Sống lại nhờ sự nhanh trí của người thân

Đột quỵ được xem là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu và đang là một căn bệnh nguy hiểm của xã hội hiện đại. Nhiều bệnh nhân trẻ đã bị căn bệnh người già này.

Hình ảnh các bác sĩ cấp cứu cho bệnh nhân đột quỵ. Ảnh PGS Trường cung cấp.
Đột quỵ là phải cấp cứu nhanh

Với những bác sĩ chuyên khoa mạch máu não thì thời gian với họ là não, bởi càng chậm thì não càng bị di chứng, vì thế, các bác sĩ vẫn thường kêu gọi thời gian là não đối với căn bệnh đột quỵ.

Anh Nguyễn Văn Tùng (Khoái Châu, Hưng Yên) con trai của bệnh nhân Bùi Thị Sửu cho biết, sau hơn 4 tháng điều trị đột quỵ tại Bệnh viện trung ương quân đội 108, đến thời điểm này mẹ anh đã hoàn toàn chủ động được các hoạt động sinh hoạt thường ngày. “Sự bình phục của bà trong thời gian ngắn đã vượt ngoài sự mong đợi của gia đình. Tất cả là nhờ sự điều trị tận tình của các bác sĩ”, anh Tùng xúc động cho biết.

Theo lời anh Tùng, vào tháng 6 vừa qua, sau giấc nghỉ trưa, khi vừa bước chân xuống giường thì mẹ anh ngã quỵ. Lúc đó, cả nhà không chần chừ mà quyết định vào thẳng bệnh viện nào lớn.

Ngay lập tức, bố anh gọi taxi đưa bà cấp cứu thẳng Bệnh viện 108. Sau hơn nửa tiến đến bệnh viện, mẹ anh Tùng đã bị tình trạng liệt nửa người, nói ngọng, thụt lưỡi. “Quy trình cấp cứu, chẩn đoán được diễn ra nhanh chóng, dù đó là ngày chủ nhật. Sau khi tiêm mũi tiêu sợi huyết không đạt hiệu quả, bà đã ngay lập tức được chuyển sang làm can thiệp mạch để loại bỏ cục máu đông trong mạch máu não. Nhờ đó có được kết quả ngày hôm nay”, anh Tùng cho biết.

Theo các bác sĩ ở bệnh viện Trung ương Quân đội 108 thì việc nhanh trí của người thân đưa người bệnh đến bệnh viện cấp cứu nhanh là tiên lượng, quyết định thành công của ca cấp cứu.

Trường hợp của bệnh nhân Lê Thị Đóm trú tại Tây Hồ, Hà Nội thì khác. Bà Đóm bị đột quỵ, tuy nhiên, người nhà lại lần lượt chuyển viện theo tuyến BHYT nên khi vào viện 108 thì bà Đóm đã bị nặng và bị giữ lại quá lâu hơn 4 tiếng nên việc cấp cứu khó khăn hơn. Sau nỗ lực của tập thể y bác sĩ, bà Đóm đã hồi phục dần. Tuy nhiên biến chứng thì chưa thể đánh giá được gì.

Thời gian là não

Theo PGS. TS Lê Văn Trường, Chủ nhiệm Khoa Can thiệp Tim mạch Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, trường hợp như của bệnh nhân Sửu có được kết quả tốt đẹp một phần nhờ sự nhận thức của gia đình trong việc kịp thời đưa bệnh nhân đi cấp cứu.

“Trong điều trị thần kinh chúng tôi thường có câu, “thời gian là não” có nghĩa mất thời gian là mất não. Việc nhanh chóng nhập viện cùng một quy trình khép kín với sự tham gia của đầy đủ các bác sĩ chuyên khoa đã cho ra được một quyết định chẩn đoán và điều trị chuẩn xác, giúp mang lại cơ hội sống và giảm tỷ lệ tàn phế cho bệnh nhân”, BS. Trường cho biết.

Trên thực tế, không phải người dân nào cũng có nhận thức đầy đủ biểu hiện của đột quỵ, chính vì vậy, sự chậm trễ trong cấp cứu đã khiến nhiều bệnh nhân bỏ lỡ cơ hội sống, hoặc để lại di chứng nặng nề ảnh hưởng đến sức khỏe đời sống.

Các bác sĩ đều khẳng định khi có triệu chứng của đột quỵ như nói khó, uống nước bị chảy ra, yếu nửa người phải nghĩ ngay ra đột quỵ và thông báo với người thân, người xung quanh. Khi bị đột quỵ phải chuyển bệnh nhân đến bệnh viện gần nhất, bệnh viện nào gần nhất, lớn nhất thì vào, không cần chuyển tuyến vì cấp cứu đột quỵ BHYT sẽ thanh toán.

Khi bị đột qụy, người nhà không nên làm bất kỳ hình thức sơ cấp cứu nào vì mọi sơ cứu đều vô ích chỉ tổn hại thêm cho bệnh nhân.

Tại Bệnh viện Trung ương quân đội 108, một quy trình khép kín trong chẩn đoán, cấp cứu và điều trị đột quỵ được hình thành đã 2 năm nay. Với sự tham gia của một nhóm bác sĩ đến từ các chuyên khoa Thần kinh, Cấp cứu, Đột quỵ và Can thiệp mạch máu não và hoạt động 24/7.

Theo giải thích của BS Trường, với hoạt động của nhóm chẩn đoán và điều trị đột quỵ này, tất cả hoạt động khám lâm sàng (do bác sĩ Thần kinh và cấp cứu đảm trách, sẽ định hướng chính xác loại tổn thương), đến khám cận lâm sàng (thực hiện tất cả các xét nghiệm gồm chẩn đoán hình ảnh, chẩn đoán chức năng, xét nghiệm máu, nhằm phục vụ cho chẩn đoán và chỉ định điều trị) và hội chẩn cho ra quyết định điều trị cuối cùng chỉ thực hiện trong khoảng thời gian từ 45-60 phút. Đây cũng là khoảng thời gian mà các nước tiên tiến trên thế giới thực hiện được.

Ph. Thúy