Ung thư phổi vì hút thuốc lá thụ động

Ung thư phổi vì hít “ké” thuốc

Bệnh nhân: H. L. H, nữ, 45 tuổi nhân viên văn phòng tại Hà Nội. Cách vào viện 10 ngày, bệnh nhân xuất hiện ho khan, kèm đau tức ngực trái. Bệnh nhân đã đi khám tại bệnh viện Bạch Mai được chụp cắt lớp vi tính lồng ngực phát hiện khối u phổi trái. Bệnh nhân đã được nhập viện điều trị tại Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai để chẩn đoán xác định và điều trị.

Kết quả siêu âm hạch vùng cổ: hạch thượng đòn trái kích thước 1x 0,5 cm mất cấu trúc rốn hạch (theo dõi hạch bệnh lý). Bệnh nhân đã được chọc hút tế bào hạch thượng đòn trái dưới hướng dẫn của siêu âm để làm xét nghiệm tế bào học. Kết quả: ung thư biểu mô di căn. Hạch cổ ở sâu nên không thể sinh thiết lấy trọn hạch khi làm tiểu phẫu.

Bệnh nhân được nội soi khí phế quản phát hiện u phổi trái xâm lấn phế quản phân thùy 6, sinh thiết tổn thương làm mô bệnh học. Kết quả mô bệnh học: Ung thư biểu mô tuyến. Xét nghiệm đột biến gen EGFR: phát hiện đột biến L747 – A750 del insP trên exon 19

Ảnh minh họa

Trường hợp bệnh nhân nam N.T.L. 65 tuổi, cũng bị ung thư phổi. Bệnh diễn biến 1 tháng bệnh nhân có biểu hiện động kinh, đau đầu, nôn và yếu nửa người trái. Bệnh nhân được chụp cộng hưởng từ sọ não phát hiện hình ảnh u não nên được chuyển vào Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu – Bệnh viện Bạch Mai để điều trị.

Bệnh nhân vào viện trong tình trạng tỉnh, thể trạng trung bình, yếu đi lại khó khăn, điểm toàn trạng (PS) là 2.

Tiền sử; khỏe mạnh, không hút thuốc. Các xét nghiệm khác trong giới hạn bình thường, chỉ số CEA 56 ng/ml. Chụp CT scanner Lồng ngực phát hiện u phổi trái.

Cả hai trường hợp trên đều không hút thuốc nhưng lại có thời gian phơi nhiễm với khói thuốc lâu. Chị H. cho biết công việc của chị làm văn phòng, trong phòng mở cửa ít khi bật điều hòa nhưng nhiều năm các đồng nghiệp trong phòng đều hút thuốc thoải mái trong phòng và chị H. hít nhiều cũng thành quen.

Còn ông L. làm nghề bán nước trà đá gần 20 năm nay. Ngày nào ông cũng ngồi bán hàng và hít đủ các loại khói thuốc mà khách nhả ra.

Nguy cơ tăng ung thư 30 – 40%

GS Mai Trọng Khoa – nguyên Giám đốc Trung tâm Ung bướu và Y học hạt nhân, BV Bạch Mai cho biết hút thuốc lá là nguyên nhân gây bệnh và tử vong của rất nhiều bệnh. Hút 1 điếu thuốc lá giảm 5,5 phút tuổi thọ; Mỗi 6 giây có 1 người chết vì các bệnh liên quan đến thuốc lá; Số người tử vong do thuốc lá gây ra gấp 3 lần số người chết vì HIV và tai nạn giao thông.

Trong khói thuốc lá chứa trên 4000 hoá chất, trong đó có 43 hoá chất là nguyên nhân gây ung thư, nguy hiểm nhất là chất hắc ín, Nicotin, chất gây nghiện... Ngoài ra, trong khói thuốc lá còn có nhiều chất kích thích khối u, kích thích gây viêm nhiễm đường hô hấp, gây tổn thương trong lòng mạch máu.

Khi hút thuốc lá, khói thuốc qua phổi ngấm vào máu, tích luỹ lâu ngày trở thành tác nhân ung thư. Trong số người mắc ung thư phổi có tới 90 % hút thuốc lá và số còn lại hầu như đều ảnh hưởng của hút thuốc lá thụ động.

Nghiên cứu chỉ ra rằng sống cùng một người hút thuốc lá làm tăng nguy cơ ung thư phổi từ 20%-30%. Nghiên cứu cũng cho thấy rằng việc tiếp xúc với khói thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư khác ít nhất là 30%. Có thể bao gồm một số loại ung thư như ung thư cổ tử cung, ung thư thận, ung thư vòm họng, ung thư trực tràng và khối u não.

Hút thuốc lá thụ động cũng gây ra các vấn đề sức khỏe khác, bao gồm hen suyễn và bệnh tim. 

Một số người nghĩ rằng việc mở cửa sổ hoặc sử dụng quạt sẽ ngăn chặn việc tiếp xúc với khói thuốc. Nhưng các nghiên cứu cho thấy các độc tố từ khói thuốc không biến mất. Khói thuốc vẫn còn trong tóc, quần áo, thảm và đồ nội thất. Cách duy nhất để ngăn ngừa nhiễm khói thuốc là tránh những nơi có tình trạng hút thuốc lá.

Đã có luật nơi làm việc không khói thuốc nhằm giảm bớt việc tiếp xúc với khói thuốc lá và các vấn đề sức khỏe liên quan. Tuy nhiên, việc thực thi còn rất mờ nhạt.

Hút thuốc lá thụ động gây nguy hiểm hơn so với hút thuốc lá chủ động. Hút thuốc lá thụ động có nhiều gấp 3 đến 4 lần các chất độc hại. Khói thuốc có thể tồn tại ở tất cả các khu vực công cộng và đặc biệt không có mức an toàn khi tiếp xúc với khói thuốc.

 K.Chi