Thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng ASEAN

Sáng ngày 2/10,Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Lê Minh Hưng đã chủ trì Hội nghị trực tuyến Thống đốc Ngân hàng Trung ương ASEAN lần thứ 16 (gọi tắt là ACGM).

Tham dự Hội nghị gồm các đại biểu đến từ Ngân hàng Trung ương (NHTW), Cơ quan Quản lý tiền tệ (CQQLTT) của 10 quốc gia thành viên ASEAN, đại diện Ban Thư ký ASEAN, cùng với các đối tác đối thoại là Ngân hàng Thanh toán quốc tế (BIS), và các Tổng giám đốc điều hành (CEO) các tổ chức tài chính và ngân hàng trong khu vực.

Hội nghị bao gồm 2 phiên thảo luận: Đối thoại chính sách về thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng ASEAN và Tiến trình hội nhập tài chính ngân hàng ASEAN 2025.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Lê Minh Hưng đã chủ trì Hội nghị trực tuyến Thống đốc Ngân hàng Trung ương ASEAN lần thứ 16 (gọi tắt là ACGM).

Thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng ASEAN

Tại phiên đối thoại chính sách về thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng ASEAN, các diễn giả đã trình bày các chủ đề mang tính thời sự liên quan tới hoạt động ngân hàng khu vực ASEAN, bao gồm: Chuyển đổi số đối với dịch vụ tài chính - ngân hàng tại các quốc gia và tổ chức tài chính - ngân hàng truyền thống để thích ứng và vượt qua thách thức của bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0; (ii) Tiền kỹ thuật số do NHTW phát hành (CBDC) – thực trạng và những hàm ý chính sách; (iii) và Một số thông tin, kinh nghiệm, bài học có giá trị về ứng dụng công nghệ đột phá và phát triển mô hình kinh doanh sáng tạo trong hoạt động ngân hàng ASEAN.

Về chủ đề CBDC, hiện nay phần lớn các quốc gia trên thế giới vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu, một số ít quốc gia đang trong giai đoạn thử nghiệm với phạm vi hẹp. Tại Hội nghị, BIS đã cung cấp một góc nhìn tương đối sâu sắc về việc nghiên cứu, lựa chọn mô hình thiết kế CBDC. Bên cạnh đó là các khuyến nghị đảm bảo ổn định tài chính, và bảo vệ khách hàng, duy trì niềm tin và an toàn an ninh mạng trong quá trình thiết kế và sử dụng CBDC. Đây là những thông tin cập nhật hữu ích và giá trị đối với các NHTW và CQQLTT ASEAN nói chung trong quá trình nghiên cứu về lĩnh vực mới mẻ này vào.

Về chủ đề chuyển đổi số trong ngành ngân hàng, khu vực ASEAN nói chung và Việt Nam nói riêng có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, cơ cấu dân số trẻ, người dân khá cởi mở và sẵn sàng với các ứng dụng kỹ thuật số. Tại Hội nghị, các Thống đốc, CEOs đều chung nhận định vấn đề chuyển đổi số ngành ngân hàng trong khu vực ASEAN đã trở thành một xu hướng tất yếu, Trong xu thế đó, nhiều quốc gia ASEAN đã xây dựng, ban hành Chiến lược chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng - tài chính.

Tại Hội nghị này, đại diện NHTW Thái Lan cũng đã trình bày kế hoạch chuyển đổi số lĩnh vực ngân hàng - tài chính của Thái Lan. Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), đã có bài trình bày về chương trình chuyển đổi số của Vietcombank hướng tới một tổ chức tài chính tầm cỡ trong khu vực có năng lực số vượt trội, có hiểu biết sâu sắc và tạo sự gắn bó mật thiết với khách hàng, xây dựng mô hình kinh doanh đổi mới, thích ứng và phát triển bền vững trong bối cảnh 4.0.

Tiến trình hội nhập tài chính ngân hàng 2025

Hội nghị tập trung thảo luận các ưu tiên và sáng kiến trong khuôn khổ tiến trình hợp tác tài chính, tiền tệ ASEAN nhằm hướng tới thúc đẩy nỗ lực chung về việc xây dựng một hệ thống ngân hàng ASEAN hoạt động hiệu quả và bền vững. Về các sáng kiến tăng cường hội nhập khu vực ngân hàng, các Thống đốc NHTW đánh giá cao các kết quả đạt được của ASEAN về lĩnh vực tài chính ngân hàng trong thời gian qua, nổi bật như:

Thúc đẩy tài chính toàn diện: Thông qua hoạt động của Nhóm công tác ASEAN về tài chính toàn diện (WC-FINC), có hướng dẫn về tài chính số và nâng cao khả năng tiếp cận tài chính của người dân, góp phần hướng tới mục tiêu phát triển bao trùm, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Hội nhập ngân hàng: Thúc đẩy việc chia sẻ kiến thức về thanh tra giám sát, áp dụng chuẩn mực quốc tế, xây dựng hướng dẫn và ký kết các thỏa thuận ABIF.

An toàn an ninh mạng: Thiết lập Diễn đàn chia sẻ thông tin về an ninh mạng giữa các NHTW ASEAN.

Kết nối thanh toán khu vực: Thúc đẩy thanh toán xuyên biên giới giữa quốc gia ASEAN để thúc đẩy quá trình hội nhập các hệ thống thanh toán bán lẻ theo thời gian thực (RT-RPS) thông qua các văn bản hướng dẫn triển khai Khuôn khổ chính sách thanh toán ASEAN áp dụng cho RT-RPS cùng với các phụ lục và trên nền tảng kỹ thuật QR code tương thích. Đây đồng thời cũng là 1 trong 13 sáng kiến ưu tiên mà NHNN đã đăng ký cho trụ cột kinh tế ở cấp quốc gia trong năm ASEAN 2020.

Tài chính bền vững: NHNN đưa ra sáng kiến xây dựng bộ Nguyên tắc ngân hàng bền vững của khu vực ASEAN, thúc đẩy hoàn tất Báo cáo về Vai trò của NHTW ASEAN trong quản lý rủi ro liên quan đến khí hậu và môi trường. 

Tự do hóa tài khoản vốn: hoàn tất Hướng dẫn Khuôn khổ thanh toán bằng đồng bản tệ ASEAN đã được Nhóm hoàn tất xây dựng từ năm 2019, trong đó giảm mức độ phụ thuộc của khu vực đối với đồng đô la Mỹ, tăng cường liên kết khu vực và giảm thiểu rủi ro liên quan đến thương mại và đầu tư trong khu vực.

Phê duyệt các sáng kiến

Tại hội nghị, các Thống đốc đã phê duyệt các sáng kiến về chương trình nghị sự ngân hàng bền vững. Hội nghị đã phê duyệt Báo cáo về Vai trò của các NHTW ASEAN trong quản lý rủi ro liên quan đến khí hậu và môi trường, đồng thời nhất trí với việc chia sẻ Báo cáo này với Mạng lưới Xanh hóa hệ thống tài chính (NGFS) để giới thiệu những nỗ lực và cam kết mang tính tập thể của các NHTW ASEAN trong việc nâng cao hiểu biết và quản lý các rủi ro liên quan đến khí hậu và môi trường. Bên cạnh đó, Hội nghị thống nhất đưa ra một Thông cáo riêng về Chương trình nghị sự ngân hàng bền vững ASEAN đi kèm với Tuyên bố chung của Hội nghị các Bộ trưởng Tài chính và Hội nghị NHTW (AFMGM) ASEAN lần thứ 6.

Cũng liên quan đến nội dung ngân hàng bền vững, Hội nghị đã nhất trí khởi động xây dựng bộ Nguyên tắc ngân hàng bền vững của ASEAN để hướng dẫn các chính sách và cam kết liên quan của các NHTW ASEAN trong tương lai nhằm thúc đẩy hoạt động ngân hàng bền vững. Sáng kiến này do NHNN, với tư cách chủ trì ACGM 2020 đưa ra và đã được các Thống đốc nhất trí cao.

Đối với Mạng lưới chia sẻ thông tin và tăng cường an ninh mạng ASEAN (CRISP), Hội nghị đã phê duyệt Điều khoản tham chiếu và việc ký kết Biên bản ghi nhớ về chia sẻ thông tin cho hoạt động của Mạng lưới chia sẻ thông tin và tăng cường an ninh mạng ASEAN. Các văn bản có tính nguyên tắc này xác định cấu trúc, phạm vi công việc, hoạt động cũng như cơ chế chia sẻ thông tin và quản trị dữ liệu giữa các thành viên ASEAN.

Trong bối cảnh công nghệ ngày càng đi sâu vào lĩnh vực tài chính kéo theo nhiều rủi ro khó lường về vấn đề an ninh phi truyền thống, sáng kiến này tạo ra một diễn đàn để trao đổi, cập nhật thông tin mang tính thường xuyên giữa các chuyên gia công nghệ thông tin từ các NHTW/CQQLTT ASEAN, qua đó góp phần đảm bảo an ninh thông tin mạng, an ninh thông tin tài chính và cuối cùng sẽ hỗ trợ đảm bảo an ninh an toàn hoạt động tài chính – ngân hàng trong nước cũng như khu vực.

Diệu Thuỳ