Suy đa phủ tạng chỉ từ vết loét ở bẹn trái

Nữ bệnh nhân vào viện trong tình trạng suy đa tạng (Ảnh BVCC)

Thông tin với phóng viên Infonet, TS, BS Hoàng Công Tình, Trưởng khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) tỉnh Hòa Bình cho biết, bệnh viện hiện đang điều trị một bệnh nhân bị suy đa tạng do sốt mò.

Đây là một nữ bệnh nhân 43 tuổi ở huyện Đà Bắc, tỉnh Hoà Bình nhập viện với biểu hiện hội chứng suy hô hấp cấp (ARDS) phải hỗ trợ bằng thở máy xâm nhập, suy gan cấp, sốc nhiễm khuẩn phải dùng thuốc vận mạch và lọc máu liên tục.

Ngoài ra, bệnh nhân được sử dụng kháng sinh đặc hiệu với Rickettsia kết hợp với kháng sinh phổ rộng để điều trị bội nhiễm, nuôi dưỡng qua đường truyền tĩnh mạch.

Theo lời người nhà kể, trước khi vào viện 6 ngày, bệnh nhân sốt cao liên tục, xuất hiện 1 vết loét ở bẹn bên trái, khi trước đó bệnh nhân có đi làm nương rẫy.

Bệnh nhân tự mua thuốc hạ sốt uống nhưng không đỡ, cho đến khi khó thở nặng lên mới đến y tế cơ sở, sau đó được chuyển ngay đến Bệnh viện đa khoa tỉnh Hoà Bình.

“Sau 1 tuần điều trị, tình trạng của bệnh nhân đã ổn định, các tạng đã có dấu hiệu hồi phục. Hiện tại bệnh nhân đã bỏ được máy thở, cắt được thuốc vận mạch, dừng lọc máu liên tục, ăn uống được. Các tạng suy đã hồi phục, bệnh nhân đã qua cơn nguy kịch", TS. BS Hoàng Công Tình nói. 

TS. BS Hoàng Công Tình cho biết, sốt mò là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn Rickettsia orientalis (Orientia tsutsugamushi) gây nên, tỉ lệ tử vong cao nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị đặc hiệu.

Bệnh có biểu hiện đa dạng, rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác, không có xét nghiệm đặc hiệu để chẩn đoán. Sốt, đau đầu, đau mỏi khắp người, vết loét ngoài da do mò đốt (dấu hiệu đặc trưng của sốt mò), phát ban, sưng các hạch, tồn thương đa cơ quan (đặc biệt là phổi, tim, gan…) là dấu hiệu chủ yếu của bệnh.

Đáng lưu ý, bệnh này có thể gặp ở ọi lứa tuổi nhưng thường gặp ở độ tuổi lao động. Bệnh có thể gặp rải rác trong năm nhưng hay gặp chủ yếu về mùa mưa và nắng nóng.

Chỉ một vết loét nhỏ ở bẹn trái, người phụ nữ đã rơi vào tình trạng nguy hiểm

Mầm bệnh Rickettsia orientalis có ở trên ấu trùng mò và một số loài vật gặm nhấm - thú nhỏ (chủ yếu là ở chuột, chim, gà, chó), được truyền sang người qua vết đốt của ấu trùng mò (Leptotrombidium). Bệnh không lây từ người sang người. Ấu trùng mò thường sống ở bụi cây, bụi cỏ ẩm ướt, các hang đá hoặc gốc cây nơi có các loài gặm nhấm sinh sống.

Biểu hiện trên người khi bị sốt mò: Thời gian ủ bệnh 6-21 ngày (kể từ khi bị ấu trùng mò đốt). Bệnh nhân thường sốt cao liên tục, kèm theo rét run, đau đầu, đau mỏi người. Vết loét ngoài da do mò đốt lúc đầu là nốt phỏng tiến triển thành hình bầu dục trên nền sẩn đỏ, sau 4-5 ngày vỡ ra thành một nốt kích thước 0,5-2,0cm, có vẩy đen.

Vết loét gặp trong khoảng 80% các trường hợp bệnh, thường ở vùng da mềm: nách, bẹn, bộ phận sinh dục, ngực, cổ, bụng, vành tai hoặc một số ít có thể gặp vết loét ở lưng, mi mắt, rốn, mông. Tổn thương các tạng thường gặp nhất là phổi với tình trạng viêm phổi, tràn dịch màng phổi gây suy hô hấp cấp phải hỗ trợ bằng thở máy. Tiếp đến là gan với tình trạng tổn thương tế bào gan phải hỗ trợ bằng lọc máu liên tục và thay huyết tương. Bệnh nhân có thể bị tụt huyết áp, viêm cơ tim, viêm não, viêm màng não…

TS. BS Hoàng Công Tình cảnh báo, sốt mò nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị kháng sinh đặc hiệu thì dễ dẫn đến suy đa tạng và tử vong. Kháng sinh điều trị sốt mò là những kháng sinh thế hệ cũ, giá thành thấp nhưng rất đặc hiệu với sốt mò.

Vì sốt mò không có xét nghiệm đặc hiệu để chẩn đoán xác định, biểu hiện của sốt mò rất giống với các bệnh lý nhiễm khuẩn khác nên dễ nhầm và bỏ sót bệnh, đặc biệt là các trường hợp không tìm được vết mò đốt và bệnh đã ở giai đoạn nặng khi đã có suy đa phủ tạng.

“Nhiều trường hợp không cắt nghĩa được nguyên nhân của tình trạng suy đa phủ tạng, khi đã sử dụng các loại kháng sinh thế hệ mới mà không kiểm soát được tình trạng nhiễm khuẩn thì dựa vào yếu tố dịch tễ, kinh nghiệm lâm sàng, thầy thuốc có thể điều trị thử (mò) theo phác đồ sốt mò. Nếu đúng là sốt mò thì tình trạng nhiễm khuẩn của bệnh nhân cải thiện rất nhanh chóng, đặc biệt là dấu hiệu sốt, sau đó là cải thiện các tạng bị suy”, TS. BS Hoàng Công Tình cho biết.

Để tránh ấu trùng mò đốt, TS. BS Hoàng Công Tình khuyến cáo người dân khi đi vào nương rẫy, đồi núi cần mặc quần áo kín, quần áo có tẩm hóa chất chống côn trùng như benzyl benzoate, bôi hóa chất xua côn trùng lên các vùng da hở. Tránh ngồi, nằm, phơi quần áo, đặt balô trên bãi cỏ, gần bờ bụi, gốc cây đồng thời diệt chuột, sử dụng hóa chất diệt côn trùng.

N. Huyền