Tái cơ cấu các tập đoàn nhà nước phải minh bạch

Đòi “ép” lãi vay về 10%

Quá sơ sài, phải làm lại

ĐB Nguyễn Đình Quyền cho rằng, tái cơ cấu kinh tế là vấn hề hệ trọng của đất nước. Hầu hết các quốc gia trên thế giới, dù chỉ tiêu một đồng của dân cũng phải do Quốc hội quyết định. Tái cơ cấu kinh tế sẽ phải mất hàng trăm nghìn tỷ. Tất cả đều là tiền của dân, vì thế chủ trương này phải được Quốc hội quyết định thông qua.

Tuy nhiên, ĐB Quyền tỏ ra không hài lòng vì đề án mà Chính phủ soạn thảo và gửi Quốc hội rất sơ sài. Tối thiểu trong đề án này phải có căn cứ, mục đích, yêu cầu, đánh giá tác động, lộ trình bước đi… một cách tỷ mỉ, rõ ràng.

“Đây là đề án tổng thể của cả một nền kinh tế. Nếu thực hiện, đề án này đã đánh giá có bao nhiêu DN phá sản chưa? Con người bị ảnh hưởng, tác động thế nào? Thực hiện đề án này, chúng ta sẽ được gì, mất gì? Phải nhìn thấy tác động xấu để hạn chế nó đi. Tôi rất hào hứng với đề án này, nhưng khi đọc tôi lại thấy thất vọng” – ĐB Quyền chia sẻ.

Đa số các ĐB không tán thành với đề án tái cơ cầu nền kinh tế. Ảnh LD

Vị ĐB này cho rằng, một đề tài khoa học cấp Bộ còn chi tiết, bài bản hơn rất nhiều đề án này. “Tôi không đủ dũng cảm bấm nút ủng hộ đề án này. Tôi đề nghị phải làm lại hoàn toàn cho thật hoàn chỉnh” – ông Quyền kiến nghị.

Cùng thống nhất quan điểm phải được Quốc hội thông qua, vì nó liên quan đến ngân sách nhà nước, song ĐB Nguyễn Hồng Sơn cũng cho rằng, đây chỉ là tham luận chứ không phải đề án tái cơ cấu của cả một nền kinh tế. ĐB Sơn cũng đề nghị Quốc hội chưa thông qua, giao cho Chính phủ chuẩn bị lại. Đề án Tái cơ cấu hoàn chỉnh không chỉ mỗi Bộ KH&ĐT xây dựng mà nên đưa ý kiến của các chuyên gia và cả phía doanh nghiệp.

Đồng tình với quan điểm trên, ĐB Bùi Thị An cũng cho rằng, đề án tái cơ cấu nền kinh tế chưa đạt yêu cầu. Ít nhất trong đề án này phải làm rõ nội dung mô hình tăng trưởng, cái gì đạt được, cái gì chưa được. ĐB An đề nghị đánh giá lại sự tham gia của nền kinh tế.

Đối với giải pháp tái cơ cấu, ĐB An đã đề cập đến giải pháp lấy giáo dục làm đầu, hay nói cách khác là cải cách về con người.

“Tái cơ cấu nền kinh tế, vậy con người chúng ta tái cái gì đây? Yếu tố quan trọng nhất vẫn là con người. Làm thế nào để triệt tiêu được lợi ích nhóm? Tôi cho rằng, khi trao quyền cũng phải trao trách nhiệm cho người đứng đầu. Nếu gắn trách nhiệm, người đứng đầu sẽ không dại gì tuyển cấp dưới thiếu năng lực” – ĐB An nói.

Theo ĐB Đào Văn Bình, tái cơ cấu nền kinh tế là một vấn đề lớn, đụng chạm đến nhiều vấn đề, đến nhiều luật, nhiều địa phương, nhiều người và điều quan trọng là nó cần nhiều tiền. Tầm quan trọng là vậy, nhưng theo ĐB Bình đề án do Bộ KH&ĐT soạn thảo chưa đạt yêu cầu. ĐB này kiến nghị khẩn trương xây dựng lại đề án, sớm hoàn thành và trình Quốc hội vào kỳ họp tới.

14 ý kiến đề cập đến vấn đề tái cơ cấu nền kinh tế trong đoàn ĐB TP Hà Nội. Ảnh LD

Tương tự, ĐB Nguyễn Quốc Bình cho rằng đề án tái cơ cấu kinh tế phải có lộ trình thực hiện và có định hướng, ví dụ năm 2012 phải làm gì, sang năm 2013 phải hoàn thành mục tiêu nào… Nhưng đề án này lại không có và được xây dựng rất chung chung.

Về ba lĩnh vực được ưu tiên tái cơ cấu, bao gồm lĩnh vực ngân hàng, đầu tư công và tái cơ cấu DN, ĐB Bình cho rằng, vấn đề ngân hàng và đầu tư công cần phải được thực hiện trước, còn mảng DN sẽ tiến hành sau.

Cũng đề cập đến các DN nhà nước, ĐB Phạm Huy Hùng cho biết nhiều DN làm ăn yếu kém, thậm chí còn đang dần bị xóa sổ. Vì thế khi thực hiện tái cơ cấu nền kinh tế thì có cần để DN nhà nước tiếp tục tồn tại không? Nếu vẫn để tồn tại thì phải trao quyền, đồng thời trao trách nhiệm cho họ.

ĐB Đinh Xuân Thảo cũng đưa ra nhận định, tái cơ cấu là nhu cầu khách quan, chứ không chỉ như một giải pháp đơn thuần để vượt qua khó khăn của nền kinh tế.

“Tái cơ cấu là một giải pháp lâu dài, vì tái cơ cấu gắn với mô hình tăng trưởng. Nhưng đề án Chính phủ trình lại quá mỏng, giống như một đề án để xin ý kiến Quốc hội. Vì thế Chính phủ phải xây dựng lại đề án này” – ĐB Thảo nhấn mạnh.

Đã có 14 ý kiến của các ĐB TP Hà Nội chia sẻ về đề án tái cơ cấu nền kinh tế. Trong đó hầu hết các ý kiến đều có chung nhận định đề án quá sơ sài và phải làm lại. Đồng thời, đây là đề án lớn, có liên quan đến nguồn tiền ngân sách và đối tượng điều chỉnh, vì thế nhất thiết phải được Quốc hội thông qua mới ban hành.

Chưa dựa vào thực tế

Cho ý kiến về Đề án tổng thể tái cơ cấu nền kinh tế chiều nay 24/5, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nhấn mạnh, đề án tái cơ cấu nên bắt đầu từ đầu tư công, từ doanh nghiệp, từ hạ tầng kinh tế kỹ thuật và nguồn nhân lực.

Góp ý về Đề án tổng thể tái cơ cấu nền kinh tế, đại biểu Võ Kim Cự (Hà Tĩnh) cho rằng, hiện nay tài nguyên rừng, biển của các địa phương rất nhiều nhưng chúng ta chưa khai thác được thế mạnh này thành ra tài nguyên bị lãng phí.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Bảo (Vĩnh Phúc) cho rằng, trong báo cáo của Chính phủ về Đề án tổng thể tái cơ cấu nền kinh tế nhưng không nêu rõ lộ trình thực hiện. Đại biểu đề nghị, cần tái cấu trúc đầu tư công nhưng phải đảm bảo bền vững, thiết thực, hiệu quả. Ví dụ như đầu tư trồng hoa còn lãi hơn cả một nhà máy thép. Đại biểu Bảo đề nghị việc tái cơ cấu các tập đoàn nhà nước phải minh bạch. Với tình trạng hiện nay có sự không bình đẳng giữa các doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp tư nhân. Ví dụ doanh nghiệp nhà nước hỗ trợ vay vốn trong lúc khó khăn.

Đại biểu Bảo cũng nêu những bất cập hiện nay trong việc thu hồi đất để xây dựng khu đô thị, khu công nghiệp, giá đền bù hiện nay quá thấp. Đại biểu băn khoăn là trong đề án tái cơ cấu kinh tế nhưng không rõ tái cơ cấu bắt đầu từ đâu.

Chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra Trung ương Ngô Văn Dụ, cho rằng đề án tái cơ cấu là xắp xếp lại các mô hình kinh tế nhưng cần phát triển cả về chiều rộng lẫn chiều sâu. Hiện nay mới chỉ lo giải quyết những vấn đề trước mắt. ví dụ như làm dệt may kiếm tiền không được bao nhiêu nhưng lại giải quyết việc làm cho lực lượng lao động tại địa phương. Đại biểu đề nghị Chính phủ cần tổng rà soát lại thực trạng kinh tế hiện nay khó khăn về cái gì. Về các giải pháp của đề án, ông Dụ đề nghị trong quy hoạch cần có quy hoạch rõ từng lĩnh vực chứ không nên chung chung như vậy. Ví dụ đệt may phải quy hoạch thế nào.

Tại buổi thảo luận, ông Nguyễn Văn Phúc, Phó chủ nhiệm Ủy ban kinh tế Quốc hội đề nghị, đề án tổng thể tái cơ cấu nền kinh tế phải có bước đi cụ thể, định hướng chung, tuy nhiên cần có các đề án cụ thể tập chung sâu hơn trong từng lĩnh vực, bộ phận cấu thành của từng lĩnh vực.

Nguyễn Dũng-Xuân Hải