Tiến sỹ Việt bỏ lương 2 tỷ ở Mỹ: "Tôi có quan niệm hơi kỳ quái!"

Dù cuộc đời ông trải qua nhiều thất bại, nhưng tiến sỹ Trần Vinh Dự vẫn nói rằng: “Điều tôi sợ nhất là sự bằng phẳng chứ không phải đau khổ hay hạnh phúc” và nếu nói về cuộc đời ông thì chỉ vỏn vẹn trong từ “biết ơn”.

Tiến sĩ Trần Vinh Dự với bài diễn văn gây chấn động.

Nhiều người cho rằng, việc ông bỏ một công việc mức lương cao 2 tỷ đồng/năm ở Mỹ để trở về Việt Nam là quyết định “ngu ngốc”.

Để hiểu rõ hơn, chúng tôi có cuộc trao đổi với TS Trần Vinh Dự - Chủ tịch Trường Cao đẳng Nghề Việt Mỹ (VATC) và Chủ tịch Trung tâm Quốc tế của Đại học Broward College (Mỹ) tại Việt Nam.

Tại sao bỏ lương 2 tỷ đồng ở Mỹ?

- Ông có thể chia sẻ nguyên do mình bỏ mức lương 2 tỷ đồng/năm ở Mỹ để về Việt Nam làm việc? Thời điểm đó, theo chia sẻ của ông thì nhiều người bạn gọi ông là “ngu ngốc”, điều gì đã thôi thúc ông trở về?

TS Trần Vinh Dự: Tôi rời Việt Nam khi tôi đã 24 tuổi. Nói chung thì ở tuổi đó mọi người đều đã ổn định về mặt gốc văn hóa và tôi cũng vậy.

Dù có cố gắng nhiều để hòa nhập vào xã hội Mỹ thì tôi vẫn luôn tự thấy tôi là người mang trong mình cái gốc văn hóa Việt.

Vì thế, tôi luôn cảm thấy tôi được là chính mình khi sống ở Việt Nam, cái mà tôi không có được khi sống ở Mỹ.

Hơn nữa, ở Việt Nam tôi cảm giác thấy mình có ích hơn, còn ở Mỹ có tôi hay không thì cũng chẳng tạo ra sự khác biệt gì dù nhỏ nhặt.

Được sống thật với con người mình và cảm thấy cuộc sống của mình có ích cho ai đó là hai yếu tố then chốt mà tôi không thể sống thiếu. Đó cũng là lý do chính tại sao tôi về Việt Nam.

- Nếu có người đứng trước mặt ông nói ông là "kẻ ngốc", ông sẽ nói gì với họ?

TS Trần Vinh Dự: Tôi sẽ nói rằng, mỗi người có lựa chọn riêng thích hợp nhất với mình và tôi chúc họ may mắn với những lựa chọn của họ.

- Ông từng nhắc đến câu chuyện làm giảng viên 400 nghìn đồng/ tháng, 6 tháng rải hồ sơ xin việc, 6 năm học tiến sỹ ông từng túng quẫn nghĩ đến việc tự sát…Vậy có “thần dược” nào giúp ông vượt qua được các thất bại đó?

TS Trần Vinh Dự: Cái giúp tôi vượt qua là sự động viên, giúp đỡ của những người xung quanh.

Từ gia đình, người thân, các giáo sư trong trường (đặc biệt là giáo sư hướng dẫn, người mà tôi luôn kính trọng gọi là người đỡ đầu về tinh thần), đến bạn bè xa gần.

Những sự giúp đỡ, hỗ trợ đó không tự dưng mà đến. Nó phải xuất phát từ một mầm mống bên trong con người của bạn và những người xung quanh chỉ giúp cái mầm xanh nhỏ bé ấy lớn lên.

Đó là sự chân thành, cầu thị, ý muốn thay đổi (mặc dù tự bạn có thể không thay đổi được) và sự cởi mở, chấp nhận cho người khác thấy mình cần được giúp đỡ.

Tôi rất thích một câu trong  Kinh Thánh mà tôi luôn tâm niệm, đó là: “"Ask and it will be given to you; seek and you will find; knock and the door will be opened to you”.

Tôi tạm dịch là: “Hãy cứ tìm kiếm rồi bạn sẽ thấy; hãy cứ hỏi rồi bạn sẽ có câu trả lời; hãy cứ gõ cửa rồi cánh cửa sẽ mở ra”.

Dĩ nhiên sẽ chẳng có cái gì dễ dàng, nhưng nếu cứ kiên trì rồi một ngày nào đó câu trả lời sẽ có.

Không dám mơ bài phát biểu giống của Steve Jobs

- Gần đây bài phát biểu của ông trong lễ tốt nghiệp của sinh viên trường mình được so sánh giống với bài diễn văn của Steve Jobs ở Đại học Stanford, ông nghĩ sao?

Tôi không dám dùng từ “giống”. Steve Jobs là một vĩ nhân của thế giới và bài phát biểu của ông ấy tại Đại học Stanford là một trong những bài phát biểu trước sinh viên hay nhất mọi thời đại.

Ngược lại, tôi chỉ là một người Việt Nam bình thường giống như bạn và những người Việt Nam khác mà chúng ta hay gặp hàng ngày ở ngoài đường.

Bài viết của tôi là một bài viết mang đậm tính cá nhân, là một sự chia sẻ rất riêng tư giữa tôi và các sinh viên của trường Cao đẳng Nghề Việt Mỹ tốt nghiệp năm 2014.

Thành thật mà nói là khi viết bài này tôi bị ảnh hưởng rất lớn của bài nói chuyện của Steve Jobs và bài nói chuyện của tiến sĩ Jill Biden (vợ của đương kim Phó Tổng thống Mỹ), từ kết cấu 3 điểm đến một số nội dung trong bài.

Tuy nhiên, tôi phải nói thật là tôi không bao giờ dám, kể cả trong mơ, so sánh bài phát biểu của mình với hai bài phát biểu kia. Tôi nghĩ các bạn nên tìm đọc hai bài kia vì cả hai đều là những bài phát biểu tuyệt vời.

- Ông nói: “Tôi không phải là một thiên tài và cho đến giờ tôi cũng chưa bao giờ là một người thực sự giàu có” và “May mắn là không cần phải là một thiên tài hoặc một người đặc biệt giàu có thì mới có hạnh phúc”. Vậy hiện giờ ông hạnh phúc về cái gì mình đang có?

Tôi có một quan niệm hơi kỳ quái là, đau khổ cũng là một trạng thái của hạnh phúc. Cái tôi sợ nhất là sự bằng phẳng chứ không phải đau khổ hay hạnh phúc.

Khi bạn còn đang sống được với xúc cảm, tức là bạn đang còn sống như một con người. Còn khi xúc cảm mất, bạn chẳng khác gì một cái máy.

Tôi luôn thấy mình đang sống như một con người, rất không hoàn thiện, nhưng luôn cảm nhận được là mình đang sống cuộc sống thật và tôi hạnh phúc vì chuyện đó.

- Nếu nói một từ hoặc một câu về cuộc đời của mình từ lúc đi học – đi làm – làm tiến sỹ ở nước ngoài, ông sẽ nói gì?

Không có cuộc đời ai chỉ có thể nói ra trong một từ hoặc một câu cả. Nếu buộc phải nói thì tôi sẽ dùng từ “biết ơn”.

Lý do là, nếu bây giờ nhìn lại, thì tôi phải biết ơn những gì và những ai đã cho tôi những trải nghiệm đó. Cuộc sống sẽ thật nhàm chán nếu nó chỉ là một con đường bằng phẳng, dù là bằng phẳng trong nhung lụa.