Giáp Tết về thăm làng lư đồng trăm năm danh tiếng độc nhất ở Sài Gòn
Tôi đến làng đúc đồng vào những ngày cuối cùng của năm cũ, những lò đúc đồng truyền thống như: Hai Thắng, Năm Toàn, Út Kiển, Sáu Bảnh, Ba Cồ (đường Nguyễn Duy Cung, P. 12, Q. Gò Vấp) ngày đêm “đỏ lửa” để cho ra lò những sản phẩm đáp ứng nhu cầu khách hàng.
Lư đồng An Hội có 2 loại: loại lư Bắc có dáng tròn trĩnh hoặc bầu dẹp, lư Nam dáng vuông. Giá cả tùy theo kích cỡ, mức độ tinh xảo, kỳ công |
Theo lời kể của “già làng” Trần Văn Thắng (chủ cơ sở Hai Thắng – nghệ nhân thâm niên lâu năm trong nghề): người có công học và mang nghề đúc lư đồng truyền lại cho con cháu là ông Trần Văn Kỉnh. Làng nghề An Hội đã tồn tại và trải qua hơn 200 năm. Trước kia làng lúc nào cũng nhộn nhịp tất bật với 60 hộ cùng hàng trăm nghệ nhân làm nghề, giờ thì chỉ còn 5 hộ hoạt động.
Để có một chiếc lư đồng hoàn chỉnh, người thợ phải thực hiện qua nhiều giai đoạn chính như khuôn, đúc, làm nguội. Từ bước đầu tiên là khâu làm cốt bằng đất sét, tạo khuôn đất ruột bên ngoài đến công đoạn đúc khuôn sáp bằng vật liệu sáp ong trộn với sáp đèn cầy; tiếp đó phơi khô khuôn, nung khuôn ở nhiệt độ cao rồi nấu chảy đồng, rót đồng vào khuôn. Bước cuối cùng, người thợ sẽ thổi hồn vào những chiếc lư đồng bằng những nét đục, chạm hoa văn tinh xảo và tỉ mỉ.
Dưới đây là chùm ảnh cận cảnh ghi lại tại lò đúc lư đồng thủ công của nghệ nhân Hai Thắng:
Tạo khuôn đúc lư đồng |
Công đoạn tạo khuôn đúc đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mẩn chăm chút của người thợ |
Công đoạn tạo khuôn đúc đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mẩn chăm chút của người thợ |
Khuôn sáp bằng vật liệu sáp ong trộn với sáp đèn cầy. Đây là công đoạn đòi hỏi tay nghề cao bởi khuôn sáp có hình dáng thế nào thì lư đồng sau khi nung sẽ như vậy. Trước khi khuôn sáp quấn quanh khuôn lư đồng, người thợ phải nhúng qua nước nóng để khuôn sáp mềm, bám chặt vào khuôn |
Phơi khô khuôn đất |
Từ làm sạch đất bên trong khuôn, gò các bộ phận méo mó của khuôn cho phẳng và đẹp lại. Đây là một trong những công đoạn của làm nguội |
Đến khâu đánh bóng mài nhẵn những điểm góc cạnh của sản phẩm |
Nghệ nhân Hai Thắng đang chăm chút lại các lư đồng còn tì vết |
Họa tiết rồng phượng được người thợ khắc chạm tinh tế vào những chiếc lư đồng lớn |