Ông Nguyễn Chu Hồi: Bắc Kinh đang thực thi một ‘Cuộc chiến nghề cá’ thâm hiểm

Trước đó, trang thông tin chính quyền thành phố Hải Khẩu, tỉnh Hải Nam, và một số tờ báo điện tử Trung Quốc đưa tin Trung Quốc ra quyết định cấm đánh bắt cá ở Biển Đông từ 12h ngày 16/5 đến 12h ngày 1/8. Phạm vi trải dài từ 12 độ vĩ bắc đến khu vực biển giao giữa tỉnh Phúc Kiến và tỉnh Quảng Đông, bao gồm cả khu vực Vịnh Bắc Bộ và bãi cạn Scarborough.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình đã phản đối và bác bỏ quyết định này. Nội dung nêu rõ: "Việt Nam kiên quyết phản đối và bác bỏ quyết định vô giá trị này".

Để cùng bạn đọc hiểu hơn về âm mưu thâm độc của Trung Quốc quanh lệnh cấm vô giá trị, ngang ngược của Trung Quốc, PV Infonet đã có cuộc trao đổi với PGS.TS Nguyễn Chu Hồi, Giảng viên Đại học Quốc gia Hà Nội, Ủy viên Thường vụ Hội nghề cá Việt Nam, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam về vấn đề này.

PGS.TS Nguyễn Chu Hồi, Giảng viên Đại học Quốc gia Hà Nội, Ủy viên Thường vụ Hội nghề cá Việt Nam, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam

Thưa ông, cứ đến thời gian này hàng năm Trung Quốc lại đơn phương ra lệnh cấm đánh bắt cá. Theo ông, lần này có gì khác những lần trước?

PGS.TS Nguyễn Chu Hồi: Việc ban hành và tuyên bố lệnh cấm đánh bắt cá trên Biển Đông của phía Trung Quốc hàng năm, bắt đầu từ năm 2013 vào tầm tháng 6 đến tháng 8, là một hành động đơn phương, không hợp tác, coi thường và làm phương hại đến lợi ích các nước trong khu vực và dư luận quốc tế. 

Đây là một hành động làm mất uy tín và hình ảnh của Trung Quốc trong con mắt của người dân không chỉ trong khu vực mà còn trên trường quốc tế. Khiến thế giới ngày càng quay lưng và thiếu thiện cảm với Trung Quốc, cảnh giác với tư tưởng bá quyền nước lớn trong quan hệ với Trung Quốc.

Thời gian Trung Quốc ra tuyên bố lệnh cấm đánh bắt cá trên Biển Đông thường rơi vào thời điểm Bắc Kinh gia tăng các hoạt động ‘lấn chiếm’ dưới nhiều hình thức. Năm nay, Trung Quốc tăng cường quân sự hóa Biển Đông, chuẩn bị các đối sách để phản ứng các phán quyết của vụ Philippines kiện về tính hợp pháp của ‘Đường lưỡi bò’ Bắc Kinh yêu sách phi lý trên Biển Đông. 

Dưới danh nghĩa ‘cấm đánh cá’ có thời hạn với mục tiêu mỹ miều là để ‘Bảo vệ nguồn lợi thủy sản’ Trung Quốc có thể lợi dụng khoảng thời gian này để tranh thủ chuyên chở các trang thiết bị phục vụ mục đích quốc phòng và an ninh biển cho các vị trí họ đã xây dựng trái phép ở quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa của Việt Nam.

Đồng thời, đây cũng là cách ‘bào chữa’ nhằm ngụy biện cho các hành vi làm mất an ninh môi trường Biển Đông từ việc Trung Quốc phá hủy các rạn san hô và hệ sinh thái biển nông khác để tôn tạo các bãi cạn, đá mà họ chiếm đóng trái phép của Việt Nam ở quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thành các đảo nhân tạo. 

Điều này cho thấy âm mưu gì của Trung Quốc liên quan đến tham vọng độc chiếm Biển Đông?

PGS.TS Nguyễn Chu Hồi: Vào tháng 5 năm 2009, Trung Quốc trình ra Liên hiệp quốc yêu sách phi lý về ‘Đường 9 đoạn đứt khúc’ (Đường lưỡi bò), chiếm hơn 80% diện tích Biển Đông và biện luận đây là ‘vùng nước lịch sử’. 

Hành vi này thể hiện Trung Quốc đã công khai ý đồ ‘độc chiếm biển Đông’ với thế giới, với các nước trong khu vực và bộc lộ tính ‘thiếu văn hóa’ khi không còn tôn trọng luật pháp quốc tế và danh dự của một quốc gia thành viên là thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc - tổ chức quyền lực cao nhất thế giới.

Ngay sau đó, Trung Quốc tuyên bố họ không chỉ vẽ đường lưỡi bò trên giấy mà sẽ chứng minh khả năng làm chủ trên thực tế ở vùng biển phi lý này. Theo đó, Bắc Kinh đã triển khai hàng loạt, đồng bộ gói kịch bản toan tính sẵn với nhiều ‘màn diễn’ khác nhau, bằng mọi cách cố chứng minh khả năng ‘lấp đầy’ không gian đường lưỡi bò và ‘tính hợp lý’ theo cách hiểu ‘ngồ ngộ’ không biết hổ thẹn của Bắc Kinh. 

Theo thời gian, có thể điểm qua các mốc chính Trung Quốc thực hiện âm mưu độc chiếm Biển Đông, bắt đầu ‘hành chính hóa’ Biển Đông vào năm 2012 khi họ tuyên bố thành lập thành phố Tam Sa với 3 địa khu là Hoàng Sa, Trường Sa (của Việt Nam) và Đông Sa (tranh chấp với Đài Loan). Chuẩn bị cho ý đồ ‘quân sự hóa Biển Đông’ bằng cách chiếm bãi Hoàng Nham (cách đảo Luzon của Philipin chưa đầy 200km) năm 2012, chiếm bãi James của Malaysia tuyên bố chủ quyền năm 2013, hạ đặt giàn khoan HD-981 ở vùng biển Hoàng Sa và thềm lục địa của Việt Nam. Năm 2015 đến nay, Bắc Kinh công khai quân sự hóa Biển Đông bất chấp phản ứng của cộng đồng quốc tế.

Bắc Kinh cũng ban hành ‘lệnh cấm đánh bắt cá trên Biển Đông’ hàng năm (tầm tháng 6 đến tháng 8) từ năm 2013 với sơ đồ không gian biển cấm đánh bắt hàng năm, họ muốn ‘lừa cảm giác’ của người khác rằng đây là vùng biển của riêng họ. 

Bắc Kinh đã lợi dụng danh nghĩa nghề cá và ngư dân để thực thi một ‘Cuộc chiến nghề cá’ thâm hiểm, không mất súng đạn mà vẫn chiếm được biển, đảo của nước khác và cản Mỹ không có cớ can thiệp ‘dân sự’. Đây là một động thái nằm trong chuỗi động thái thực hiện mưu đồ độc chiếm Biển Đông của Trung Quốc không thể chối cãi.  

Hành động phi pháp này của Trung Quốc đã làm phương hại đến lợi ích trước mắt và lâu dài của ngư dân trong khu vực Biển Đông, trực tiếp chịu tác động mạnh là ngư dân Việt Nam.

Nhìn từ góc độ của người là Ủy viên thường vụ hội Nghề cá Việt Nam, ông có ý kiến gì về lệnh cấm đơn phương ngang ngược này?

PGS.TS Nguyễn Chu Hồi: Hành động phi pháp này của Trung Quốc đã làm phương hại đến lợi ích trước mắt và lâu dài của ngư dân trong khu vực Biển Đông, trực tiếp chịu tác động mạnh là ngư dân Việt Nam. Ảnh hưởng đến vụ cá Nam của nghề cá Việt Nam, gây ra bất bình giữa ngư dân hai nước, đi ngược lại truyền thống hữu nghị vốn có giữa hai nước láng giềng. Bắc Kinh coi Biển Đông như ao nhà của họ, hành động đơn phương, hành vi manh động, nguy hiểm mang tính ‘vô nhân đạo’.

Tôi cực lực phản đối và lên án lệnh cấm đánh bắt cá trên Biển Đông và những hành động nói không đi đôi với làm của nhà cầm quyền Bắc Kinh. Tôi cũng chia sẻ những khó khăn với bà con ngư dân Việt Nam về những hành vi ngăn cản việc đánh bắt cá của ngư dân một cách trái phép của Trung Quốc.

Theo ý kiến của ông, ông sẽ kiến nghị Hội nghề cá làm gì để phản ứng, lên án lệnh cấm ngang ngược này?

PGS.TS Nguyễn Chu Hồi: Hội nghề cá Việt Nam cần có thư chính thức gửi cho Chính phủ bầy tỏ quan điểm và nguyện vọng của ngư dân Việt Nam đối hành vi bất chấp luật pháp và không hợp tác của phía Trung Quốc. Đồng thời, có thư gửi Hội nghề cá Trung Quốc bày tỏ quan ngại và thái độ của ngư dân Việt Nam về vấn đề nói trên, đề nghị hai bên phối hợp để phía Bắc Kinh không thực thi lệnh này vào những thời điểm không thích hợp cho hoạt động đánh cá truyền thống của ngư dân hai nước trên Biển Đông.

Hội Nghề cá Việt Nam phối hợp với các hội nghề cá các địa phương liên quan có những hoạt động cần thiết, thích hợp để động viên và tạo thuận lợi để ngư dân tiếp tục bám biển quê hương, duy trì sản xuất và khẳng định chủ quyền dân sự đối với vùng biển, đảo của Việt Nam. Hội cũng kiến nghị với ngành thủy sản và các cơ quan thực thi pháp luật trên biển hỗ trợ hơn nữa để bảo đảm an toàn cho ngư dân khi đánh cá trên biển trong thời gian này.

Ngư dân Việt Nam hãy xiết chặt đội ngũ, đồng hành cùng dân tộc ra biển lớn!

Xin cảm ơn ông!