"Nền kinh tế đang mất đi một số động lực"

Đó là khẳng định của Giám đốc quốc gia Ngân hàng thế giới tại Việt Nam- bà Victoria Kwawa tại phiên khai mạc Diễn đàn các nhà tài trợ cho Việt Nam (CG) 2012 sáng 10/12. Sửa đổi chính sách đất đai, nâng cao chất lượng lao động tạo lập nền tảng để buớc vào nước có thu nhập trung bình thành công là những vấn đề được tập trung bàn luận tại CG 2012.  

Theo Giám đốc quốc gia Ngân hàng thế giới tại Việt Nam, Việt Nam đã đạt được những kết quả ấn tượng về ổn định kinh tế vĩ mô trong năm 2012. Tuy nhiên, xu hướng tăng trưởng tiếp tục giảm xuống trong những năm qua – năm nay là tăng trưởng thấp nhất kể từ năm 1999 - cho thấy nền kinh tế đang mất đi một số động lực mà những cản trở về cơ cấu đã và đang làm ảnh hưởng đến tăng trưởng và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.  
Các nguyên nhân kém hiệu quả về cơ cấu chính – doanh nghiệp nhà nước, khu vực ngân hàng và tài chính yếu kém và đầu tư công kém hiệu quả đã được xác định rất rõ. Hiện tại cần thiết phải có những cam kết chính trị, giải pháp và hành động. Những động thái này sẽ giúp tạo ra những thành công cụ thể ban đầu và vào thành công của những hành động về sau.

Không có những giải pháp quyết đoán, thì chi phí để giải quyết những thách thức này sẽ cao. Ở một số nước, chi phí giải quyết khó khăn trong khu vực tài chính cao đến mức 30-40% GDP. Không có giải pháp kiên quyết, Việt Nam cũng có khả năng gặp rủi ro rơi vào bẫy thu nhập trung bình với năng lực cạnh tranh thấp.

CG thảo luận hai vấn đề là yếu tố quan trọng giúp Việt Nam thành công khi trở thành quốc gia có thu nhập trung bình.  Việt Nam cần xây dựng lực lượng lao động có kỹ năng dịch chuyển từ năng suất thấp, giá trị thấp sang năng suất và giá trị cao hơn. 

"Kỹ năng cao là cần thiết trong các lĩnh vực như kỹ thuật, nhận thức và giao tiếp. Nâng cao những kỹ năng này trong lực lượng lao động sẽ đòi hỏi phải tăng cường toàn bộ hệ thống giáo dục từ cấp mẫu giáo đến cấp đại học và dạy nghề giúp đặt nền tảng vững chắc cho quá trình học tập lâu dài", bà Kwawa nói.

Việc quản lý các nguồn lực đất đai hạn chế của Việt Nam cũng rất quan trọng. Đảm bảo quyền sở hữu đất cho người dân, việc sử dụng linh hoạt đất nông nghiệp, tăng cường sử dụng đất cho các nhóm dễ tổn thương như phụ nữ, người nghèo và dân tộc thiểu số giúp tăng cường tính minh bạch và bình đẳng cho việc thu hồi và đền bù đất đai của Nhà nước và hạn chế những vấn đề nảy sinh trong quá trình thu hồi đất bắt buộc, và nâng cao tính hiệu quả của hệ thống quản lý và quy hoạch sử dụng đất trong khuôn khổ quản lý đất đai chung sẽ rất quan trọng đối với hiệu quả và toàn diện của quá trình phát triển của Việt Nam trong tương lai. Chúng tôi hy vọng những điểm này sẽ được thể hiện trong Luật Đất đai mới sẽ được thông qua vào năm 2013. 

Trong năm nay, Chính phủ và các đối tác Phát triển đã dành nhiều thời gian trao đổi về việc Hội nghị CG cho Việt Nam sẽ phát triển như thế nào trong giai đoạn mới của đất nước cũng như tình hình có nhiều thay đổi của các đối tác phát triển ở Việt Nam.  

Bà Kwawa cũng khẳng định Hội nghị các nhà tài trợ cho Việt Nam lần này sẽ là hội nghị cuối cùng được tổ chức theo mô hình được thiết kế từ 20 năm trước chủ yếu để phục vụ cho diễn đàn huy động nguồn lực ODA. Hiện nay hầu hết các đối tác phát triển đã có những cam kết và thảo luận ODA riêng và chức năng huy động nguồn lực của Hội nghị các nhà tài trợ đã không còn phù hợp. Điều cần thiết hiện nay là cần có một diễn đàn đối thoại mở rộng và hợp lý giữa Chính phủ và các đối tác về phát triển của Việt Nam.

"Hai mươi năm trước, đối tác chính là Chính phủ và các đối tác phát triển.  Hiện nay có thêm nhiều đối tác trong quá trình phát triển của Việt Nam – xã hội dân sự cả trong nước và quốc tế, cũng như khu vực tư nhân.  Chúng tôi hy vọng rằng hình thức diễn đàn mới sẽ giúp bao trùm cả nhóm mở rộng này, giúp sử dụng một cách hiệu quả tham gia của các bên liên quan", bà Kwawa nói.  

Trước thềm Hội nghị CG, các bên đã cùng nhau tham dự 3 Diễn đàn, Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam, Diễn chống tham nhũng và Diễn đàn Hiệu quả viện trợ.

Năm ngoái, tổng mức ODA cam kết từ các nhà tài trợ là gần 7,4 tỷ USD, giảm so với con số 7,9 tỷ USD tại Hội nghị CG 2010 hay 8 tỷ USD hồi năm 2009. Trước đó, suốt từ Hội nghị CG đầu tiên năm 1993 đến Hội nghị 2009, mức cam kết của các nhà tài trợ liên tục tăng.