Hơn 40 nghìn tỷ đồng dự trữ bắt buộc có thể được “giải phóng” sau Thông tư 30

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) mới đây đã ban hành Thông tư số 30/2019/TT-NHNN (Thông tư 30) quy định về thực hiện dự trữ bắt buộc của các tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Thông tư này quy định cụ thể cơ chế cho phép những trường hợp TCTD không phải thực hiện dự trữ bắt buộc, hoặc được giảm tỷ lệ thực hiện.

Trên thực tế, NHNN đã lấy ý kiến cho sửa đổi này từ tháng 2/2019 và động thái gần đây chỉ là ban hành văn bản chính thức.

Cụ thể, Điều 3 Thông tư 30 quy định rõ ba nhóm các TCTD không thực hiện dự trữ bắt buộc. Một là, các TCTD được kiểm soát đặc biệt. Nhóm đối tượng này hiện có Ngân hàng Đông Á và 3 ngân hàng được NHNN mua lại giá 0 đồng là OceanBank, GP Bank, và CBBank. Hai là, TCTD chưa khai trương hoạt động. Ba là, tổ chức tín dụng được chấp thuận giải thể hoặc có quyết định mở thủ tục phá sản hoặc có quyết định thu hồi Giấy phép của cơ quan có thẩm quyền.

Đáng chú ý, theo Thông tư 30, TCTD hỗ trợ tham gia hỗ trợ tái cơ cấu hệ thống (quy định tại khoản 40 Điều 4 Luật Các tổ chức tín dụng đã được sửa đổi, bổ sung năm 2017) được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc.

Chiếu theo quy định này, trong những năm qua, Vietcombank, VietinBank và BIDV đã lần lượt tham gia hỗ trợ tái cơ cấu tại DongA Bank, CB Bank, Ocean Bank và GP Bank, qua hỗ trợ thanh khoản, cử nhân sự quản trị điều hành, hợp tác kinh doanh… ngay khi các tổ chức này thực hiện tái cơ cấu bắt buộc.

Theo bà Trần Hải Yến, chuyên viên phân tích vĩ mô Công ty Chứng khoán Bảo Việt, dựa trên báo cáo quý 3/2019, số tiền gửi dự trữ bắt buộc của ba ngân hàng Vietcombank, BIDV và Vietinbank tại NHNN là 83 nghìn tỷ đồng.

Giả sử 3 ngân hàng trên được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc theo Thông tư 30 mới ban hành, sẽ có khoảng hơn 40 nghìn tỷ đồng được “giải phóng” khỏi tài khoản dự trữ bắt buộc, đồng nghĩa với chi phí sử dụng vốn của các ngân hàng này sẽ giảm xuống, tạo điều kiện để các ngân hàng này giảm lãi suất cho vay.

Tuy vậy, cần lưu ý là vào cuối quý 3/2019, cả Vietcombank và BIDV đều đang có tiền gửi vượt mức dự trữ bắt buộc tại NHNN (lần lượt 15% và 26%) nên việc được giải phóng thêm dự trữ bắt buộc có thể sẽ chưa có quá nhiều tác động tích cực đến hai ngân hàng này trong thời điểm hiện tại.

Ngoài ra, bà Trần Hải Yến nhấn mạnh việc xác định liệu các ngân hàng trên có được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc hay không sẽ phải chờ chính sách cụ thể từ NHNN trong thời gian tới.