Luật Phòng chống rửa tiền năm 2022: Kiểm soát các trung gian thanh toán là cần thiết

Luật Phòng chống rửa tiền năm 2022 có bổ sung đối tượng báo cáo là các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán. Cụ thể, Luật Phòng, chống rửa tiền năm 2022 kế thừa quy định về đối tượng báo cáo tại Luật Phòng, chống rửa tiền năm 2012. Bên cạnh đó, Luật sửa đổi, bổ sung một số nội dung về đối tượng báo cáo.

Cụ thể, sửa đổi, bổ sung tên gọi của một số hoạt động của đối tượng báo cáo (các hoạt động trong lĩnh vực chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kinh doanh trò chơi có thưởng...) phù hợp với quy định pháp luật hiện hành và nội hàm khái niệm theo khuyến nghị của tổ chức quốc tế; bổ sung đối tượng báo cáo là các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán trên cơ sở luật hóa quy định về đối tượng này tại Nghị định số 116/2013/NĐ-CP (đã được sửa đổi, bổ sung).

Đồng thời, để đảm bảo bao quát được các hoạt động phát sinh trong tương lai, Luật quy định Chính phủ quy định hoạt động mới phát sinh có rủi ro về rửa tiền của đối tượng báo cáo chưa được quy định tại Luật sau khi được sự đồng ý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Trao đổi với PV Infonet với PV Infonet về vấn đề nêu trên, luật sư Trương Anh Tú – Chủ tịch TAT Lawfirm cho biết: “Trước sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ, ngoài những dịch vụ truyền thống trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, giờ đây đã có sự xuất hiện của các hình thức thanh toán mới có thể kể đến như các loại hình trung gian thanh toán qua ví điện tử như ví momo, ví zalopay…. và đương nhiên những hoạt động của các tổ chức cung ứng những dịch vụ này nằm không ngoài sự dự liệu và điều chỉnh của Luật Phòng chống rửa tiền năm 2022”. 

Nhận định về việc bổ sung thêm đối tượng phải báo cáo là các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán trong Luật PCRT và mới đây nhất đã được Quốc hội thông qua, luật sư Trương Anh Tú nêu quan điểm: “Sự bổ sung này là vô cùng thiết thực và đó là nhu cầu xuất phát từ yêu cầu từ thực tiễn quản lý nhà nước trong công tác phòng chống rửa tiền.

Trong một thập kỷ vừa qua, thực tiễn đã ghi nhận rằng các hình thức thanh toán qua trung gian tại Việt Nam đã phát triển rất mạnh mẽ. Do là hình thức thanh toán phi tiền mặt nên đây là phương tiện tiềm ẩn khả năng rất lớn cho các tập đoàn tội phạm thực hiện hành vi rửa tiền và khẩn thiết phải có các quy định điều chỉnh”. 

“Do vậy, việc xác định và bổ sung các đối tượng phải báo cáo (bên cạnh các đối tượng báo cáo đã được quy định tại Luật PCRT 2012) là các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian hơn lúc nào hết là vô cùng cần thiết. Việc bổ sung thêm là cũng tương thích và phù hợp với khuyến nghị của Lực lượng đặc nhiệm tài chính quốc tế - FATF.

Việc bổ sung đối tượng báo cáo tạo cơ sở pháp lý để đánh giá, rà soát về mức độ rủi ro về rửa tiền đối với các hoạt động mới phát sinh. Điều này cũng phù hợp với xu hướng chung của pháp luật về phòng chống rửa tiền của các quốc gia trên thế giới”, vị Chủ tịch TAT Lawfirm phân tích.

Tuy nhiên, luật sư Trương Anh Tú cũng chia sẻ: “Đối tượng báo cáo sẽ còn phải tăng thêm về mặt số lượng, bởi theo thời gian, qua thực tiễn vận động, phát triển xã hội sẽ phát sinh thêm nhiều phương thức mới mà các đối tượng thực hiện rửa tiền lợi dụng, đòi hỏi cơ quan lập pháp phải kịp thời cập nhật, điều chỉnh, bổ sung kịp thời nhằm làm cơ sở cho hoạt động đấu tranh, phòng chống tội phạm rửa tiền.

Để việc thực thi luật được dễ dàng và thống nhất thì các cơ quan lập pháp cũng cần có sự hướng dẫn chi tiết hơn ở các văn bản quy phạm pháp luật cấp thấp hơn như hướng dẫn thi hành trong các Nghị định, Thông tư.

Ngoài ra, các cơ quan lập pháp cần tích cực của việc bổ sung thêm các đối tượng có nghĩa vụ phải báo cáo là đảm bảo việc phòng chống rửa tiền tốt hơn. Nhưng quy định này cũng sẽ làm tăng khối lượng công việc cho các tổ chức cung cấp dịch vụ trung gian thanh toán khi phải tăng tăng nguồn lực, chi phí cho các đối tượng báo cáo mới này”.

Tiến Anh