Trung Quốc: Không cho phép thế lực bên ngoài 'nhúng tay' vào COC

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nói với các phóng viên rằng Trung Quốc và các quốc gia ASEAN đã nhất trí về việc thực thi Tuyên bố ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC), theo đuổi khung hành động nhằm thúc đẩy Bộ qui tắc ứng xử trên biển (COC) để cùng nhau bảo vệ hòa bình và ổn định trên Biển Đông.

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị.

Tờ báo này dẫn lời ông Vương cho rằng phía Trung Quốc có quan điểm tích cực và cởi mở về vấn đề xây dựng “các tiêu chuẩn” và trong khi các bên liên quan có lập trường khác nhau, Trung Quốc có lập trường như sau về COC:

Một là, các bên nên có sự kì vọng hợp lý. Bộ qui tắc ứng xử liên quan tới nhiều quốc gia lên việc xây dựng đòi hỏi một quá trình hợp tác phức tạp và khéo léo.

Hai là, phải có sự đồng thuận. Việc xây dựng Bộ qui tắc nên tham khảo kinh nghiệm áp dụng Tuyên bố ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC)  để các bên đồng thuận ở mức cao nhất sao cho tất cả các bên đều cảm thấy hài lòng. Một hoặc một số quốc gia không nên áp đặt ý chí của mình lên các quốc gia khác.

Ba là, phải giảm thiểu sự can thiệp từ bên ngoài. Trước đây Trung Quốc và ASEAN đã từng tham gia xây dựng COC nhưng thất bại. Các bên cần phải làm nhiều hơn nữa để giúp thúc đấy Bộ qui tắc ứng xử, tạo môi trường và các cơ sở cần thiết chứ không nên làm điều ngược lại.

Bốn là, cần phải xây dựng từng bước một. Điều bắt buộc là phải tiếp tục thực thi Tuyên bố ứng xử, đặc biệt là để tích cực thúc đẩy hợp tác hàng hải. Trong quá trình này, cần phải từng bước thực hiện các cuộc đàm phán xây dựng COC.

Chuyên gia về Biển Đông Terry S. cho rằng tranh chấp trên Biển Đông gắn với nhiều lợi ích, rất phức tạp và nhạy cảm, nên việc xây dựng Bộ qui tắc ứng xử là một quá trình hợp tác rất phức tạp. Các bên liên quan cần phải tích cực và từng bước xây dựng Bộ qui tắc này, nói cách khác, việc xây dựng đòi hỏi phải có sự kiên nhẫn và sự tin tưởng lẫn nhau.

Việc xây dựng Bộ qui tắc cần một môi trường bên ngoài có thiện chí.

Trong quá trình Trung Quốc và các nước ASEAN đàm phán xây dựng Bộ qui tắc, sự can thiệp của một bên thứ ba vào là điều hoàn toàn không thể chấp nhận được.

Ông Terry S. cho rằng: DOC đã khẳng định rõ “các bên tham gia tái khẳng định rằng Bộ qui tắc ứng xử trên biển sẽ giúp thúc đẩy hơn nữa hòa bình và ổn định trong khu vực và được các bên liên quan xây dựng dựa trên cơ sở đồng thuận. 

Ông này cũng cho rằng quan điểm của Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị về COC tại cuộc họp của khối ASEAN diễn ra ở Brunei vừa qua nhất quán với lập trường của Trung Quốc về tiến trình xây dựng COC. Theo ông Terry, lập trường đó có ý nghĩa rất tích cực, thể hiện rằng phía Trung Quốc thật lòng vào có thiện chí muốn thúc đẩy quá trình xây dựng COC nhằm duy trì hòa bình và ổn định trên Biển Đông.