Trung Quốc "nổi cáu" vì Mỹ tăng giám sát trên Biển Đông

Tàu Trung Quốc hoạt động trong khu vực quần đảo Trường Sa

Các hoạt động giám sát của Mỹ gần lãnh thổ Trung Quốc đang ngày một gia tăng khi mà lực lượng tàu thuyền và máy bay của Mỹ đang tiến lại gần hơn các tàu và máy bay của Trung Quốc tại khu vực đặc quyền kinh tế trên Biển Hoa Đông và Biển Đông, giám đốc Văn phòng Đối ngoại thuộc Bộ Quốc phòng Trung Quốc - Guan Youfei nhận định.

"Bất cứ quốc gia nào cũng sẽ cảm thấy không thoải mái và bị đe dọa khi chứng kiến hoạt động giám sát với tần suất cao như vậy. Đây là hành động gây ảnh hưởng tiêu cực tới tiến trình xây dựng mối quan hệ giữa quân đội hai nước lên một tầm cao mới", ông Guan nói.

Theo ông Guan, Trung Quốc hiện đặc biệt quan ngại tới Dự luật chính sách Đài Loan 2013 đã được Ủy ban Đối ngoại thuộc Hạ viện Mỹ thông qua trong tháng Tám. Trong đó, chính quyền của Tổng thống Barack Obama đã chấp thuận đề nghị mua tiêm kích F-16 của Đài Loan.

"Chúng tôi hy vọng Washington sẽ có cái nhìn sáng suốt về tình hình hiện tại và ngừng mắc lỗi trước đề xuất của Đài Loan", ông Guan phát biểu trong bài phỏng vấn ngắn tại Washington sau khi tổng kết chuyến thăm 4 ngày tới Mỹ của Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc – Thường Vạn Toàn.

Ông Thường đã thực hiện chuyến thăm đầu tiên tới Lầu Năm Góc kể từ khi nhậm chức hồi tháng Ba. Bộ trưởng Thường đã tham dự các buổi họp riêng với người đồng cấp Mỹ - Chuck Hagel và Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ - Susan Rice.

Meng Xiangqing – Phó giám đốc Viện Nghiên cứu Chiến lược thuộc Đại học Quốc phòng quốc gia Trung Quốc cho biết tiến trình phát triển quan hệ quân sự giữa Trung Quốc và Mỹ xoay quanh việc ưu tiên hợp tác và kiểm soát những bất đồng chủ đạo.

Giải quyết bất đồng

"Tăng cường chia sẻ lợi ích chung là nền tảng hợp tác giữa quân đội hai nước song Lầu Năm Góc đang tiến những bước mạnh mẽ nhằm gỡ bỏ các rào cản", ông Meng nói.

"Các hoạt động giám sát hàng hải của Mỹ thường xuyên là chủ đề gây khó xử giữa hai nước. Nếu Washington tiếp tục hành động cứng đầu, khả năng xảy ra xung đột giữa lực lượng tàu thuyền và máy bay của quân đội hai nước sẽ ngày càng gia tăng", ông Guan chia sẻ.

Cũng theo ông Guan, Trung Quốc yêu cầu Mỹ suy nghĩ về vấn đề trên một cách khôn ngoan và có chiến lược, giảm dần và từ bỏ các hoạt động giám sát trên những vùng biển thuộc quyền kiểm soát của Trung Quốc. Ngoài hành động giám sát, quan hệ quân sự giữa Trung Quốc – Mỹ còn bị đẩy vào vòng xoáy căng thẳng khi Mỹ quyết định bán vũ khí cho Đài Loan cũng như việc Quốc hội Mỹ thi hành luật pháp phân biệt đối xử với Trung Quốc.

Trong 10 năm qua, Mỹ đã thu được 27 tỷ USD nhờ bán vũ  khí cho Đài Loan. Con số này đã tăng thêm 8 tỷ USD do với 10 năm về trước.

Trước đây, Bắc Kinh từng đề xuất thành lập các nhóm hoạt động nhằm giải quyết những vấn đề bất đồng và tìm giải pháp thu hẹp khoảng cách với Mỹ. Phía Washington cũng đã có những phản hồi tích cực về vấn đề này và coi đây là phương thức hữu hiệu để giải quyết những bất đồng song phương.

Ông Meng cho rằng việc hai nước đồng thuận thành lập các nhóm hành động là dấu hiệu cho thấy Trung Quốc – Mỹ đã bắt đầu có chung quan điểm và nỗ lực giải quyết những vướng mắc hiện tại song những vướng mắc không thể giải quyết trong ngày một ngày hai.

"Trong 20 năm qua, quan hệ Trung Quốc – Mỹ đã bị gián đoạn tới 4 lần do các thảo thuận Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan và cả việc Mỹ tăng cường hoạt động giám sát gần Trung Quốc. Điều đó cho thấy, Washington không có những bước thay đổi vững bền trong những năm qua. Trung Quốc kêu gọi Mỹ đưa ra những biện pháp thực tế nhằm minh chứng lời cam kết đã đưa ra", ông Meng nói.

Liên quan tới tình hình an ninh mạng mà điển hình là vụ cựu điệp viên CIA - Edward Snowden tiết lộ các chương trình giám sát Internet và điện thoại mật của chính phủ Mỹ, Bộ trưởng Thường và Hagel đã thể hiện sự hài lòng về việc hai quốc gia thành lập nhóm hoạt động chống tin tặc. "Quân đội Trung Quốc không bao giờ ủng hộ hoạt động tấn công mạng", ông Thường nhấn mạnh.