"Khai tử" gần 12.000 doanh nghiệp kinh doanh vàng miếng?

Hết đầu cơ, xóa độc quyền?

Bày tỏ nỗi băn khoăn về những quy định được cho là hà khắc đối với DN sản xuất vàng miếng trong dự thảo Nghị định kinh doanh vàng mới đang được NHNN trình Chính phủ, ông Vũ Minh Châu – Tổng giám đốc Công ty VBĐQ cho rằng, với quy định này Bảo Tín Minh Châu sẽ khó có thể đáp ứng được, dù thương hiệu Vàng rồng Thăng Long của công ty này đã có vị trí trên thị trường.

Theo phân tích của ông Châu, không nhất thiết phải đưa ra quy định DN muốn sản xuất vàng miếng phải có vốn 500 tỷ đồng trở lên, vì kinh doanh vàng khác với loại hình kinh doanh khác. Vào cùng thời điểm có một lượng khách hàng đi bán và mua, nên DN không cần phải có lượng vốn quá nhiều để kinh doanh mặt hàng này.

Sẽ chỉ 1-2 DN được phép sản xuất vàng miếng Ảnh: Quỳnh Anh

Ví dụ, với giá bán hiện tại là 45 triệu đồng/lượng trong một ngày, lượng mua vào- bán ra của DN cỡ vừa chỉ khoảng 100 lượng/ngày, tương đương 45 tỷ đồng; hay giao dịch đột biến mua – bán tới 1.000 lượng/ngày thì số tiền tương đương cũng chỉ 450 tỷ đồng (trừ thương hiệu lớn như SJC lượng giao dịch một ngày có thể vượt 1.000 lượng).

DN bỏ tiền ra mua của người dân, nhưng ngay lập tức cũng sẽ có một lượng người bán vàng cho DN với lượng hàng tương ứng. "Như thế, đồng tiền mua – bán vàng sẽ được quay vòng rất nhanh, nên không nhất thiết phải quy định DN có đủ số vốn lớn như thế " – ông Châu nói và cho rằng, khái niệm DN muốn sản xuất vàng miếng phải có 500 tỷ đồng và chiếm 25% thị phần trong 3 năm liên tiếp là khó khả thi, cần được làm rõ hơn.

Còn nếu "chiểu" theo những quy định chặt chẽ như Nghị định mà NHNN đang trình Chính phủ thì theo ông Châu, số DN sản xuất vàng miếng sẽ chỉ dừng lại ở con số 1 hoặc 2 DN. Còn số DN, tổ chức tín dụng được phép kinh doanh vàng miếng cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay. Và ngay cả Bảo Tín Minh Châu cũng buộc phải chấm dứt hoạt động sản xuất vàng miếng vì không đáp ứng đủ điều kiện, và chỉ tập trung vào hoạt động mua bán vàng trang sức nữ trang.

Cũng theo lập luận của ông chủ thương hiệu Vàng rồng Thăng long, dường như những quy định đưa ra của NHNN lại đang tạo độc quyền cho thương hiệu vàng miếng lớn nhất nước hiện nay là SJC khi thương hiệu này đang chiếm tới 90% thị phần vàng miếng trong nước, trong khi mục đích NHNN khi trình dự thảo Nghị định kinh doanh vàng này lên Chính phủ với mục đích xóa bỏ độc quyền.

Tuy nhiên, một cựu lãnh đạo cấp Vụ trong Ngân hàng Nhà nước cho rằng, quy định 500 tỷ đồng là hàng rào được dựng lên để "chắt lọc" các DN đủ năng lực. Theo quan điểm riêng của vị này, vàng miếng là tiền tệ thì cũng phải được đối xử ngang bằng như với đồng đô la Mỹ, nên đã là tiền tệ thì không phải công ty độc lập của Nhà nước được sản xuất, kinh doanh mua bán. "Có thể đang có suy nghĩ vàng vừa là vàng vừa là tiền nên cách xử sự với loại hàng hóa đặc biệt này chưa rõ"- vị này bình luận.

Đổ xô kinh doanh vàng nữ trang?

Vốn "ăn theo" các thương hiệu vàng lớn như Bảo Tín Minh Châu, PNJ... trên phố Trần Nhân Tông, nhưng anh Q. – chủ cửa hàng VBĐQ Thịnh Quang gần đó tỏ ra khá bức xúc. Theo anh Q., những cửa hàng kinh doanh nhỏ như của anh có thể lập thành công ty, DN nhưng quy định vốn phải có 100 tỷ đồng vốn điều lệ quả thực rất khó. "Nếu NHNN quy định như thế thì chắc cửa hàng chúng tôi chỉ kinh doanh vàng trang sức thôi"- anh Q. nói và tỏ ra nghi ngờ bởi cả nước có hàng trăm ngàn cửa hàng kinh doanh vàng nhỏ, kiểm soát không xuể sẽ dẫn tới kinh doanh vàng lậu, hoạt động mua bán vàng sẽ rút về sân sau, lúc đó quản sẽ càng khó.

Các cửa hàng sẽ chỉ tập trung vào kinh doanh vàng nữ trang Ảnh: IT

Chủ cửa hàng VBĐQ Bảo Lâm (Phố Cầu Giấy – Hà Nội) thì tỏ ra thờ ơ với dự thảo Nghị định mới này. "Nhà nước quy định thế nào thì chúng tôi chấp hành thôi" - Chị T. – chủ cửa hàng nói nhưng cũng thừa nhận, dù đã kinh doanh vàng lâu năm nhưng Bảo Lâm cũng chỉ mở được duy nhất một cửa hàng chứ chưa nghĩ tới chuyện mở tiếp cửa hàng thứ hai tại Hà Nội.

Do đó, nếu Nghị định này được thông qua thì Bảo Lâm sẽ chỉ tập trung vào hoạt động mua bán vàng trang sức. Nhưng chị T. cũng băn khoăn, khi các cửa hàng vàng nhỏ chỉ tập trung vào mua bán vàng trang sức thì không loại trừ nhiều khả năng sẽ có những biến tướng từ mặt hàng này để tăng khả năng tích trữ?

Tuy thế, ngay cả việc sản xuất, mua bán vàng trang sức cũng được quy định rất ngặt nghèo trong dự thảo Nghị định lần này. Cụ thể, "hoạt động sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ phải được NHNN cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh: là cơ sở để cấp phép nhập khẩu vàng nguyên liệu; phải đóng mã ký hiệu và hàm lượng vàng trên sản phẩm và công bố tiêu chuẩn áp dụng sẽ góp phần kiểm soát chất lượng và hạn chế tình trạng gian lận tuổi vàng...".

Trao đổi với Infonet ông Phí Đăng Minh – Nguyên Phó vụ trưởng Vụ Quản lý ngoại hối (NHNN) cho rằng, dự thảo Nghị định Kinh doanh vàng mới đưa ra quy định quá khắt khe với hoạt động vàng trang sức. Mặt hàng này chỉ là hàng hóa tiêu dùng thông thường, không mang tính chất tiền tệ, ngoại hối nên vấn đề quản lý nó cũng nên thông thoáng hơn. Nếu quản lý chặt quá, giá thành đội lên, chi phí tính vào giá bán cho người mua và cuối cùng là người tiêu dùng chịu thiệt.

Ông Minh cũng cho rằng, đối với những quy định khắt khe tại dự thảo Nghị định lần này chỉ mang tính chất hành chính, nhưng sẽ tác động khá mạnh tới thị trường thời gian tới.

Hoài Thu