Ký kết FTA với Hàn Quốc: Cơ hội hàng xuất khẩu "mở" tới đâu?
Sau 2 năm đàm phán, ngày 5/5 được coi là một dấu mốc quan trọng đối với 2 nước Việt Nam – Hàn Quốc, khi Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Hàn Quốc (VKFTA) được Chính phủ hai nước chính thức ký kết tại Hà Nội. Đây được cho là hiệp định mang tính toàn diện, mức độ cam kết cao và đảm bảo cân bằng lợi ích của hai nước.
Theo ông Bùi Huy Sơn – Cục trưởng Cục Xúc tiến Thương mại (Bộ Công thương), đồng thời cũng là trưởng đoàn đàm phán VKFTA, ký FTA với Hàn Quốc cơ hội mở ra với các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam là rất lớn.
Số liệu từ Cục đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch & Đầu tư) cho thấy, tính tới hết tháng 3/2015 đã có 38,1 tỷ USD với 4.200 dự án đầu tư của Hàn Quốc “đổ” vào Việt Nam. Với những quy định về đầu tư thông thoáng hơn, cộng với những cam kết liên quan tới bảo hộ tại VKFTA, ông Sơn kỳ vọng, sẽ giúp Việt Nam thu hút được số vốn đầu tư lớn hơn từ “xứ sở kim chi”.
Bên cạnh đó, hàng xuất khẩu của Việt Nam sẽ được hưởng nhiều cơ hội thị trường mới nhờ các cam kết mở cửa thị trường mạnh mẽ từ phía Hàn Quốc. Nói cụ thể hơn, trưởng đoàn đàm phán VKFTA cho hay, nhóm hàng xuất khẩu nông, lâm, thủy sản sẽ nhận được nhiều ưu đãi nhất do được hưởng thuế suất có lợi hơn. Ông Sơn tiết lộ, có những mặt hàng sẽ được hưởng thuế suất giảm tới 200%. “Cơ hội mở ra đối với nhóm hàng xuất khẩu này sang thị trường Hàn Quốc là rất lớn” – ông Bùi Huy Sơn khẳng định.
Trong vòng 5 năm tới, 15.000 tấn tôm/năm Việt Nam xuất sang Hàn Quốc sẽ được miễn thuế |
Cụ thể, theo VKFTA được ký kết, Hàn Quốc sẽ tự do hóa 97,2% giá trị nhập khẩu (tính theo số liệu năm 2012), chiếm 95,4% số dòng thuế, đặc biệt trong đó có nhiều nhóm hàng nông, thủy sản xuất khẩu chủ lực như tôm, cua, cá, hoa quả nhiệt đới, và hàng công nghiệp như dệt may, đồ gỗ, sản phẩm cơ khí... Việt Nam là đối tác FTA đầu tiên được Hàn Quốc mở cửa thị trường đối với những sản phẩm hết sức nhạy cảm như tỏi, gừng, mật ong, khoai lang... (thuế suất những mặt hàng này rất cao từ 241-420% do đặc biệt nhạy cảm với Hàn Quốc).
Nhờ vậy, tạo cơ hội cạnh tranh đáng kể cho hàng xuất khẩu của Việt Nam so với các đối thủ cạnh tranh khác trong khu vực như Trung Quốc, Thái Lan...
Như riêng với mặt hàng tôm, Hàn Quốc miễn thuế cho Việt Nam với lượng hạn ngạch 10.000 tấn/năm và tăng dần trong 5 năm đến mức 15.000 tấn/năm miễn thuế. Trong khi hiện nay Việt Nam chỉ tận dụng được 2.500 tấn/năm miễn thuế trong tổng số 5.000 tấn/năm dành cho 10 nước ASEAN.
Tuy cơ hội đầu tư, xuất khẩu mở ra rất lớn, nhưng thách thức đi kèm là không hề nhỏ. Về điều này có lẽ là tất nhiên trong bất kỳ một cuộc đàm phán nào để đi đến “cái kết có lợi nhất cho cả hai bên”.
Cùng với việc Hàn Quốc mở hơn 95% dòng thuế cho các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam, thì ngược lại Việt Nam cũng sẽ cắt giảm thuế quan với 92,7% giá trị nhập khẩu (tính theo số liệu năm 2012), chiếm 89,2% số dòng thuế.
Trong đó, chiếm phần lớn trong số này chủ yếu là các nhóm hàng công nghiệp như nguyên phụ liệu dệt, may, nguyên liệu nhựa, linh kiện điện tử, xe tải và xe con từ 3.000 cc trở lên, phụ tùng ô-tô, điện gia dụng, một số sản phẩm sắt thép, dây cáp điện...
“Phần lớn trong số này là các nguyên, phụ liệu cần nhập khẩu phục vụ sản xuất trong nước nên sức ép cũng vừa phải”- ông Bùi Huy Sơn đánh giá.
Có thể thấy, việc cắt giảm thuế quan sẽ tạo thêm sức ép cạnh tranh đối với các doanh nghiệp trong nước. Tuy nhiên, lợi ích thu được từ hiệu quả nhập khẩu và xuất khẩu, động lực thúc đẩy doanh nghiệp Việt Nam vươn lên ứng phó với thách thức... sẽ là những yếu tố quan trọng giúp cho sản xuất trong nước phát triển.
Để tận dụng cơ hội lớn này, ông Bùi Huy Sơn cho rằng, doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu trong nước cần phải tìm hiểu, nắm bắt những cam kết cụ thể của hiệp định. Cùng với đó là nâng cao năng lực đáp ứng nhu cầu thị hiếu để đáp ứng được nhu cầu của thị trường Hàn Quốc vốn cũng nổi tiếng là kỹ tính.
Các cơ quan quản lý Nhà nước cũng sẽ phải không ngừng kiện toàn tổ chức, nâng cao năng lực cán bộ mới có thể đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước trong môi trường kinh tế vận hành theo thông lệ quốc tế.