U tuyến ức rất dễ chuyển sang ung thư

Bác sĩ khoa Phẫu thuật - Can thiệp tim mạch & Lồng ngực hỏi thăm sức khoẻ người bệnh sau phẫu thuật

U tuyến ức (UTƯ) thuộc khối u vùng trung thất, chiếm 30% trường hợp các u trung thất trước ở người lớn, 15% các u trung thất trước ở trẻ em. Theo thống kê của Hội Ung thư Hoa Kỳ, tỷ lệ mắc u tuyến ức khoảng 15/100.000 dân. Tỷ lệ mắc nam: nữ là 1: 1. Thể mô học hay gặp nhất là ung thư tuyến ức. Tuy nhiên tất cả các trường hợp u tuyến ức đều có khả năng xâm lấn nên phải được xem là ác tính.

Nguyên nhân sinh bệnh và yếu tố nguy cơ chưa được xác định rõ. Khoảng 1/3 -1/2 bệnh nhân có khối UTƯ nhưng không có biểu hiện lâm sàng, 1/3 số bệnh nhân có các biều hiện tại chỗ như ho, đau ngực, khó nuốt…, và có khoảng 1/3 số bệnh nhân được tìm thấy có u tuyến ức khi kiểm tra trên bệnh nhân có biểu hiện nhược cơ. Hiếm khi thấy có biểu hiện di căn xa của khối u này tại thời điểm chẩn đoán.

Trường hợp bệnh nhân Nguyễn Dương L., 68 tuổi, địa chỉ tại Phương Nam, TP. Uông Bí là ví dụ điển đình. Mới đây, ngày 21/5, các bác sĩ Khoa Phẫu thuật - Can thiệp tim mạch & Lồng ngực Bệnh viện Việt Nam – Thuỵ Điển Uông Bí đã phẫu thuật cắt u tuyến ức cho nam bệnh nhân này. Đây là một thể ung thư rất hiếm gặp trong số các bệnh ung thư.

Trước đó, 6 tháng bệnh nhân Dương L. thấy đau ngực, khó thở, cơ thể mệt mỏi, khó chịu, ăn uống không ngon miệng. Đáng ngại hơn, ông L., còn có hiện tượng tràn dịch màng tim đã được cấp cứu tại Bệnh viện Bạch Mai và được chẩn đoán u tuyến ức.

Tại Bệnh viện Việt Nam – Thuỵ Điển Uông Bí, người bệnh được chỉ định chụp CT-scanner cho thấy vị trí tầng trên giữa trung thất trước có hình ảnh khối tỷ trọng tổ chức kích thước khoảng 48 x 65mm, bờ đều, ranh giới kém rõ với động mạch chủ đoạn lên và thân động mạch phổi. Qua thăm khám và các kết quả xét nghiệm, các bác sĩ chẩn đoán người bệnh có u tân sinh tuyến ức được chỉ định phẫu thuật cắt u.

Phẫu thuật cắt u tuyến ức là một phẫu thuật khó do đặc tính u thường dính với các tổ chức xung quanh xương ức như màng tim, màng phổi và các động mạch lớn đi ra từ tim, phổi (quai động mạch chủ, động mạch phổi…). Việc bóc tách cần thực hiện hết sức khéo léo tránh nguy cơ thủng, rách động mạch chủ. Sau 2 giờ phẫu thuật các bác sĩ đã bóc tách thành công khối u kích thước 6x2x1,5cm cho người bệnh. Khối u được chuyển làm xét nghiệm mô bệnh học cho kết quả ung thư tuyến ức typ biểu mô (typ C).

Sau phẫu thuật, người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn rất nhiều, ăn uống ngon miệng. Hiện sức khoẻ người bệnh ổn định và dự kiến sẽ tiếp tục được điều trị xạ trị bổ trợ tại Bệnh viện trong thời gian tới.

Các bác sĩ khoa Phẫu thuật - Can thiệp tim mạch & Lồng ngực BV Việt Nam- Thuỵ Điển Uông Bí cho biết thêm, trường hợp người bệnh Nguyễn Dương L. khối u đã tiến triển ở giai đoạn muộn. Khối u lớn dần gây chèn ép tim, phổi khiến người bệnh tức ngực, khó thở, và tràn dịch màng phổi, màng tim chính là những hệ quả thường gặp.

Theo TS. BS Phan Lê Thắng, Bệnh viện Ung bướu Hà Nội, khi mắc u tuyến ức, cơ thể sẽ tự sản sinh ra các chất làm giảm khả năng vận động của cơ. Người mắc u tuyến ức có một số biểu hiện như: đau tức ngực, khó nuốt, dễ sặc, khó thở, sụp mí, nét mặt đờ đẫn…, tuy nhiên, bệnh khó phát hiện sớm do dấu hiệu không rõ ràng. Người bệnh có thể bị đe dọa tính mạng do bệnh tiến triển sang các giai đoạn nặng hơn, gây ra nhược cơ hô hấp dẫn đến tình trạng không thở được. 

Trên thực tế lâm sàng, có thể gặp u tuyến ức ở cả trẻ em và người già, tuổi hay gặp từ 50-69 tuổi đối với u tuyến ức không có biểu hiện nhược cơ, 30-69 tuổi đối với u tuyến ức có biểu hiện nhược cơ. Các triệu chứng cơ năng đa dạng, từ không có triệu chứng và được phát hiện sau khi chụp lồng ngực sàng lọc đến một số bệnh nhân có biểu hiện đau tức ngực, khó thở, ho khan, nhược cơ (liên quan đến cơ chế tự miễn). Biểu hiện nhược cơ toàn thân thấy trên 70% trường hợp, 30 % bệnh nhân còn lại chỉ biểu hiện nhược cơ vận động nhãn cầu.

Do đó, các chuyên gia nhấn mạnh, nhược cơ có thể là dấu hiệu chỉ điểm giúp khám và phát hiện u tuyến ức do vậy ở những bệnh nhân có triệu chứng này thường được chẩn đoán sớm hơn. Phương pháp điều trị được áp dụng bao gồm phẫu thuật, xạ trị, hoá chất đơn thuần hoặc phối hợp tuỳ theo giai đoạn bệnh. Đây là bệnh có tiên lượng tốt nhất là khi phát hiện ở giai đoạn sớm.

N. Huyền