Quảng Bình: 117 công nhân "ngã ngửa" vì phát hiện 5 năm không được đóng bảo hiểm

Chi nhánh nhà náy xi măng Cosevco 11.

Quyền lợi người lao động bị xâm hại

Hơn 100 công nhân đang làm việc tại Chi nhánh Nhà máy xi măng Cosevco 11 phản ánh từ 9/2013 đến nay (31/12/2018) công ty vẫn trừ 10,5% lương hàng tháng để đóng BHXH, BHTN, BHYT. Nhưng trên thực tế, công ty không nộp tiền về Bảo hiểm Xã hội (BHXH) tỉnh Quảng Bình dẫn đến lao động của công ty không được hưởng các chế độ liên quan.

Một công nhân tên N. cho biết: “Vào tháng 2/2018, BHXH tỉnh giao sổ bảo hiểm cho người lao động quản lý, lúc đó, tôi và các công nhân khác mới biết Công ty chốt sổ đóng bảo hiểm từ tháng 8/2013. Nghĩa là 5 năm nay, chúng tôi bị trừ 10,5% lương hàng tháng để đóng BHXH, BHTN nhưng công ty lại không đóng cho chúng tôi, và chúng tôi không biết được việc này.

Ngoài ra, từ tháng 8/2018 đến nay, Công ty cũng đang nợ lương công nhân, trong khi chúng tôi vẫn lao động liên tục. Sản phẩm chi nhánh Nhà máy làm ra chở đi tiêu thụ hết, không có tồn đọng. Quyền lợi của chúng tôi bị xâm hại, những lúc ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp… không được giải quyết. Chúng tôi gửi đơn cầu cứu khắp nơi rồi, nhưng chưa được giải quyết”.

Nhiều công nhân bức xúc bởi lãnh đạo Công ty nói vẫn nộp các chế độ bảo hiểm đầy đủ các năm. Nhưng khi cầm sổ BHXH trên tay, người lao động ở đơn vị mới biết họ đang bị lừa trong nhiều năm mà không hề hay biết.

Ông Trần Minh Hạnh - Giám đốc Nhà máy xi măng Cosevco 11 cho biết: "Nhà máy như một xưởng sản xuất, không có Kế toán trưởng. Bản thân tôi cũng làm thuê cho họ, không có chức năng gì cả. Báo chí làm việc thì phải liên hệ với công ty.

Bảo hiểm vẫn nộp bình thường, có cái là họ nợ lại khoản tiền bảo hiểm 20,5% của doanh nghiệp, còn 10,5% của người lao động vẫn nộp đầy đủ” – ông Hạnh nói.

Ông Phạm Văn Vẽ - Phó giám đốc BHXH tỉnh Quảng Bình, cho biết Công ty Cosevco 1 có 3 đơn vị chi nhánh, cả ba đơn vị đều nợ tiền BHXH, BHTN. Tình trạng nợ bảo hiểm diễn ra lâu và kéo dài, công ty không trả, khiến số nợ ngày càng tăng nhanh.

“Hết năm 2017, số nợ bảo hiểm của Công ty này hơn 45,5 tỉ đồng, đến hết năm 2018, số nợ tăng lên gần 53 tỉ đồng. Chúng tôi đã có rất nhiều cuộc làm việc với đơn vị, phía công ty có cam kết trả nợ bảo hiểm theo lộ trình trong 2 năm 2018 và 2019. Đầu năm, công ty chỉ đóng được một phần để giải quyết bảo hiểm y tế cho người lao động, số nợ bảo hiểm y tế không đáng kể. Chúng tôi chỉ biết hạn định kỳ có đóng BHXH cho người lao động đầy đủ không, không đóng là nợ bảo hiểm. Tháng nào chúng tôi cũng thông báo cho công ty, nhưng họ vẫn chây ì không trả nợ bảo hiểm” – ông Vẽ cho biết.

117 người lao động tại Chi nhánh nhà máy xi măng Cosevco11 gửi đơn tới các cơ quan.

Sau nhiều tháng gửi đơn, quyền lợi của người lao động vận chưa được giải quyết.

"Chúng tôi bất lực với doanh nghiệp này"

Theo ông Phạm Thành Đồng – Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH Quảng Bình: “Theo quy định của pháp luật là khởi kiện ra tòa được rồi. Sở chưa nhận được đơn thư của người lao động. Thanh tra cùng với bảo hiểm thanh tra hàng năm, thanh tra thu, chi và các chế độ lao động có biên bản, biết rõ việc này, thanh tra đã xử phạt rồi. Sở Lao động bảo vệ quyền cho người lao động, nhưng cái này Liên đoàn lao động phải lên tiếng. Nguyên tắc là Liên đoàn lao động khởi kiện nhưng Liên đoàn lao động chưa khởi kiện. Ngành lao động bất lực với doanh nghiệp này”.

Ông Nguyễn Lương Bình - Chủ tịch Liên đoàn lao động tỉnh Quảng Bình lại cho rằng thu nợ bảo hiểm thuộc BHXH tỉnh Quảng Bình. Để tình trạng nợ bảo hiểm với số tiền lớn như vậy trách nhiệm thuộc về BHXH.

“Thẩm quyền khởi kiện là tổ chức công đoàn, muốn khởi kiện người lao động ủy quyền cho công đoàn cơ sở báo cáo, công đoàn cấp trên mới khởi kiện chứ không phải Liên đoàn lao động đứng ra khởi kiện. Trong khi, giữa Tòa án tối cao với Tổng liên đoàn lao động chưa có hướng dẫn cụ thể, nên thụ lý đơn này qua tòa án gặp khó khăn”.

"Chức năng của tổ chức công đoàn là đại diện bảo vệ quyền cho người lao động, nhưng cũng có chức năng xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa giữa người lao động và người sử dụng lao động, nếu đi kiện một bên nào đó nó không hợp lý”- Chủ tịch Liên đoàn lao động cho biết.

Các cơ quan đã có rất nhiều cuộc làm việc với Công ty cổ phần SXLV&XD Cosevco 1 về việc chiếm dụng tiền đóng bảo hiểm của người lao động.

Ông Bình phân tích: “BHXH phải đứng ra khởi kiện, chứ không nên đưa tổ chức công đoàn khởi kiện. Nhà nước giao BHXH có chức năng thu, quản lý; nếu ai không nộp bảo hiểm thì phải khởi kiện”.

Việc Công ty trích 10,5% tiền lương của người lao động nhưng không thực hiện đóng bảo hiểm cho họ, khiến quyền lợi người lao động bị xâm hại. Tiền trích đóng BHXH, BHTN, BHYT từ lương công nhân liên quan đến tín dụng, sử dụng như thế nào hay có dấu hiệu chiếm dụng hay không cũng cần các cơ quan chức năng vào cuộc làm rõ. Thế nhưng, các cơ quan bảo vệ người lao động ở tỉnh Quảng Bình lại đùn đẩy trách nhiệm cho nhau.