Thuật toán của TikTok gây nghiện và giúp lan truyền nhanh tin giả

Việc đề xuất nội dung tập trung theo trend khiến cho thuật toán của TikTok có thể thao túng tâm lý người dùng, gây nghiện và kèm theo là khả năng lan truyền tin giả một cách nhanh chóng.


Lời toà soạn: TikTok đang trở thành một "vấn nạn" với đầy nội dung nhảm nhí, xuyên tạc, vi phạm pháp luật đi kèm đó là tình trạng tin giả tràn lan và các thông tin "nhạy cảm" về chính trị. Đáng chú ý thuật toán của nền tảng này lại cổ vũ cho điều đó xảy ra và nguy hiểm hơn khi người dùng TikTok đều là người trẻ. Báo VietnamNet xin chuyển đến độc giả loạt bài phản ánh về những "vấn nạn" trên nền tảng này.

Khi người dùng tạo một tài khoản TikTok và bắt đầu tìm nội dung để xem, tại ô tìm kiếm ngay phía dưới là hàng loạt nội dung gợi ý liên quan, đặc biệt là những video đang được xem nhiều (trend). Cứ thế, người dùng liên tục lướt và dần đắm chìm trong nền tảng, không dứt ra được. 

 

Tin giả xuất hiện tràn lan trên TikTok. Ảnh chụp màn hình


Một nhà nghiên cứu tâm lý học tại TP.HCM cho biết, đối với Facebook hay YouTube thì mọi hoạt động đề xuất nội dung cho người dùng xoay quanh sở thích và hành vi. Tuy nhiên, với TikTok thì mọi hoạt động đề xuất nội dung tập trung vào đám đông, theo đó nhiều người đang xem gì thì nền tảng sẽ đề xuất nội dung đó, bất chấp việc người dùng có thích hoặc quan tâm hay không. 

Có thể nói đây là một thuật toán thao túng tâm lý về lâu dài, làm con người giảm khả năng tập trung chú ý rất nhiều, đồng thời nó gây nghiện khi người dùng càng xem nội dung nào nhiều càng được nền tảng gợi ý video tương tự tiếp theo. Những người nghiện TikTok thường giảm khả năng giao tiếp với thế giới xung quanh. Trong các nghiên cứu tâm lý học thì thuật toán này là một dạng nguy hiểm. Thậm chí, đôi lúc nền tảng còn chèn vào nội dung thương mại. Thực tế, trên TikTok xuất hiện nhiều trend “không giống ai” và người đưa nội dung lên cũng không hiểu tại sao nó thành trend.

 

Với việc gợi ý video tương tự, các nội dung như mê tín dị đoan dễ dàng tiếp cận người dùng TikTok. Ảnh chụp màn hình


“Đây là một điều rất nguy hiểm, đặc biệt là đối với trẻ em, thuật toán này dễ dàng kéo các em tập trung vào những video gợi ý, lướt xem không ngừng nghỉ để gây nghiện và giảm khả năng giao tiếp”, vị chuyên gia chia sẻ.

Cũng theo vị chuyên gia này, với thuật toán như trên, tình trạng lan truyền tin giả xuất hiện ngày càng nhiều trên TikTok. Chưa kể, lợi dụng vào thuật toán, tin giả có thể dễ dàng được tạo ra bởi TikTok không hạn chế việc tạo tài khoản của người dùng; muốn lập một "trend" (xu hướng) mới, chỉ cần dùng các tài khoản ảo lan truyền sẽ đạt được mục đích. 

Đồng quan điểm, ông Nhân Nguyễn, CEO của NhanNguyen Digital, đưa ra phân tích, thuật toán của TikTok giúp cho tin giả dễ đến với người xem hơn. YouTube hay Facebook có nút chia sẻ, người dùng khi lan truyền nội dung sẽ nhấn vào nút này từ bản gốc, nếu thông tin sai sự thật xuất hiện sẽ nhanh chóng được kiểm soát khi bản gốc biến mất. Nhưng TikTok lại không có nút chia sẻ này, vì thế các video được người dùng tải về sau đó up lên lại để lan truyền.

 

Tin giả dễ dàng được lan truyền từ thuật toán của TikTok. Ảnh chụp màn hình


Theo ông Nhân Nguyễn, thuật toán của TikTok liên quan đến "trending" (xu hướng), khi vào nút tìm kiếm mặc dù chưa gõ ký tự gì người dùng đã được gợi ý các nội dung đang được xem nhiều. Nghĩa là TikTok đề xuất luôn cho người dùng các nội dung đang được lan truyền nhiều và họ không biết đâu là tin thật hay tin giả, cứ thế vào xem. Hậu quả là tin giả được lan truyền một cách nhanh chóng. 

“Đây là một điểm hạn chế của TikTok, rõ ràng tôi không tìm kiếm thông tin gì về lãnh đạo F88, nhưng vừa vào nền tảng đã tự đề xuất thông tin của doanh nghiệp này và ngay phía dưới còn có cả thông tin sai sự thật là ông này bị bắt”, ông Nhân cho biết.

Không chỉ ở Việt Nam, thuật toán của TikTok đã bị nhiều chuyên gia trên thế giới lên án bởi các nội dung “độc hại” mà nền tảng này mang lại. Điển hình là tháng 7/2022, Trung tâm luật pháp nạn nhân mạng xã hội Mỹ đã nộp đơn kiện TikTok lên toà án Los Angeles vì lan truyền trào lưu Blackout (thử thách nghẹt thở) khiến 7 trẻ em thiệt mạng. 

Chuyên gia Johnanes Eichstaedt về AI tại Viện Stanford Mỹ từng nhận định trên Wired: “Động lực thực sự của TikTok không phải giải trí mà là lợi nhuận. Thuật toán AI của nền tảng đang cố giữ chân người dùng bằng nội dung được cho là hấp dẫn, bất chấp nó nguy hiểm hoặc phản cảm ra sao”.

Catherine Wang, chuyên gia AI tại Google cũng phân tích, mấu chốt của TikTok là không thiên vị người đăng video có ảnh hưởng hay không. Thay vào đó, thuật toán sẽ tự phân bổ đến người dùng, nếu càng nhiều người tương tác nó càng lan rộng trong thời gian ngắn mà không cần biết nội dung độc hại hay hữu ích.

Lê Mỹ

Bài 3: TikTok dung túng cho các nội dung “bẩn”, vi phạm

Hai học sinh trường chuyên lộ clip nhạy cảm

Lãnh đạo Sở GD-ĐT tỉnh Đắk Lắk cho biết, cơ quan này đã yêu cầu nhà trường báo cáo, xử lý vụ việc rò rỉ clip có hình ảnh nhạy cảm của 2 học sinh trường chuyên.

Tiệc chia tay độc thân xa hoa của con nhà giàu

Đó là những bữa tiệc xa hoa với nhiều trải nghiệm đỉnh cao, khiêu vũ nhảy múa xuyên đêm, thậm chí dùng trực thăng riêng để bay trong chuyến đi dài ngày đến khu nghỉ dưỡng sang trọng.

Học sinh lớp 5 trả lại gần 100 triệu đồng nhặt được

Hai học sinh Trường tiểu học Phú Ngọc B (huyện Định Quán, Đồng Nai) nhặt được giỏ xách, trị giá tài sản khoảng 100 triệu đồng, đã giao trả lại cho người đánh rơi.

Tranh cãi thí điểm lớp học bắt đầu lúc 5h30 ở Indonesia

Là một phần của dự án thử nghiệm, việc học sinh lớp 12 ở tỉnh Kupang (Indonesia) phải đến trường lúc 5h30 đã gây ra sự bất bình trong dư luận.

Hẹn hò hơn 1 năm mới biết bạn gái là vợ của bạn thân

Anh Chu không chỉ dành tình cảm mà còn nhiều lần chuyển tiền cho người bạn gái. Thế nhưng ngày biết thân thế của cô, anh sốc nặng.

Tiến sĩ công nghệ 26 tuổi nhận lương hơn 23 tỷ đồng/năm

Ninh Bác Vũ (26 tuổi) - Tiến sĩ Đại học Khoa học và Công nghệ Điện tử Trung Quốc, được tập đoàn công nghệ Huawei mời về làm việc với mức lương 1 triệu USD/năm (hơn 23 tỷ/năm).

Phụ huynh ‘vỡ mộng’ khi con IELTS cao, du học vẫn chật vật nói tiếng Anh

IELTS - chứng chỉ đang được rất nhiều người theo đuổi đặc biệt là các bạn học sinh với nhiều giá trị đem lại như quy đổi điểm thi, tuyển thẳng vào đại học… Do đó, ngày càng có nhiều phụ huynh luyện thi IELTS cho con từ rất sớm.

Khỏa thân trên phố, 'nữ hoàng phim teen' bị đưa vào trại tâm thần

Diễn viên Amanda Bynes lập tức bị chuyển vào viện tâm thần khi cảnh sát phát hiện cô một mình lang thang trên phố trong trạng thái không mảnh vải che thân.

Lệnh cấm TikTok tại Mỹ sẽ hoạt động theo cơ chế nào?

Nếu TikTok bị cấm hoàn toàn tại Mỹ, việc sử dụng máy chủ ảo (VPN) để kết nối tới ứng dụng cũng không dễ dàng và hàng triệu người làm ăn kinh doanh dựa vào ứng dụng này sẽ bị ảnh hưởng.

Lý do nhiều sinh viên đại học hàng đầu ở Anh muốn bỏ học

Một nghiên cứu mới đây chỉ ra 20% sinh viên các trường top của Anh thường xuyên không đủ thức ăn và các nhu yếu phẩm khác. Đây là nguyên nhân khiến họ cân nhắc việc rời bỏ trường học.

Đang cập nhật dữ liệu !