Ông Bùi Sỹ Lợi: Mua sắm tập trung tính minh bạch sẽ cao hơn

Theo ông Bùi Sỹ Lợi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề Xã hội của Quốc hội, nếu tập trung mua sắm, đấu thầu trên toàn quốc, đặc biệt là thiết bị y tế, thuốc đặc chủng, sẽ đem lại tính minh bạch và đưa giá thuốc trên phạm vi cả nước về cùng một giá.

Ông Bùi Sỹ Lợi

Mới đây, dư luận dậy sóng với thông tin Kiểm toán Nhà nước (KTNN) phát hiện sai phạm 67 tỷ đồng tại Sở Y tế Gia Lai. Cụ thể, 7 gói thầu của nguồn vốn Đầu tư phát triển đều bị nâng khống giá trị.

Ví dụ: gói mua sắm trang thiết bị y tế Bệnh viện Tâm thần kinh, Sở Y tế Gia Lai mua với giá 16,7 tỷ đồng, tuy vậy KTNN xác định giá trị thực chỉ có 5,6 tỷ đồng, bị chênh hơn 11 tỷ đồng; Giá trị mua sắm thiết bị tại Bệnh viện huyện Chư Pứh được “kê” giá lên đến 22,1 tỷ đồng, trong khi giá trị thực chỉ là 9,5 tỷ đồng...

Trong số tiền sai phạm 67 tỷ đồng, có việc sở Y tế Gia Lai tham mưu sai dẫn đến UBND tỉnh Gia Lai ban hành Thông báo 01/TB-UBND (ngày 4.1.2013) làm thất thoát 10,7 tỷ đồng ngân sách.

Ngay sau khi thông được báo chí đưa, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình đề nghị UBND tỉnh Gia Lai kiểm tra, làm rõ phạm của Sở Y tế Gia Lai. Song song đó, Bộ Y tế cũng yêu cầu Sở Y tế làm rõ các thông tin trên để báo cáo về Bộ Y tế và thông tin rộng rãi cho dư luận được biết.

Một bác sĩ từng làm trong bệnh viện công lập cho rằng trường hợp như ở Gia Lai không phải là hiếm, thậm chí ngay tại Bệnh viện tỉnh nơi mình công tác, bác sĩ này cũng thấy bất bình vì những sai phạm trong đấu thầu vật tư y tế và dược phẩm. Trường hợp ở Gia Lai chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.

Trao đổi với chúng tôi, ông Bùi Sỹ Lợi – Phó Chủ nhiệm Uỷ ban các vấn đề Xã hội của Quốc hội cho rằng, đã đến lúc việc đấu thầu các thiết bị y tế và dược phẩm cần minh bạch, không bị lợi ích nhóm thâu tóm.

Ông Lợi cho rằng câu chuyện ở Gia Lai thật sự là điều đáng tiếc và chúng ta cần rút kinh nghiệm.

Theo ông, việc đấu thầu được quy định trong Luật đấu thầu các hàng hoá, vật tư thiết bị y tế phải được đấu thầu công khai minh bạch nên khi tiến hành mua các gói thầu y tế thì việc đầu tiên phải làm theo đúng quy định của luật đấu thầu, phải công khai giá đó.

“Không chỉ công khai minh bạch khi đấu thầu mà khi thắng thầu cũng phải công khai minh bạch để người ta còn giám sát. Còn kiểu đấu thầu “vống” lên rõ ràng làm hại ngân sách của nhà nước. Đây là vấn đề cần xem xét và xử lý đúng mức đảm bảo công khai đấu thầu” – ông Lợi nói.

Trên thực tế, những đơn vị đấu thầu vống lên như ở Gia Lai có thể còn nữa, tuy nhiên, theo ông Lợi con số nhiều hay ít thì ông không có dữ liệu để báo cáo nhưng theo dư luận xã hội, có rất nhiều gói thầu không đúng giá làm thiệt hại đến tiền của nhà nước.

Trực tiếp giám sát, ông Lợi cho rằng nếu còn thực hiện đấu thầu các gói vật tư y tế, thuốc giao cho Sở Y tế sẽ không minh bạch ở một số địa phương. Vì thế ông Lợi đã kiến nghị với Bộ Y tế, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam phải tiến hành đấu thầu tập trung để tránh lợi ích nhóm, có tính minh bạch trong đấu thầu.

Đến nay, Bộ Y tế và Bảo hiểm xã hội đã thành lập trung tâm mua sắm và đầu thầu tập trung vào đầu tháng 3 vừa qua, nhằm ngăn chặn đấu thầu không đúng nguyên tắc.

Ông Lợi cho rằng đã đến lúc, Chính phủ phải đấu thầu các gói vật tư y tế, những loại thuốc đặc chủng và đấu thầu toàn quốc phải công khai minh bạch để làm thế nào giá thuốc được thống nhất trên toàn quốc.

Nếu trung tâm đấu thầu và mua sắm tập trung Quốc gia làm đúng chức năng của mình thì ông Lợi cho rằng việc đấu thầu vống, không minh mạch sẽ không còn. Trung tâm này sẽ đảm bảo lợi ích cho người dân tránh việc mang tiền nhà nước đi mua thiết bị vống lên như trường hợp ở Gia Lai.

Nguyên tắc chung trong mua thuốc, vật tư y tế để tiến hành hoạt động đấu thầu được quy định như sau:

Thứ nhất: Việc mua thuốc thông qua các hình thức lựa chọn nhà thầu quy định trong Luật đấu thầu phải bảo đảm các nguyên tắc chung sau đây:

- Thuốc trúng thầu có mức giá hợp lý tương ứng với chất lượng, điều kiện giao hàng, bảo quản thuốc và các điều kiện liên quan khác;

- Nhà thầu trúng thầu cung cấp thuốc phải bảo đảm cung cấp thuốc theo đúng các thỏa thuận đã ký kết trong hợp đồng;

- Nhà thầu trúng thầu cung cấp thuốc phải bảo đảm thuốc đáp ứng yêu cầu về chất lượng trong tất cả các khâu của quá trình thực hiện hợp đồng từ nguyên liệu, sản xuất, đóng gói, vận chuyển, bảo quản, bàn giao thuốc;

- Phải thực hiện mua sắm tập trung đối với những loại thuốc trong nước chưa sản xuất được, trừ những loại thuốc thuộc danh mục thuốc được áp dụng hình thức đàm phán giá;

- Đối với gói thầu mua thuốc quy mô nhỏ nhưng mặt hàng thuốc cần được lựa chọn trên cơ sở kết hợp giữa chất lượng và giá thì có thể áp dụng phương thức lựa chọn nhà thầu một giai đoạn hai túi hồ sơ.

Thứ hai: Việc lựa chọn nhà thầu cung cấp vật tư y tế thực hiện như đối với gói thầu mua sắm hàng hóa.

Như vậy, khi tiến hành hoạt động đấu thầu trong lĩnh vực vật tư y tế, mua thuốc là lĩnh vực đặc biệt, ngoài nguyên tắc chung khi tham gia đấu thầu cần dựa trên những nguyên tắc, tiêu chí riêng mang tính đặc thù của ngành y tế.

P.Thuý