Phòng bệnh đậu mùa khỉ như thế nào?

Đây là một trong số những biện pháp phòng chống bệnh đậu mùa khỉ vừa được Bộ Y tế khuyến cáo tại Công văn do Cục Y tế dự phòng soạn thảo gửi các Viện Vệ sinh dịch tễ, Pasteur; Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nhằm tăng cường giám sát, phòng chống bệnh đậu mùa khỉ.

Văn bản được ban hành ngày 25/5/2022 nêu rõ, theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trong đợt bùng phát dịch bệnh đầu mùa khỉ gần đây, từ ca bệnh đầu tiên phát hiện tại Anh ngày 13/5/2022, tính đến  25/5/2022, thế giới đã ghi nhận hơn 158 trường hợp mắc bệnh, 117 trường hợp nghi ngờ tại 19 quốc gia và chưa ghi nhận trường hợp tử vong.

Việt Nam giám sát chặt bệnh đậu mùa khỉ sau khi xuất hiện ở 12 nước

Các ca bệnh được phát hiện đều không có tiền sử đi về từ vùng có dịch và các quốc gia ghi nhận ca bệnh chưa từng lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ trước đây. Các trường hợp mắc bệnh được xác định là bị nhiễm vi rút đậu mùa khỉ nhánh Tây Phi và có đặc điểm giống vi rút đậu mùa khỉ lây truyền từ Nigeria sang một số quốc gia năm 2018, 2019. WHO dự báo dịch bệnh đậu mùa khỉ sẽ tiếp tục gia tăng số trường hợp mắc trong thời gian tới.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ Y tế tại Công văn số 2668/BYTDP về việc tăng cường giám sát, phòng chống bệnh đậu mùa khỉ tại Việt Nam và kịp thời triển khai các biện pháp phòng chống, hạn chế tối đa số mắc và tử vong, Cục Y tế dự phòng đề nghị:

Sở Y tế các tỉnh thành tập trung chỉ đạo các nội dung sau:

Tăng cường giám sát phát hiện các trường hợp nghi ngờ ngay tại cửa khẩu, nhất là các trường hợp đi về từ các quốc gia đang lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ (Benin, Cameroon, CH Trung Phi, CHDC Công gô, Gabon, Ghana, Bờ Biển Ngà, Liberia, Nigeria, CH Công gô, Sierra Leone và am Sudan).

Các cơ sở y tế tăng cường giám sát phát hiện trường hợp nghi ngờ, trường hợp có thể mắc bệnh đậu mùa khỉ (theo định nghĩa của Tổ chức Y tế thế giới). Khi phát hiện, báo cáo ngay Sở Y tế để phối hợp với các Viện Vệ sinh dịch tễ, Pasteur để chẩn đoán xác định ca bệnh.

Tổ chức truyền thông, nâng cao nhận thức cho người dân về tình hình bệnh đậu mùa khỉ và các biện pháp phòng chống tạm thời:

+ Tránh tiếp xúc gần gũi với người mắc bệnh đậu mùa, tránh tiếp xúc trực tiếp với vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh.

+ Thường xuyên rửa tay sạch bằng xà phòng và các dung dịch sát khuẩn

thông thường.

+ Che miệng khi ho, hắt hơi.

+ Người có các triệu chứng của trường hợp nghi ngờ, cần chủ động liên hệ với cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn kịp thời.

+ Người có các triệu chứng của trường hợp nghi ngờ cần chủ động tự cách

ly và tránh quan hệ tình dục; người xác định mắc bệnh phải được cách ly y tế đến

khi điều trị khỏi bệnh.

+ Người đến các quốc gia có lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ cần tránh tiếp xúc với động vật có vú bị bệnh như: động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng (chết hoặc sống) có thể chứa vi rút đậu mùa khỉ, không nên ăn hoặc tiếp xúc với động vật hoang dã, không ăn thịt động vật chưa nấu chín kỹ hoặc ăn các sản phẩm của động vật bị nhiễm bệnh.

 Đối với Các Viện Vệ sinh dịch tễ, Pasteur, Bộ Y tế yêu cầu:

Chỉ đạo, hướng dẫn, hỗ trợ địa phương theo dõi, giám sát, xử lý các trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ.

Chủ động phối hợp với Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ (US CDC), và các tổ chức quốc tế khác để cập nhật thông tin về giám sát, điều tra ca bệnh, kỹ thuật chẩn đoán và đề xuất hỗ trợ các sinh phẩm phục vụ giám sát, chẩn đoán xác định bệnh đậu mùa khỉ.

Tổng hợp, đánh giá tình hình, đề xuất các biện pháp phòng chống và báo cáo về Cục Y tế dự phòng để tổng hợp, báo cáo Lãnh đạo Bộ theo quy định.

Cũng liên quan đến căn bệnh này, BS Trương Hữu Khanh, cố vấn khoa Nhiễm Thần Kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM, Phó chủ tịch thường trực Liên chi hội Truyền nhiễm TP.HCM, cho biết, hiện virus đậu mùa khỉ vẫn chưa thuần với con người nên tốc độ lây lan còn chậm, chưa thành dịch ngay.

Tuy nhiên nếu các nhà chính sách, quản lý y tế không có biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn, khi virus đậu mùa khỉ thuần với con người tốc độ lây lan nhanh thì sẽ trở thành dịch bệnh nguy hiểm.

Theo BS Khanh, hiện virus đậu mùa khỉ hiện vẫn chưa lây nhanh qua đường hô hấp, con đường lây nhiễm phổ biến nhất vẫn qua quan hệ tình dục đồng tính nam.

Hiện chưa có vắc xin phòng bệnh đậu mùa khỉ nhưng các dữ liệu y tế cho thấy vắc xin phòng bệnh đậu mùa thông thường cũng có hiệu quả phòng bệnh đậu mùa khỉ. Tuy nhiên loại vắc xin này đã ngưng sử dụng. Việc đưa trở lại tiêm phòng vắc xin đậu mùa khỉ phụ thuộc vào các nhà nghiên cứu, quản lý y tế trên thế giới.

Về phía người dân, BS Khanh khuyến cáo nên bình tĩnh, không hoang mang lo lắng. Biện pháp phòng ngừa hiệu quả là hạn chế đến vùng có dịch, nếu có dấu hiệu bệnh nên cách ly...

N. Huyền