội địa tiêu thụ. Đồng thời, tại thời điểm kiểm tra, do phát hiện lực lượng phối hợp đối tượng đã tìm cách bỏ trốn nên không xác định được chủ sở hữu.

Theo đánh giá của Tổng cục Hải quan, buôn lậu thuốc lá vẫn diễn biến phức tạp và không giảm. Trong đó,  có những nguyên nhân về cơ chế chính sách.

Cụ thể tại Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của Bộ Luật hình sự số 100/2015/HQ13 có hiệu lực từ 1/1/2018 quy định hành vi buôn bán, vận chuyển, tàng trữ, giao nhận  thuốc lá điếu nhập lậu từ 1.500 bao trở lên sẽ bị xử lý hình sự.

“Như vậy, hành vi buôn bán, vận chuyển, tàng trữ, giao nhận  thuốc lá điếu nhập lậu với  số lượng dưới 1.500 bao sẽ chỉ bị xử lý hành chính”, đại diện Tổng cục Hải quan phân tích.
Vị đại diện này kiến nghị phải có văn bản pháp luật quy định việc xử lý hành chính với các vụ việc bắt giữ thuốc lá nhập lậu.

Mặt khác, lợi nhuận thu được từ việc buôn lậu, kinh doanh thuốc lá do nước ngoài sản xuất nhập lậu vào Việt Nam rất cao (thuốc lá nhãn hiệu Hero chênh lệch từ 8.00 – 1.000 đồng/bao, Jet 1.000 – 1.200 đồng/bao,).

Trong khi đó, thuốc lá điếu hợp pháp trong nước đang bị áp thuế cao (thuế tiêu thụ đặc biệt 75%, thuế GTGT 10%, thuế nhập khẩu 135%, thuế thu nhập doanh nghiệp 22%, Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá 1,5%...).

Ngoài ra, ngành sản xuất thuốc lá trong nước đang kinh doanh trong điều kiện môi trường pháp lý nghiêm ngặt như in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh chiếm 50% diện tích mặt ngoài bao thuốc; đóng góp vào Quỹ phòng, chống tác hại thuốc lá; cấm quảng cáo, khuyến mại dưới mọi hình thức… nên giá thành sản phẩm thuốc lá trong nước cao hơn so với giá thuốc lá các nước trong khu vực.

 H. Anh