"Muốn phòng thủ chỉ có cách tấn công"
![]() |
Cần phải bảo vệ nền sản xuất trong nước |
Vấn đề nóng bỏng về hội nhập cộng đồng kinh tế ASEAN và “DN Việt phải là linh hồn Việt” trước thế tấn công vũ bão của DN nước ngoài đang thôn tính thị trường Việt khiến nhiều DN rất tâm tư trong buổi hội thảo kịch bản kinh tế VN 2015 “Hội nhập sâu rộng, cạnh tranh khốc liệt” diễn ra tại TP.HCM ngày 22/1.
TS. Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI, cho biết mặc dù Việt Nam đang có gần 500.000 DN đang hoạt động, nhưng có đến 70% DN không có khả năng nộp thuế thu nhập DN. Khu vực DN tư nhân gặp khó khăn.
Còn theo TS. Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia, ví von “DN Việt “hoàn toàn khoả thân” trước bão tố”. Vì rủi ro lớn nhất của DN Việt là buôn lậu và gian lận thương mại tràn ngập từ Thái Lan và Trung Quốc.
Tôi đã đi khảo sát tại môt chợ biên giới ở Lào Cai có 29 bàn đổi tiền mà một năm đổi được 30.000 tỷ đồng, bằng cả quỹ nhà ở giá rẻ của Chính phủ mà 2 năm nay giải ngân chưa được là mấy. Mà những người đổi tiền này cho rằng họ chỉ là những “con tép” so với thị trường Lạng Sơn và Móng Cái (Quảng Ninh) khi có khối lượng giao dịch đổi tiền khủng khiếp hơn rất nhiều.
Khi tôi đến kho chứa hàng buôn lậu cũng không đủ trình để nhận biết được hàng thật, hàng giả. Trung Quốc họ làm hàng giả rất “siêu sao”. Tất cả hàng hóa đó được đóng nhãn mác Việt Nam nhưng lại được sản xuất từ Trung Quốc.
Chúng ta không giải quyết vấn đề hàng gian hàng giả thì sẽ giết chết DN Việt. Vì nếu hàng may mặc của Việt Tiến ra một mẫu mới thì ngay tức khắc ở biên giới Trung Quốc đã có mặt hàng y chang như thế với giá thành chỉ bằng 1/3. Trung Quốc rất giỏi trong việc sản xuất hàng giá rẻ và nhanh.
Chính phủ đã đưa vấn đề này lên tầm quốc gia và thành lập một Ban chỉ đạo Chống buôn lậu với một Phó Thủ tướng đứng đầu cùng với bốn Bộ trưởng: Công an, Quốc Phòng, Công Thương, Tài chính, nhưng cho đến giờ phút này hiệu lực của chống buôn lậu vẫn chưa được như kỳ vọng.
Chúng ta đang tái cấu trúc nền kinh tế để vực dậy hoạt động sản xuất kinh doanh của DN đang chìm đắm trong khó khăn. Tôi cho rằng cải cách thể chế là tiền đề của tất cả. Tái cấu trúc chỉ dựa trên nền tảng hiện hành thì không thể thành công. Rủi ro chiến lược của Việt Nam trong trung hạn là cải cách thể chế không kịp tiến trình mở cửa.
Trước vấn đề DN Việt đang bị lấn sân bởi các DN nước ngoài, biểu hiện là hàng Thái đang tràn ngập thị trường nội nhưng chưa chắc hàng Việt vào nổi các siêu thị của Thái Lan, Malaysia… Những DN lớn như Nguyễn Kim đã bị mua tới 49% vốn bởi một DN Thái Lan…
Ông Lê Phước Vũ, Chủ tịch Tập đoàn Tôn Hoa Sen, cho rằng đây thực sự là một vấn đề rất quan ngại cho nền kinh tế Việt Nam khi hội nhập và cộng đồng kinh tế ASEAN được thành lập cuối năm nay.
Bên cạnh đó, vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam là quan trọng nhưng chúng ta phải chọn lọc. Vì DN Việt đừng mơ tham gia vào chuỗi sản xuất của những DN FDI. Khi họ sang Việt Nam thì họ mang theo cả những DN vệ tinh để cung cấp sản phẩm phụ trợ cho họ.
"Không khéo chúng ta sau này chỉ là những lao động làm thuê cho những ông chủ nước ngoài tại chính đất nước của chúng ta", lãnh đạo Tôn Hoa Sen nói.
Để bảo vệ nền kinh tế trong nước chúng ta phải có những DN đầu đàn trong các ngành chủ chốt, dù là DN Nhà nước hay DN tư nhân cũng phải có.
Ngay như trong ngành thép thì Tổng công ty Thép đã làm mất đi tiếng nói của họ, các DN thép dẫn đầu như Tôn Hoa Sen, Hòa Phát, Pomina đang mất dần tiếng nói của mình. Nếu chúng ta không có những DN lớn dẫn dắt thì ngành thép sẽ bị các DN Hàn Quốc, Nhật, Đài Loan khống chế và lúc đó người dân Việt Nam sẽ phải mua thép với giá cực cao.
Để tạo lập những DN đầu đàn Chính phủ nên hỗ trợ những DN lớn tiềm năng, có khả năng dẫn dắt thị trường giống như Chính phủ Hàn Quốc đã hỗ trợ để hình thành nên một tập đoàn Samsung lớn mạnh trên toàn cầu.
Khoảng trống cơ hội cho DN Việt là không còn. Tôi nhớ năm 2013 tinh thần của DN xuống tận đáy. Vì nếu hệ thống ngân hàng được quản lý bằng bàn tay sắt thì đã không có những đòn chí mạng về lãi suất (20%/năm) đối với DN.
Nếu nền kinh tế Việt Nam quay lại sai lầm cũ bằng đầu cơ thì đó là nguy cơ khiến DN không dám làm ăn nữa. Chúng tôi là những DN lớn đóng thuế đầy đủ, nếu chúng tôi cũng không còn đường làm ăn nữa thì nền kinh tế sẽ đi về đâu? Chúng ta không thể kinh doanh bằng lừa đảo người tiêu dùng.
Những DN đang rất nóng lòng làm ăn nên chúng tôi cần những thông điệp và định hướng rõ ràng từ Chính phủ.
Chúng ta gia nhập cộng đồng kinh tế ASEAN là hoàn toàn đúng nhưng chúng ta phải thấy là chúng ta được gì, khó khăn gì để chuẩn bị nội lực thật tốt.
Nếu Chính phủ hỗ trợ những DN lớn trong nước để hình thành những DN đầu đàn như Samsung, Hyundai của Hàn Quốc thì chúng tôi dám chơi vì tự hào dân tộc. Tôi có đủ tiền để đầu tư những dự án lớn tỷ đô nhưng không có cơ hội, trong khi cơ hội này được dành cho các DN FDI.
Còn ông Võ Trí Thành cho rằng dù là đã có quy định DN được quyền kinh doanh những gì pháp luật không cấm. Tuy nhiên, đối với những ngành nghề kinh doanh có điều kiện buộc DN phải đáp ứng nhưng điều này không nên câu nệ quá. Chẳng hạn, trong việc xuất khẩu gạo cho phép DN nhỏ tham gia nhưng lại buộc họ phải có 3 năm kinh nghiệm xuất khẩu. Điều này là đánh đố.
Trong khi đó, ông Trần Du Lịch cho rằng chúng ta đừng bao giờ quên đang ở cạnh một nước lớn mạnh như Trung Quốc. Do vậy, “muốn phòng thủ phải tấn công”.