Biến chủng Covid-19 Ấn Độ phát hiện ở Việt Nam nguy hiểm như thế nào?

TS Nguyễn Đức Thái  -  Cố Vấn Khoa Học và Sáng lập viên TransMed Việt Nam. Ông nhận bằng tiến sĩ tại Đại học California San Francisco (1984), ông là chuyên gia trong lĩnh vực y sinh tại Mỹ.

Trước tình hình dịch Covid-19 tại Việt Nam với làn sóng thứ 4, TS Thái đã có chia sẻ với Infonet về biến chủng mới Ấn Độ, Anh và nguy cơ phức tạp trong dịch lần này.

Theo TS. Nguyễn Đức Thái, việc người dân đi chơi rất đông dịp lễ 30/4-15 vừa qua cũng như những ổ dịch vừa phát hiện gây hệ quả tâm lý lo sợ về dịch Covid-19 bùng phát nghiêm trọng.

Việc tìm thấy chủng biến thể Ấn Độ là điều chúng ta rất cần thận trọng.

Biến chủng Ấn Độ mang 2 đột biến kép trong đó 1 đột biến giống P1, tìm thấy ở Brazil có khả năng né tránh hệ miễn dịch; 1 đột biến giống chủng ở California có khả năng gia tăng lây nhiễm cộng đồng.

Ngoài ra biến thể Ấn Độ còn có thêm đột biến giúp nó “mở khoá” xâm nhập tế bào dễ hơn.

Tuy nhiên, đó chỉ là phần lý thuyết. Không như toán học chúng ta có thể cộng các con số, trong sinh học cần có thực nghiệm chứng minh thì chưa có.

Hiện nay, WHO xếp biến thể Ấn Độ  vào hạng mục VOI (Variant of Interest) có nghĩa là cần lưu tâm nhưng chưa có bằng chứng nguy hiểm. Về thực tế, theo chia sẻ của bạn tôi ở tâm dịch Ấn Độ, GS Govindasamy Kumaramanickavel thì biến thể này rất cần phải lưu tâm vì nó lây lan nhanh, tuy không kháng vaccine.

Còn về biến chủng Anh có khả năng lây lan nhanh hơn 70% chủng đầu tiên và đang là chủng có rất nhiều trên thế giới.
 
Rõ ràng lần đột kích này với các chủng đột biến Ấn Độ, Anh và còn có thể các đột biến khác từ ngoài hay xảy ra ngay ở trong nước, chúng ta cần nâng cấp hệ thống kiểm soát cộng đồng và gia tốc việc xét nghiệm virut tối đa.  

Thực tế, chúng ta không thể thay đổi việc đã xảy ra. Thông tin những ngày qua cho thấy chính phủ đang quyết tâm truy tìm xét nghiệm ở diện rộng toàn vùng hay ngẫu nhiên cho chúng ta niềm tin nếu có sự cố, Việt Nam sẽ đối đầu quyết liệt để đẩy lùi và chiến thắng. Đương nhiên 5K rất cần được nhắc nhở, phát huy và áp chế mạnh hơn trong lúc này. 

Việc xác định biến chủng này đưa ra các “chiến lược” căn cơ cho đơn vị chống dịch. 

Về chẩn đoán: nâng cấp các kỹ thuật và chương trình xét nghiệm, chẩn đoán. Chẩn đoán chính xác các chủng đột biến và theo dõi nguồn gốc, đường lây lan qua công nghệ NGS, tức giải trình tự toàn bộ gen của virut. Đặc biệt là ở những vùng lây lan, cần làm PCR gộp mẫu đã tầm soát toàn vùng từ vài trăm ngàn đến triệu mẫu. Bộ Y tế đã cho một số cơ sở làm gộp mẫu, và cũng vừa xét duyệt cho Amphabio Kit làm gộp 100 mẫu, theo đó xét nghiệm triệu mẫu là khả thi. 

Vaccine: Cho đến nay các vaccine đạt chuẩn mực như AstraZeneca, Johnson&Johnson, Pfizer, Moderna đều có thể bảo vệ cộng đồng kể cả các chủng đột biến. Virus đột biến có thể làm giảm khả năng bảo vệ của cơ thể, tuy nhiên rất khó đánh sụp toàn hệ miễn dịch, nên người được chủng ngừa dù nhiễm hay tái nhiễm không bị nặng, không phải vào nhà thương làm tràn ngập bệnh viện gây sụp đổ hệ thống y tế. Kinh doanh và đầu tư mua vaccine Covid-19 sớm và nhiều nhất là rất cần thiết. Hỗ trợ ưu tiên và tối đa cho các chương trình và cơ sở sản xuất vaccine Covid-19 hiện nay ở trong nước, sản xuất cho toàn dân số cũng là giải pháp cấp thời và khả thi.      

Kinh nghiệm ờ Hàn quốc, thời gian đầu dịch cho thấy chỉ một hội viên của nhà thờ đã kích hoạt chuỗi lây lan toàn thủ đô Seoul. Và còn rất nhiều sự cố tương tự ở các nước cho thấy “lỗ kiến có thể làm vỡ đê” nếu chúng ta không chặn ngay từ đầu.

Hiện Chính phủ đang phát huy toàn diện bộ máy chống dịch của Việt Nam, mọi người dân cần trách nhiệm, chia sẻ thì chúng ta vẫn giữ được chức ‘vô địch’ chống Covid-19. 

P.Thuý