Tái cơ cấu: Bản lĩnh và lời hứa của các Bộ trưởng

Trước hàng trăm ý kiến đưa ra từ các ĐB Quốc hội, trước sức ép từ dư luận cũng như sự kỳ vọng của người dân trên cả nước, những người đứng đầu ba bộ, ngành tỏ ra rất thận trọng với chủ trương tái cơ cấu toàn bộ nền kinh tế. Họ nói và hứa gì với Quốc hội, với hàng triệu cử tri trên cả nước?

Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình: "Xử 9 ngân hàng trong năm 2012"

Trong đề án Tái cơ cầu ngân hàng, mục tiêu trước mắt trong năm 2012 là sẽ xử lý những ngân hàng yếu kém. Trong năm nay sẽ có 9 ngân hàng yếu kém nằm trong tầm ngắm và trên thực tế đã thanh tra toàn diện 9 tổ chức tín dụng này.

Thường trực Chính phủ đã có phương án xử lý những ngân hàng trên ngay trong tháng 6. Ngoài ra một số ngân hàng, trong đó cả những ngân hàng mạnh có nhu cầu nâng cao năng lực cạnh tranh, năng lực tài chính cũng tự nguyện sáp nhập. Phương châm đầu tiên là mỗi ngân hàng tự xây dựng phương án tổ chức của riêng mình. Không đưa ra được phương án, lúc đó NHNN sẽ tiến hành xử lý.

Đương nhiên tái cấu trúc phải có chi phí. Chúng tôi sẽ huy động mọi nguồn lực, trong đó có cả nguồn lực đầu tư nước ngoài. Thời gian qua đã có nhiều nhà đầu tư nước ngoài đăng ký tham gia. Nhưng chỉ khi nhà đầu tư trong nước không tham gia mới đến lượt nhà đầu tư nước ngoài.

Một số khoản đầu tư nước ngoài, điển hình như khoản đầu tư của Chính phủ Mỹ vào ngân hàng đã được thu hồi và có lãi. Trong thời gian tới, các công ty mua bán nợ cũng sẽ được hình thành.

Đối với loại hình nông nghiệp, nông dân, nông thôn, trong đề án tái cấu trúc ngân hàng cũng có khoản này. Trong đó Ngân hàng Nông nghiệp Việt Nam sẽ thành trụ cột của nông nghiệp, nông thôn với khoảng 80% dư nợ. Ngoài ra các tổ chức khác cũng không dưới 20% dư nợ tín dụng cho vay nông nghiệp, nông thôn.

Bộ trưởng KH&ĐT Bùi Quang Vinh:"Thực hiện theo kết luận của Quốc hội"

Tái cơ cấu là đề án lớn và rất rộng, đòi hỏi phải đánh giá thật kỹ mô hình hiện tại ở nhiều góc độ khác nhau. Phải thấy rõ được yếu điểm, nguyên nhân sâu xa để có được hướng đi, cách làm đúng. Bộ Kế hoạch và Đầu tư hứa sẽ thực hiện theo kết luận của Quốc hội.

Liệu tái cơ cấu DNNN có làm bộ mặt của các tập đoàn, tổng công ty thay đổi? Ảnh minh họa

Vấn đề đặt ta là thời hạn của chúng ta rất ngắn, không đủ thời gian nghiên cứu một cách kỹ lưỡng cho đề án tái cơ cấu tổng thể nền kinh tế. Chúng tôi đã xin ý kiến của rất nhiều chuyên gia, bộ ngành… nhưng cũng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu. Chúng tôi sẽ tiếp thu tối đa làm thế nào để có đề án đáp ứng được yêu cầu đặt ra.

Chính phủ đã chủ động khẩn trương làm ba đề án thành phần, trong đó có tái cơ cấu đầu tư công – đã được tiến hành từ cuối năm 2011; Tái cơ cấu thị trường tài chính, mà trọng tâm là NHTM và một số định chế tài chính như thị trường chứng khoán, bảo hiểm; tái cơ cấu DN, trong đó trọng tâm là tập đoàn, tổng công ty nhà nước.

Nếu chúng ta tập trung làm tốt ba đề án tái cơ cấu này sẽ tạo nên một bước đột phá lớn.

Tôi cũng đồng tình với một số ĐB Quốc hội cho rằng, tái cơ cấu bên cạnh CNH, HĐH phải phát huy thế mạnh về nông nghiệp, kinh tế dịch vụ và du lịch.

Câu hỏi đặt ra là tai sao địa phương nào cũng xây dựng cảng biển, tại sao địa phương nào cũng cạnh tranh, trở thành 63 thành phần kinh tế như nhiều ý kiến đưa ra? Luật giao cho chính quyền địa phương, nhưng khi không có nguồn thu thì buộc họ phải bán tài nguyên để thực hiện tái cơ cấu. Vì thế chúng ta phải xem lại chức năng, có nên giao như thế không, hay phải làm cách khác?

Bộ trưởng Tài chính Vương Đình Huệ: "Tái cơ cấu không phải triệt tiêu DNNN"

Bộ Tài chính được giao thực hiện hai đề án: tái cấu trúc DNNN, trọng tâm là tập đoàn, tổng công ty và đề án tái cơ cấu thị trường chứng khoán, công ty bảo hiểm. Cả hai đề án đã được trình Chính phủ và Bộ Chính trị.

DNNN có đóng góp trong việc ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, bảo đảm an sinh xã hội. Tuy nhiên bên cạnh đó DNNN còn tồn tại 4 vấn đề yếu kém: tiến trình đổi mới sắp xếp còn chậm; Hiệu quả sản xuất kinh doanh, sức cạnh tranh còn thấp, chưa tương xứng với nhiệm vụ được giao; 80% lợi nhuận chỉ tập trung vào một số tập đoàn lớn. Không ít tập đoàn, tổng công ty hoạt động yếu kém, làm ăn thua lỗ; năng lực quản trị còn yếu kém.

Đó là 4 lý do để chúng ta cần phải đẩy mạnh tái cơ cấu loại hình DNNN. Mục tiêu của tái cơ cấu là nâng cao năng lực hiệu quả sản xuất kinh doanh và làm lành mạnh hóa, nâng cao năng lực tài chính, đảm bảo phát triển bền vững của DNNN. Tái cấu trúc không phải triệt tiêu DNNN, mà làm cho nó mạnh lên.

Vấn đề nguồn lực và công cụ, nhiều ĐB quan tâm, chúng tôi cũng rất đồng tình. Đã tái cơ cấu phải có nguồn lực lớn. Với DNNN nguồn lực sẽ trông đợi vào Quỹ sắp xếp và phát triển DN. Qua đó sẽ đầu tư thêm nguồn vốn để tăng vốn điều lệ của nhà nước, ngược lại khi rút vốn tại các DNNN cũng phải hết sức thận trọng. Ngoài ra còn có công cụ khác là kênh mua bán nợ.

Bên cạnh đó là nguồn lực của các cổ đông chiến lược nước ngoài, các nguồn vốn vay ODA với thời gian dài, lãi suất rẻ. Tập đoàn Sông Đà sẽ là đơn vị đầu tiên vay nguồn vốn này trong 30 năm chỉ với lãi suất 0,5%.

Nguyễn Dũng

(ghi)