Chủ tịch Hiệp hội KD xăng dầu Việt Nam: Doanh nghiệp nói chiết khấu bằng 0 cũng không đúng

Nhập hàng hôm trước, hôm sau đã lỗ

Tại hội thảo tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu do Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ phối hợp cùng Hiệp hội Kinh doanh xăng dầu Việt Nam tổ chức, ông Bùi Ngọc Bảo – Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh xăng dầu Việt Nam - cho rằng, các doanh nghiệp bán lẻ nói chiết khấu hoa hồng bằng 0 cũng không đúng, bởi đâu đó trên thị trường đang áp dụng mức chiết khấu 2.400 đồng/lít xăng. 

“Tại Hải Phòng mấy hôm trước mức chiết khấu là 1.700 đồng/lít xăng nhưng đến hôm nay đã tăng lên hơn 2.000 đồng. Thế nhưng, đến chiều hôm qua (21/9) liên Bộ Tài chính – Công Thương điều chỉnh giá xăng dầu thì mức chiết khấu có khi chỉ còn 200-300 đồng/lít. Đây là vấn đề mà chúng ta phải nhìn nhận là năm nay là một năm cực kỳ dị biệt. Không có bất cứ một doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu nào có thể chịu đựng được sự biến thiên và tăng, giảm về giá như những ngày gần đây”, ông Bùi Ngọc Bảo nói.

Các năm trước, để đạt được sự tăng hay giảm từ 7-10% về giá sẽ phải mất ít nhất 15-30 ngày. Trong khi thực tế diễn ra những ngày gần đây, chẳng hạn ngày 14/9 giá dầu diesel lao thẳng từ 40 USD/thùng xuống còn 11 USD/thùng, đến ngày hôm sau chỉ còn 10 USD/thùng. Có nghĩa là doanh nghiệp bán lẻ phải giảm 3.400 đồng/lít dầu diesel chỉ trong vòng 3 ngày. Với sự rủi ro như vậy, doanh nghiệp vừa nhập hàng hôm trước, hôm sau đã lỗ. 

Theo ông Bảo, thực tế vừa rồi không có doanh nghiệp nào găm hàng như dư luận phản ánh, đó chẳng qua là yếu tố tâm lý quá sợ hãi của các doanh nghiệp khi họ chỉ mong nhập hàng vừa đủ.

Hiện nay giá cả mặt hàng xăng dầu là rất minh bạch, chúng ta có thể tính trước được việc kỳ điều chỉnh tới giá cả sẽ xuống hay lên như thế nào. 

“Vậy thì doanh nghiệp bán lẻ chẳng dại gì nhập hàng nhiều khi giá cả xuống từng ngày. Đôi khi tính sợ hãi lan đến cả những doanh nghiệp đầu mối. Với tình hình hiện nay đúng là tác động hết sức tiêu cực đối với các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu”, Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh xăng dầu Việt Nam nói.

Đại diện Hiệp hội Kinh doanh xăng dầu Việt Nam cũng bày tỏ mong muốn cơ quan quản lý nhà nước có cơ chế điều hành giá trở nên nhẹ nhàng hơn, qua đó khuyến khích các doanh nghiệp trong việc tổ chức kinh doanh.

Hiệp hội Kinh doanh xăng dầu Việt Nam nhận được nhiều kiến nghị cho rằng phải theo cơ chế thị trường, điều chỉnh giá lên, xuống ngay lập tức. Đến thời điểm này cũng đã hội tụ tương đối đầy đủ các yếu tố để chúng ta đưa ra cơ chế thị trường. Nhưng xăng dầu là mặt hàng có sự quản lý của nhà nước và nhận được sự quan tâm đặc biệt từ Chính phủ cũng như người dân.

Doanh nghiệp cũng cần phải xem lại mình 

Với tư cách là Chủ tịch Hiệp hội, từng là Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Petrolimex, ông Bùi Ngọc Bảo cho rằng cũng cần phải nghiêm túc nhìn nhận vào hệ thống cũng như trách nhiệm của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu. 

Liên quan đến câu chuyện chiết khấu, thực ra đây là hoạt động tương tác giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp (doanh nghiệp đầu mối và doanh nghiệp bán lẻ) theo các hợp đồng kinh tế. Thế nhưng nhìn vào các hợp đồng có thể thấy nội dung hợp đồng rất hời hợt, mang nặng tính nguyên tắc và gần như không có quy định cụ thể về chiết khấu. Hơn nữa, một số tên gọi được ghi trong hợp đồng không đúng với quy định của văn bản pháp luật.

“Hình thức đại lý là hình thức có chiết khấu hoa hồng vì hàng hoá của bên kia người ta giao theo quy định của Luật Thương mại. Thế nhưng hầu như thời gian qua hình thức đại lý này không tồn tại bởi bên bán và bên mua vẫn “lằng nhằng” với nhau về mặt hàng hoá”, ông Bảo nói.

“Đại lý thì không có chuyện mua đứt bán đoạn trong khi chúng ta đang dựa vào hình thức mua đứt bán đoạn. Thế nên Nghị định 83 mới có quy định về nhượng quyền bán lẻ (franchise), nhưng thực chất hiện nay lại không hẳn là franchise mà lại là ký kết hợp đồng mua đứt bán đoạn”, ông Bảo cho biết thêm.

Do đó, theo ông Bảo, các doanh nghiệp bán lẻ và doanh nghiệp đầu mối nên cụ thể hoá trong hợp đồng để làm rõ việc này. Hiện nay có đến 33 doanh nghiệp đầu mối nên các doanh nghiệp bán lẻ hoàn toàn có quyền lựa chọn doanh nghiệp đầu mối để ký kết hợp đồng. 

“Một sự phân định cụ thể trong hợp đồng sẽ tránh những rủi ro cho doanh nghiệp. Đây là quyền rất lớn của các nhà bán lẻ, chúng ta có quyền lựa chọn nhà cung cấp, lựa chọn các điều khoản trong hợp đồng”, ông Bùi Ngọc Bảo nói.

Tuân Nguyễn